Sanat Eğitimleri

Sanat

https://video.neoskola.net/1746562550845.srt

Sanat tarihi, kesinlikle zevk değerlendirmesi yapılan bir alan değildir.
Milattan sonra 1. yüzyılda yaşayan Romalı yazar Yaşlı Plinius, sanatı insan gözünün gördüğünü gerçeğe en yakın, en natüralistik şekilde tasvir edebilmek olarak tanımlar. Sanatın bu yönü günümüzde “mimesis” olarak adlandırılmaktadır.
Amerikalı mimar Frank Lloyd Wright, sanatı doğanın temel ilkelerinin insan ihtiyaçları doğrultusunda şekillendirilebilmesi olarak tanımlar.
Bir eser değerlendirilirken öncelikle tanımlanır. Öncelikle eserin kendisi, adı, ne zaman ve kim tarafından yapıldığı; ardından fonksiyonu yani hangi amaçla yapıldığı, konusu ve yapısal özellikleri tartışılır ve tanımlanır.

https://video.neoskola.net/1746562550187.srt

Merhaba ben Tunaşari Ağatürk, bir klasik arkeolog ve sanat tarihçisi olarak bu eğitimde size batı medeniyetinin temel taşlarından biri olan klasik kültürün çağlar boyu sanata yansımasını anlatmaya çalıştım.

Eğitimi sanata ve genel kültüre ilgisi olan herkes rahatlıkla izleyebilir.

Her bir dönemin öne çıkan isimlerini, sanatçılarını ve eserlerini inceleyip sonra bugüne kadar bu eserlerin, bu akımların nasıl birbirlerinin izlerini taşıdığını göreceğiz.

Sanatı tanımlamak ya da sanat felsefesini anlamaya çalışmak belki de 50 saatlik bir dersin konusu.

Sözlüğe baktığımızda en genel tanımıyla sanat insan yaratıcı becerisinin ya da hayal gücünün resim, heykel, mimari gibi görsel olarak dışa vurumu olarak tanımlansa da çağlar boyu çok farklı tanımları olmuş sanatın.

Örneğin yaşlı Pilinyus, Romalı yazar, milattan sonra birinci yüzyılda yaşamış.

Sanatı insan gözünün gördüğünü en gerçeğe yakın, en naturalistik şekilde tasvir edebilmek olarak tanımlar güzel sanatı.

Buna biz mimes istiyoruz ama ondan 2000 yıl sonra ünlü Amerikalı mimar Frank Lilloyd Wright, sanatı doğanın temel ilkelerini insan ihtiyaçları doğrultusunda şekillendirebilmek olarak tanımlar.

İşte bu geniş skala içerisinde yirmi beş bin yıl öncesinden kalan Willendorf kadınını da ya da dördüncü yüzyıla ait bu kocaman Konstantin başını da ya da Leonardo da Vinci'nin meşhur Mona Lisa'sını ya da Marcel Duchamp'ın üzerine yazı yazıp sergiye koyduğu tuvalet pisuvarını da sanat eseri olarak değerlendiririz bir sistem içerisinde.

Öncelikle sanat tarihi asla bir zevk değerlendirmesi değildir.

Yaptığımız iş eseri beğenmek ya da beğenmemek değil.

Onu analiz etmek, ona sorular sormak ve onun üretildiği ortamı anlamaya çalışmak.

Biz elimizde bir insanın ürettiği bir materyal kültür var ya da bir sanat eseri var diyelim ne yapıyoruz?

Ne zaman yapılmış biliyorsak, kim yapmış eğer bilmiyorsa, neyden yapılmış?

Ne amaçla yapılmış, ne amaçla kullanılmış?

Ne üzerinde eğer bir tasvir varsa ne tasvir edilmiş üzerinde?

Formal özellikleri çok ana hatlarıyla önce işte resim, heykel ve mimari olarak ayırt ediyoruz biz.

Sonra içerisinde bunun formal özelliklerine bakıyoruz.

Mesela resimse perspektif nasıl kullanılmış, renkler nasıl kullanılmış, çizgiler nasıl kullanılmış?

Yine mimari içerisinde de bütün bu formal ve teknik özellikleri tartışıyoruz, tanımlıyoruz.

Sonrasında bu tanımlamaları yaptıktan sonra kronolojik karşılaştırmalar yaparak esere sorular soruyoruz.

Mesela nasıl teknolojik gelişmeler olmuş, ham madde ticareti ya da sosyal kültürde cinsiyet rolleri

ya da değişen estetik kaygılar ya da değişen politik kaygılar gibi birçok veriye, soruya cevap bulabiliyoruz.

İsterseniz çok basit ve popüler bir örneklem üzerinden yola çıkalım.

Tanımlanmış işte Apple'ın ürettiği iPod sonra iPhone'a dönüşmüş.

Sonra onu yavaş yavaş gelişimini görüyorsunuz.

Önce bakıyoruz, tanımlıyoruz, isim veriyoruz.

İşte kareymiş, renksiz, dikdörtgenmiş, üzerinde yuvarlak varmış, baskılı, çıkıntılı, renksizmiş.

Sonra renklenmiş, bir ara küçülmüş, sonra tekrar büyümüş.

Sonra kullanım fonksiyonuna bakıyoruz, kullanım özelliklerine.

Önce sadece dinlemek için bir aletmiş, sonrasında ne olmuş?

Şimdi iPhone'dan bir sürü, sadece televizyon izliyoruz, telefonda konuşuyoruz,

app'lerle çok farklı şeyler üretebiliyoruz.

Ve buna bakarak biz 20 yıllık süreç içerisinde sadece bu esere bakarak,

tanımladığımız esere bakarak toplumumuzun nasıl, toplumun nasıl değiştiğini anlayabiliyoruz.

Ve bu şirketin, Apple şirketinin bu değişkenlik içerisinde yeni kaygılarla neler eklediğini,

neler değiştirdiğini teknolojik olarak anlayabiliyoruz.

Mesela bunun materyal olarak bu eserlerin içeriğini, kimyasallarını,

bazıları mesela geri dönüşümden üretilmiş olabilir plastikler.

Hiç bilmesek baktığımızda değişen kaygıları anlayabiliyoruz.

Batı Sanat Tarihinin Tarihi

https://video.neoskola.net/subtitles/myjEjKFXt9BW8THv8-tr-1745612163929.srt

Merhaba ben Tunaşari Ağatürk, bir klasik arkeolog ve sanat tarihçisi olarak bu eğitimde size batı medeniyetinin temel taşlarından biri olan klasik kültürün çağlar boyu sanata yansımasını anlatmaya çalıştım. Eğitimi sanata ve genel kültüre ilgisi olan herkes rahatlıkla izleyebilir. Her bir dönemin öne çıkan isimlerini, sanatçılarını ve eserlerini inceleyip sonra bugüne kadar bu eserlerin, bu akımların nasıl birbirlerinin izlerini taşıdığını göreceğiz. Sanatı tanımlamak ya da sanat felsefesini anlamaya çalışmak belki de 50 saatlik bir dersin konusu. Sözlüğe baktığımızda en genel tanımıyla sanat, insan yaratıcı becerisinin ya da hayal gücünün resim, heykel, mimari gibi görsel olarak dışa vurumu olarak tanımlansa da çağlar boyu çok farklı tanımları olmuş sanatın. Örneğin yaşlı Pilinyus, Romalı yazar, milattan sonra birinci yüzyılda yaşamış, sanatı insan gözünün gördüğünü en gerçeğe yakın, en naturalistik şekilde tasvir edebilmek olarak tanımlar güzel sanatı. Buna biz mimes istiyoruz ama ondan 2000 yıl sonra ünlü Amerikalı mimar Frank Lilloyd Wright, sanatı doğanın temel ilkelerini insan ihtiyaçları doğrultusunda şekillendirebilmek olarak tanımlar. İşte bu geniş skala içerisinde yirmi beş bin yıl öncesinden kalan Willendorf kadınını da ya da dördüncü yüzyıla ait bu kocaman Konstantin başını da ya da Leonardo da Vinci'nin meşhur Mona Lisa'sını ya da Marcel Duchamp'ın üzerine yazı yazıp sergiye koyduğu tuvalet pisuvarını da sanat eseri olarak değerlendiririz bir sistem içerisinde. Peki nedir bu sistem? Nedir sanat tarihinin temel metotları? Ne işe yarar ve nasıl oluşmuştur? İsterseniz önce buna bakalım. Öncelikle sanat tarihi asla bir zevk değerlendirmesi değildir. Onu bilmemiz gerekiyor. Yaptığımız iş eseri beğenmek ya da beğenmemek değil. Onu analiz etmek, ona sorular sormak ve onun üretildiği ortamı anlamaya çalışmak. Çok basit. Şöyle bir bakalım ne yapıyoruz? Biz elimizde bir insanın ürettiği bir materyal kültür var ya da bir sanat eseri var diyelim ne yapıyoruz? Biz ona sorular soruyoruz. Önce tanımlamaya çalışıyoruz. Nedir? Adı ne? Ne zaman yapılmış biliyorsak, kim yapmış eğer bilmiyorsa, neyden yapılmış, iki fonksiyonu ne? Ne için kullanılmış, ne amaçla yapılmış, ne amaçla kullanılmış? Üç, konusu ne? Ne üzerinde eğer bir tasvir varsa ne tasvir edilmiş üzerinde? Dört, formal özellikleri. Bu da çok önemli. Formal özellikleri çok ana hatlarıyla önce işte resim, heykel ve mimari olarak ayırt ediyoruz biz. Sonra içerisinde bunun formal özelliklerine bakıyoruz. Mesela resimse perspektif nasıl kullanılmış, renkler nasıl kullanılmış, çizgiler nasıl kullanılmış? Yine mimari içerisinde de bütün bu formal ve teknik özellikleri tartışıyoruz, tanımlıyoruz. Sonrasında bu tanımlamaları yaptıktan sonra kronolojik karşılaştırmalar yaparak esere sorular soruyoruz. Ve bir sürü data elde edebiliyoruz. Mesela nasıl teknolojik gelişmeler olmuş, hammadde ticareti ya da sosyal kültürde cinsiyet rolleri ya da değişen estetik kaygılar ya da değişen politik kaygılar gibi birçok veriye, soruya cevap bulabiliyoruz. İsterseniz çok basit ve popüler bir örneklem üzerinden yola çıkalım. Burada ne görüyorsunuz? Tanımlanmış işte Apple'ın ürettiği iPod sonra iPhone'a dönüşmüş. Sonra onu yavaş yavaş gelişimini görüyorsunuz. Önce bakıyoruz, tanımlıyoruz, isim veriyoruz. Sonra formal özelliklerine bakıyoruz neler var? İşte kareymiş, renksiz, dikdörtgenmiş, üzerinde yuvarlak varmış, baskılı, çıkıntılı, renksizmiş, sonra renklenmiş. Bir ara küçülmüş, sonra tekrar büyümüş. Sonra kullanım fonksiyonuna bakıyoruz, kullanım özelliklerine. Önce sadece dinlemek için bir aletmiş, sonrasında ne olmuş? İşte çok fonksiyonlu hale gelmiş. Şimdi iPhone'dan bir sürü, sadece televizyon izliyoruz, telefonda konuşuyoruz, app'lerle çok farklı şeyler üretebiliyoruz. Ve buna bakarak biz 20 yıllık süreç içerisinde sadece bu esere bakarak, tanımladığımız esere bakarak toplumumuzun nasıl, toplumun nasıl değiştiğini anlayabiliyoruz. Ve bu şirketin, Apple şirketinin bu değişkenlik içerisinde yeni kaygılarla neler eklediğini, neler değiştirdiğini teknolojik olarak anlayabiliyoruz. Ya da belki bu örnekte yok, mesela bunun materyal olarak bu eserlerin içeriğini, kimyasallarını, bazıları mesela geri dönüşümden üretilmiş olabilir plastikler. Hiç bilmesek baktığımızda değişen kaygıları anlayabiliyoruz.

https://video.neoskola.net/1746562707600.srt

Sanat tarihi disiplininin oluşumundaki ilk etkili isim olan Yaşlı Plinius, Pompei’yi yok eden Vezüv Yanardağı patlamasıyla hayatını kaybetmiş, günümüze 37 ciltlik doğa tarihi ansiklopedisi bırakmıştır. Bu ansiklopedi özellikle 35. ciltte sanatın tarihsel evrimi hakkında birçok veri sunar. 
Modern sanat tarihinin öncüsü, ilk modern sanat tarihçisi olarak anılan Vasari, sanatta en ideal mertebeye milattan önce 4.-5. yüzyılda Yunan sanatıyla ulaşıldığını söyler.
Sanat tarihçisi ve arkeolog Winckelmann tarafından 18. yüzyılda geliştirilen, günümüzde de kullanılan metotta eserler stilistik tasnifleme yoluyla dönemlerine göre ayrılır. 
Sanat tarihinin tarihi, insan vücudunun giderek daha gerçekçi, daha natüralistik tasvir edildiği bir sanat anlayışının bulunduğu Antik Yunan’da başlar.

https://video.neoskola.net/1746562707096.srt

Şimdi isterseniz gelin bakalım sanat tarihinin tarihine.

Sanat tarihi disiplininin oluşmasındaki ilk etkili isim Yaşlı Plinyus.

Plinyus M.S. 79 yılında Vesuviyanardağ'ın patlamasıyla Pompei'yi de yok eden Vesuviyanardağ'ın patlamasıyla ölmüş.

Ama günümüze 37 ciltlik yazdığı doğa tarihi ansiklopedisi ulaşmıştır.

Ve bu ansiklopedisinin içerisinde bize sanatın tarihsel evrimi, gelişimi hakkında birçok veri sunar.

Özellikle 35. ciltte Plinyus sanatın doğruğa, en ideal haline M.Ö. 5. yüzyılda Atina'da ulaştığını baz alır.

Ve çok etkili olmuştur sonra sanat tarihinin yazılımı ile ilgili.

Diğer kendisinden sonra gelen, yüzyıllar sonra gelen sanat tarihçiler Plinyus'un verdiği verilere, datalara dayanarak ilerlemişlerdir.

Hatta içerisinde de bir 35. ciltte bir hikaye var.

Aslında batı kültürünün, batı sanatının kendini dayandırdığı temeli, en güzel sanat nedir anlayışını çok güzel anlatıyor bu hikaye.

Plinyus'a göre Zeyûksüs ile Parasyos, kendisinden 600 yıl önce yaşamış bu arada Zeyûksüs ile Parasyos, çünkü Romalı Plinyus.

Atina'da bir en güzel resmi kim yapacak diye bir yarışa girerler.

Zeyûksüs küçük üzüm taneleri çizer ve üzümler o kadar gerçekçi olur, o kadar gerçeğine benzer ki kuşlar konup yemek isterler.

Parasyos da dönüp Zeyûksüs'e der ki yaptığım eseri görmek istiyorsan şu perdeyi kaldır hemen altında benim yaptığım eserde.

Zeyûksüs de gider perdeyi kaldırmaya çalışır ama aslında o perde değildir.

Yani Zeyûksüs kuşları kandırmıştır, Parasyos Zeyûksüs'ü kandırabilmiştir.

Yani burada anlatılmak istenen mimetsiz yani gerçeğine en yakını tasvir edebilmek en güzel sanat.

Ve yıllar yılı, yüzyıllar boyunca da batı sanatının temelini bu oluşturmuş, bu algı oluşturmuştur.

Sırayla göreceğiz diğer akımlarda da.

Plinyus sonrasında modern sanat tarihinin babası olarak ilk modern sanat tarihçisi olarak andığımız isim Vasari.

Vasari 16. yüzyılda 1550'de kitabı çıkmış.

Rönesans'ın en ünlü sanatçılarının biyografilerini yazdığı bir kitabı var.

Aynı şekilde Plinyus gibi sanatta en güzel döneme, en ideal döneme M.Ö. 5. yüzyılda, 4. yüzyılda Yunan sanatıyla ulaşıldığını düşünüyor.

Sonra orta çağda büyük bir karanlık olduğunu, sanatın mahvolduğunu.

Ondan sonrasında ise Toska 15. yüzyılda birlikte Toskana'daki İtalyan sanatçıların

tekrardan bu antik Yunan Roma kültürünü canlandırarak güzel sanatı ortaya çıkardığını düşünüyor Vasari.

Hem sanat tarihinin hem de arkeolojinin babası olarak düşünürüz biz Winckelmann'ı.

Aslında bir koleksiyoner, antik Yunan Roma eserlerini, koleksiyonunu yapıyor.

Bu arada 18. yüzyılda ilk defa Herkülenyum ve Pompeii keşfediliyor.

Bahsetmiştik Vesuviyanardan patlamasıyla onun külleri altında kalan iki tane antik Roma şehri çok güzel korunmuşlar.

Herkülenyum'a dair, Pompeii'ye dair yazılar yazıyor Winckelmann.

Ama Winckelmann'ın yaptığı en önemli şey hala günümüzde de kullandığımız bir metot geliştiriyor.

Bu metot da şu şekilde, stilistik tasnifleme yoluyla eserleri dönemlerine göre ayırıyor.

Biz hala 21. yüzyılda bile sanat tarihinde bu yöntemi kullanıyoruz.

Şimdi başka yöntemler de kullanıyoruz ama temel baz aldığımız Winckelmann'ın yöntemi.

Yani eserin stil özelliklerine bakarak ortaya çıktığı dönemi tarihsel olarak tasniflemeye çalışıyoruz.

Wölflin de biçimci, formalist, sanat tarihinin isimlerden arındırılmış olması gerektiğini düşünüyor.

Yani odaklanmamız gereken şey sanatçının kendisi değil eserin kendisi ve formal özellikleridir diye düşünüyor.

20. yüzyıl başına geldiğimizde bir yaptığımız bir yöntem daha var, ortaya çıkan bir yöntem daha var.

Kendinden 100 yıl önce Winckelmann'ın geliştirdiği metodu biraz daha geliştiriyor Morelli ve connoisseurship metodunu geliştiriyor.

Buna göre eserin içerisindeki ince detaylarda sanatçının izlerini bulmaya çalışıyoruz.

Mesela fırça darbelerinde Goya'nın izlerini bulmaya çalışıyoruz ya da heykelin göz stilinde Raphael'in nasıl çalıştığını anlamaya çalışıyoruz.

Yani çok ince detaylarda sanatçının öznel özelliklerini bulmaya çalışıyoruz.

Sonrasında yine Panofsky'nin de etkisiyle ikonografi ve ikonoloji gelişmiş.

Bu da çok genel tanımıyla eserin konusuna odaklanıp konu üzerinden eserin ortaya çıktığı ortamın okumasını yapmak olarak tanımlayabiliriz.

İşte bu genel çerçeve içerisinde çok geniş bir sanat tarihi anlayışı ortaya çıkmış.

Buna göre çok lineer, stilistik bir evrim doğrultusunda ilerler sanat tarihi.

İşte Antik Yunan'da başlar insan vücudunun giderek daha gerçekçi, daha naturalistik tasvir edildiği bir sanat vardır.

Karanlık çağda naturalizm, gerçekçilik yerlerdedir, her şey karanlıktır, çok kötü olmuştur.

Sonra bin yıllık süreç sonrasında tekrardan Rönesans'la birlikte, Rönesans yeniden doğuş yani antik klasik kültür yeniden doğar.

Tanrı'ya şükür artık yine gerçekçi, naturalistik tasvirler vardır.

İşte bu çok basitçe Batı sanat tarihinin kendine dayandırdığı 20. yüzyıla kadar stilistik evrim.

Artık 21. yüzyıla geldiğimizde birçok problemi var.

Bu şemaya sığmıyorsa, bu stilistik evrime sığmıyorsa onu nasıl tasnifleyeceğiz?

Ya da diyelim bu sadece Batı için mi geçerli?

Yani sadece her şey Yunan'da mı başlıyor?

Yunan'a bu stilistik evrim hep Yunan'a mı öykünüyor?

Asya'nın hiç etkisi yok mu bu sanatın gelişiminde?

Bu gibi sorular sorabiliriz bu sorunsal olarak.

Sanat tarihini yazanların hepsi erkekmiş.

Hiç mi şimdi göreceğiz dönem dönem ilerleyeceğiz.

Bütün sanatçılar da erkek neredeyse yüzde 99'u.

Dertleri gerçekten belki de naturalistik tasvirler yapmak değildi.

Belki gerçeğe yakın insan tasviri yapmak istemiyorlardı.

Antik Yunan'a klasiğe benzemediği için karanlık olduğunu düşünüyoruz.

İşte bu sorunsallar içerisinde artık biz sanatı gerçekliğe yakınlaşan ya da uzaklaşan,

naturalistik olan ya da olmayan kronolojik bir çerçeve içerisinde değil ya da sanatçının

ön plana çıktığı bir yaklaşımla değil birçok farklı disiplin kullanarak değerlendiriyoruz

sanat eserini ve ona bir sürü sorular sorabiliyoruz.

Leonardo da Vinci'nin sadece eserlerine bakarak onun psikanaliz yöntemiyle çocukluğunun

okumasını yapmış ya da forensik mesela eserlerin üzerinde sanatçıların parmak

izlerinden forensikten bile faydalanabiliyoruz günümüzde ya da kimyasal pigmentlerin,

kimyasal analizlerini yapabiliyoruz, bilgisayar teknolojilerinden faydalanabiliyoruz.

Bunun gibi birçok yöntem kullanabiliyoruz.

Sanat Tarihi Disiplininde Etkili İsimler

https://video.neoskola.net/subtitles/tmnGRtSaF4JLH38CW-tr-1745612301005.srt

Şimdi isterseniz gelin bakalım sanat tarihinin tarihine. Sanat tarihi disiplininin oluşmasındaki ilk etkili isim Yaşlı Plinyus. Plinyus M.S. 79 yılında Vesuviyanardağ'ın patlamasıyla Pompei'yi de yok eden Vesuviyanardağ'ın patlamasıyla ölmüş. Ama günümüze 37 ciltlik yazdığı doğa tarihi ansiklopedisi ulaşmıştır. Ve bu ansiklopedisinin içerisinde bize sanatın tarihsel evrimi, gelişimi hakkında birçok veri sunar. Özellikle 35. ciltte Plinyus sanatın doğruğa, en ideal haline M.Ö. 5. yüzyılda Atina'da ulaştığını baz alır. Ve çok etkili olmuştur sonra sanat tarihinin yazılımı ile ilgili. Diğer kendisinden sonra gelen, yüzyıllar sonra gelen sanat tarihçiler Plinyus'un verdiği verilere, datalara dayanarak ilerlemişlerdir. Hatta içerisinde de bir 35. ciltte bir hikaye var. Zeyûksüs ile Parasyos'un hikayesi. Aslında batı kültürünün, batı sanatının kendini dayandırdığı temeli, en güzel sanat nedir anlayışını çok güzel anlatıyor bu hikaye. Plinyus'a göre Zeyûksüs ile Parasyos, kendisinden 600 yıl önce yaşamış bu arada Zeyûksüs ile Parasyos, çünkü Romalı Plinyus. Atina'da bir en güzel resmi kim yapacak diye bir yarışa girerler. Zeyûksüs küçük üzüm taneleri çizer ve üzümler o kadar gerçekçi olur, o kadar gerçeğine benzer ki kuşlar konup yemek isterler. Sıra Parasyos'a gelmiştir. Parasyos da dönüp Zeyûksüs'e der ki yaptığım eseri görmek istiyorsan şu perdeyi kaldır hemen altında benim yaptığım eserde. Zeyûksüs de gider perdeyi kaldırmaya çalışır ama aslında o perde değildir. Parasyos'un çizdiği şey perdedir. Yani Zeyûksüs kuşları kandırmıştır, Parasyos Zeyûksüs'ü kandırabilmiştir. O kadar gerçekçi yapmıştır ki. Yani burada anlatılmak istenen mimetsiz yani gerçeğine en yakını tasvir edebilmek en güzel sanat. Ve yıllar yılı, yüzyıllar boyunca da batı sanatının temelini bu oluşturmuş, bu algı oluşturmuştur. Sırayla göreceğiz diğer akımlarda da. Plinyus sonrasında modern sanat tarihinin babası olarak ilk modern sanat tarihçisi olarak andığımız isim Vasari. Vasari 16. yüzyılda 1550'de kitabı çıkmış. Rönesans'ın en ünlü sanatçılarının biyografilerini yazdığı bir kitabı var. Aynı şekilde Plinyus gibi sanatta en güzel döneme, en ideal döneme M.Ö. 5. yüzyılda, 4. yüzyılda Yunan sanatıyla ulaşıldığını düşünüyor. Sonra orta çağda büyük bir karanlık olduğunu, sanatın mahvolduğunu. Ondan sonrasında ise Toska 15. yüzyılda birlikte Toskana'daki İtalyan sanatçıların tekrardan bu antik Yunan Roma kültürünü canlandırarak güzel sanatı ortaya çıkardığını düşünüyor Vasari. Bir önemli isim Winckelmann. Winckelmann 18. yüzyılda yaşamış. Hem sanat tarihinin hem de arkeolojinin babası olarak düşünürüz biz Winckelmann'ı. Aslında bir koleksiyoner, antik Yunan Roma eserlerini, koleksiyonunu yapıyor. Bu arada 18. yüzyılda ilk defa Herkülenyum ve Pompeii keşfediliyor. Bahsetmiştik Vesuviyanardan patlamasıyla onun külleri altında kalan iki tane antik Roma şehri çok güzel korunmuşlar. Herkülenyum'a dair, Pompeii'ye dair yazılar yazıyor Winckelmann. Ama Winckelmann'ın yaptığı en önemli şey hala günümüzde de kullandığımız bir metot geliştiriyor. Bu metot da şu şekilde, stilistik tasnifleme yoluyla eserleri dönemlerine göre ayırıyor. Biz hala 21. yüzyılda bile sanat tarihinde bu yöntemi kullanıyoruz. Şimdi başka yöntemler de kullanıyoruz ama temel baz aldığımız Winckelmann'ın yöntemi. Yani eserin stil özelliklerine bakarak ortaya çıktığı dönemi tarihsel olarak tasniflemeye çalışıyoruz. Bir önemli isim daha Wölflin. Wölflin de biçimci, formalist, sanat tarihinin isimlerden arındırılmış olması gerektiğini düşünüyor. Yani odaklanmamız gereken şey sanatçının kendisi değil eserin kendisi ve formal özellikleridir diye düşünüyor. 20. yüzyıl başına geldiğimizde bir yaptığımız bir yöntem daha var, ortaya çıkan bir yöntem daha var. Kendinden 100 yıl önce Winckelmann'ın geliştirdiği metodu biraz daha geliştiriyor Morelli ve connoisseurship metodunu geliştiriyor. Buna göre eserin içerisindeki ince detaylarda sanatçının izlerini bulmaya çalışıyoruz. Mesela fırça darbelerinde Goya'nın izlerini bulmaya çalışıyoruz ya da heykelin göz stilinde Raphael'in nasıl çalıştığını anlamaya çalışıyoruz. Yani çok ince detaylarda sanatçının öznel özelliklerini bulmaya çalışıyoruz. Böyle bir metot da var. Sonrasında yine Panofsky'nin de etkisiyle ikonografi ve ikonoloji gelişmiş. Bu da çok genel tanımıyla eserin konusuna odaklanıp konu üzerinden eserin ortaya çıktığı ortamın okumasını yapmak olarak tanımlayabiliriz. İşte bu genel çerçeve içerisinde çok geniş bir sanat tarihi anlayışı ortaya çıkmış. Buna göre çok lineer, stilistik bir evrim doğrultusunda ilerler sanat tarihi. İşte Antik Yunan'da başlar insan vücudunun giderek daha gerçekçi, daha naturalistik tasvir edildiği bir sanat vardır. Sonrasında karanlık çağ gelir. Karanlık çağda naturalizm, gerçekçilik yerlerdedir, her şey karanlıktır, çok kötü olmuştur. Sonra bin yıllık süreç sonrasında tekrardan Rönesans'la birlikte, Rönesans yeniden doğuş yani antik klasik kültür yeniden doğar. Tanrı'ya şükür artık yine gerçekçi, naturalistik tasvirler vardır. İşte bu çok basitçe Batı sanat tarihinin kendine dayandırdığı 20. yüzyıla kadar stilistik evrim. Peki bunun bir sürü sorunsalı var. Artık 21. yüzyıla geldiğimizde birçok problemi var. Mesela elimizde bir sanat eseri var. Bu şemaya sığmıyorsa, bu stilistik evrime sığmıyorsa onu nasıl tasnifleyeceğiz? Ya da diyelim bu sadece Batı için mi geçerli? Yani sadece her şey Yunan'da mı başlıyor? Yunan'a bu stilistik evrim hep Yunan'a mı öykünüyor? Afrika sanatları nerede? Asya'nın hiç etkisi yok mu bu sanatın gelişiminde? Bu gibi sorular sorabiliriz bu sorunsal olarak. Ya da kadınlar nerede? Sanat tarihini yazanların hepsi erkekmiş. Hiç mi şimdi göreceğiz dönem dönem ilerleyeceğiz. Bütün sanatçılar da erkek neredeyse yüzde 99'u. Kadın sanatçılar yok muymuş? Onlar neredeymiş? Ortaçağ neden karanlık? Dertleri gerçekten belki de naturalistik tasvirler yapmak değildi. Belki gerçeğe yakın insan tasviri yapmak istemiyorlardı. Belki de karanlık değildi. Biz onu öyle düşünüyoruz. Antik Yunan'a klasiğe benzemediği için karanlık olduğunu düşünüyoruz. İşte bu sorunsallar içerisinde artık biz sanatı gerçekliğe yakınlaşan ya da uzaklaşan, naturalistik olan ya da olmayan kronolojik bir çerçeve içerisinde değil ya da sanatçının ön plana çıktığı bir yaklaşımla değil birçok farklı disiplin kullanarak değerlendiriyoruz sanat eserini ve ona bir sürü sorular sorabiliyoruz. Neler var? Mesela sosyoloji işin içine giriyor. Antropoloji işin içine geliyor. Psikanaliz işin içine geliyor. Freud'u düşünün mesela. Leonardo da Vinci'nin sadece eserlerine bakarak onun psikanaliz yöntemiyle çocukluğunun okumasını yapmış ya da forensik mesela eserlerin üzerinde sanatçıların parmak izlerinden forensikten bile faydalanabiliyoruz günümüzde ya da kimyasal pigmentlerin, kimyasal analizlerini yapabiliyoruz, bilgisayar teknolojilerinden faydalanabiliyoruz. Bunun gibi birçok yöntem kullanabiliyoruz.

Öğrendiklerinizi ölçmek için bu kısa testi yanıtlayabilirsiniz. Test sonuçları, sertifika durumunuzu etkilemeyecektir.

Ara Test (1)

Sanatın Tarihi

https://video.neoskola.net/1746562765368.srt

Türünün en güzel örneği anlamına gelen “klasik” kelimesi aslında Antik Yunan, Antik Roma dili ve sanatı için kullanılan, bu kültürün tekrar canlandığı 18.-19. yüzyılda da Fransız sanatı için kullanılan bir sıfattır.
Milattan önce 8. yüzyılda Homeros'un İlyada ve Odysseia destanlarını yazdığı, Antik Yunan şehir devletlerinin canlanmaya başladığı dönemden başlayıp, milattan sonra 4. yüzyılda Hristiyanlığın yayılması ve Roma İmparatorluğu’nun çöküşüyle sona eren 1200 yıllık süreçte, Akdeniz havzasında üretilen sanat “Klasik Kültür” olarak adlandırılır.

https://video.neoskola.net/1746562764541.srt

Türkçe'de üzerinden çok zaman geçtiği halde değerini yitirmeyen türünün en güzel örneği anlamına gelen klasik kelimesi aslında antik Yunan Roma çağı dili ve sanatı ve sonrasında bu kültürün yeniden canlandığı 18. 19. yüzyıl Fransız sanatı için kullanılan bir sıfattır.

Batı medeniyetinin kimlik inşasının temel taşlarından biri olan bu klasik kültür aslında çok farkında olmasak da etrafımızdadır, her yerdedir hem imgeleriyle birlikte bir düşünün Asklepios'un Yunan tanrısı, sağlık tanrısı Asklepios'un yılanı tıbbın simgesidir ya da UNESCO'nun logosunda bir Yunan tapınağı vardır ya da gittiğiniz bir tiyatro oyununda mekanın düzeni ya da bir şehir merkezinde izleyi yönünüzü bulabilmek için izlediğiniz ızgara,

kubbe planı ya da ibadet alanlarını daha da kutsal hale getiren büyük kubbeler bize hep klasik kültürün mirasıdır.

Batı medeniyetinin temelleri işte bu klasik kültürde yatar, politika, felsefe, tiyatro, sanat hep bu bağlamda klasik kültürden türemiştir.

Bu yüzdendir ki Batı'da, Avrupa'da ve Amerika'da klasik kültür daha ilkokullarda müfredata girmiştir.

Çocuklar Yunan mitolojisini, Yunan tanrılarını öğrenirler, Homeros'un İlyada destanını tartışırlar ya da üniversitelerde classics bölümleri ya da benim de mensup olduğum classics fakülteleri vardır.

Hatta tanıdığımız birçok meşhur insan classics mezunudur.

Amerikan başkanı Thomas Jefferson, popüler olarak Harry Potter'ın yazarı Rowling, Sigmund Freud classics fakültesi mezunudur.

İşin ironik yanı mevzunun büyük bir kısmı Anadolu'da, Türkiye topraklarında geçmesine rağmen bizim erken eğitim müfredatımızda bir classics kültürü yoktur.

Aslında düşünsenize Homeros, Herodot bunların hepsi Anadolu'lu ya da İlyada destanını düşünün.

Anadolu'da geçiyor hikayenin büyük bir kısmı.

Bunun tabii birçok sebebi var ama bence öncelikli sebeplerinden bir tanesi antik Yunan kültürünün 19. yüzyıl milliyetçiliğiyle birlikte modern Yunan algısıyla birleştirilip ötekileştirilmesi.

Aslında düşündüğünüzde Yunan kelimesi Ionia yani Batı Anadolu'daki bir bölgeden gelir.

Sonra eski Farsça da Yuana olmuştur ve sonra Yunan'a evrilmiştir.

Peki nedir klasik sanatın tarihsel kronolojik çerçevesi?

M.Ö. 8. yüzyılda bu Homeros'un İlyada ve Odessa destanlarının yazdığı tarihler ve antik Yunan şehir devletlerinin canlanmaya başladığı tarih başlayıp

sonrasında M.Ö. 4. yüzyılda Hristiyanlığın yayılması ve Roma İmparatorluğunun çöküşüyle birlikte sona eren 1200 yıllık süreçte Akdeniz Havzası'nda bu kültürün ürettiği sanata eserlere biz toplam klasik kültür diyoruz.

Bunun içerisinde de bir klasik dönem var yani 1200 yıllık bir süreç içerisinde yine en ideal bu 1200 yıllık periyodda en ideal olan en odak noktası olan bir kronolojik dönem daha var.

O da M.Ö. 480 yılı yani Atina'nın demokrasiyle Persleri püskürttükten sonra demokrasi felsefeyle ön plana çıktığı.

Sonrasında 323 yılında Büyük İskender'in ölümüyle birlikte sonlanan böyle 150 yıllık bir periyot çağlar boyu o 1200 yıl boyunca da hep sanatın ulaştığı en ideal nokta olarak düşünülmüştür.

Klasik: Türünün En Güzel Örneği

https://video.neoskola.net/subtitles/Zs7M8JGG395EP67j2-tr-1745612410453.srt

Türkçe'de üzerinden çok zaman geçtiği halde değerini yitirmeyen türünün en güzel örneği anlamına gelen klasik kelimesi aslında antik Yunan Roma çağı dili ve sanatı ve sonrasında bu kültürün yeniden canlandığı 18. 19. yüzyıl Fransız sanatı için kullanılan bir sıfattır. Batı medeniyetinin kimlik inşasının temel taşlarından biri olan bu klasik kültür aslında çok farkında olmasak da etrafımızdadır, her yerdedir hem imgeleriyle birlikte bir düşünün Asklepios'un Yunan tanrısı, sağlık tanrısı Asklepios'un yılanı tıbbın simgesidir ya da UNESCO'nun logosunda bir Yunan tapınağı vardır ya da gittiğiniz bir tiyatro oyununda mekanın düzeni ya da bir şehir merkezinde izleyi yönünüzü bulabilmek için izlediğiniz ızgara, kubbe planı ya da ibadet alanlarını daha da kutsal hale getiren büyük kubbeler bize hep klasik kültürün mirasıdır. Batı medeniyetinin temelleri işte bu klasik kültürde yatar, politika, felsefe, tiyatro, sanat hep bu bağlamda klasik kültürden türemiştir. Bu yüzdendir ki Batı'da, Avrupa'da ve Amerika'da klasik kültür daha ilkokullarda müfredata girmiştir. Çocuklar Yunan mitolojisini, Yunan tanrılarını öğrenirler, Homeros'un İlyada destanını tartışırlar ya da üniversitelerde classics bölümleri ya da benim de mensup olduğum classics fakülteleri vardır. Hatta tanıdığımız birçok meşhur insan classics mezunudur. Amerikan başkanı Thomas Jefferson, popüler olarak Harry Potter'ın yazarı Rowling, Sigmund Freud classics fakültesi mezunudur. İşin ironik yanı mevzunun büyük bir kısmı Anadolu'da, Türkiye topraklarında geçmesine rağmen bizim erken eğitim müfredatımızda bir classics kültürü yoktur. Aslında düşünsenize Homeros, Herodot bunların hepsi Anadolu'lu ya da İlyada destanını düşünün. Anadolu'da geçiyor hikayenin büyük bir kısmı. Bunun tabii birçok sebebi var ama bence öncelikli sebeplerinden bir tanesi antik Yunan kültürünün 19. yüzyıl milliyetçiliğiyle birlikte modern Yunan algısıyla birleştirilip ötekileştirilmesi. Aslında düşündüğünüzde Yunan kelimesi Ionia yani Batı Anadolu'daki bir bölgeden gelir. Sonra eski Farsça da Yuana olmuştur ve sonra Yunan'a evrilmiştir. Peki nedir klasik sanatın tarihsel kronolojik çerçevesi? M.Ö. 8. yüzyılda bu Homeros'un İlyada ve Odessa destanlarının yazdığı tarihler ve antik Yunan şehir devletlerinin canlanmaya başladığı tarih başlayıp sonrasında M.Ö. 4. yüzyılda Hristiyanlığın yayılması ve Roma İmparatorluğunun çöküşüyle birlikte sona eren 1200 yıllık süreçte Akdeniz Havzası'nda bu kültürün ürettiği sanata eserlere biz toplam klasik kültür diyoruz. Bunun içerisinde de bir klasik dönem var yani 1200 yıllık bir süreç içerisinde yine en ideal bu 1200 yıllık periyodda en ideal olan en odak noktası olan bir kronolojik dönem daha var. O da M.Ö. 480 yılı yani Atina'nın demokrasiyle Persleri püskürttükten sonra demokrasi felsefeyle ön plana çıktığı. Sonrasında 323 yılında Büyük İskender'in ölümüyle birlikte sonlanan böyle 150 yıllık bir periyot çağlar boyu o 1200 yıl boyunca da hep sanatın ulaştığı en ideal nokta olarak düşünülmüştür.

https://video.neoskola.net/1746562869466.srt

Yunan kültürünün özelliklerinden biri erkek çıplaklığının ve bunun sergilenmesinin bir tabu değil norm olmasıdır. Biçim, orantı ve düzen Yunan sanatının temel kontrol ilkeleri değerindedir.
Yunan sanatı görsel soyutluktan görsel gerçekliğe doğru evrilir. Yunan sanatının değişimine bakıldığında insan vücudunun daha soyut, daha şematik tasvirlerinin giderek daha gerçekçi yani “mimesis” kavramına yakın şekilde tasvir edildiği gözlemlenir.
Milattan önce 3. yüzyıldan itibaren Yunan şehirleri Romalılar tarafından fethedilmiş ancak bölgenin kültürü Romalıları etkisi altına almıştır. Romalı yazar Horatius, Yunan kültürünün Romalılar üzerindeki etkisini “Biz Yunanları fethettik ama onlar bizi fethetti.” sözüyle ifade etmiştir.

https://video.neoskola.net/1746562868922.srt

İlerleyen derslerimizde Yunan ve Roma sanatını dönem dönem mimari heykel ve resimdeki örnekleriyle inceleyeceğiz.

Ama isterseniz şöyle çok genel hatlarıyla neden bu kadar önemli, ne Yunan sanatını bu kadar klasik yapan,

bu kadar öykünlen hale getiren temel özellikler neler bir onlara bakalım.

Birincisi Yunan sanatının konusu insandır.

Yunanlı filozof Protogoras der ki her şeyin ölçütü insandır.

Ve bütün bu aslında Yunanların bakış açısını da gösterir.

Düşünsenize tanrıları insan formunda aynı insanlar gibi aşık oluyorlar, kavga ediyorlar, birbirlerini kıskanıyorlar.

O yüzden insan, insan vücudunu en güzel şekilde, en idealize şekilde tasvir edebilmek onlar için çok önemli.

Bu yüzden de insan vücudu özellikle çıplak erkek vücudu mükemmelliğin ve kahramanlığın bir simgesi haline gelmiş.

Bu arada çıplaklık sadece sembolik bir şey değil gayet hayatta da normal bir şey.

Özellikle erkekler için bu kadınlar için bir tabu hala.

Çünkü güzel vücutlu olabilmek, tanrılar kadar güzel vücudunun olabilmesi ve bunu sergilemek gayet normal bir norm.

İkinci olarak biçim, orantı ve düzen Yunan sanatının temel kontrol ilkeleridir.

Ve matematiksel hesaplar yaparak gerçeğe en yakın şekilde tasvir etmeye çalışırlar.

Vazoların şekillerinde, heykellerin uzuvları arasındaki orantılarda ya da mimaride hep matematiksel hesaba göre yapılmış düzenlemeler, oranta hesaplamaları vardır.

Üçüncü özelliği de Yunan sanatının görsel soyutluktan görsel gerçekliğe doğru evrilir.

Yani daha soyut, insan vücudunu daha soyut, daha şematik tasvirlerinin giderek daha gerçekçi, giderek daha gözün gördüğüne yakın,

Mimesise yakın şekilde tasvir edildiğini görürüz Yunan sanatında.

Yunan Roma tarihine şöyle ana hatlarıyla kısaca bir baktığımızda,

15. milattan önce 15. yüzyılda Yunanistan ana karasında ve adalarda oluşan iki tane temel uygarlık var.

Temelleri, bunların Yunanların ataları olduğu düşünülüyor.

Temellerinin o zaman başladığı düşünülüyor.

Miken uygarlığı aslında Homeros'un İlyada ve Odessa destanlarında bahsettiği uygarlık.

Sonra 1200'de, milattan önce 1200'de yıllarda sebebini bilmediğimiz bir nedenden dolayı bu uygarlığın sonu geliyor.

Karanlık çağ diye adlandırdığımız bir dönem başlıyor.

Sanatlar unutuluyor, nüfus azalıyor, ulaştığımız arkeolojik yöntemlerle ulaştığımız materyal kültür çok azalıyor.

Sonra milattan önce 8. yüzyılda küçük Yunan şehir devletçileri kurulmaya başlıyor.

Ve Yunan sanatı o bahsettiğimiz antik Yunan kültürü gelişmeye başlıyor.

Bütün Akdeniz Havzası'nda küçük koloniler kuruyorlar.

Ve doruk noktasına Atina'da milattan önce 5. yüzyılda demokrasinin felsefenin doğduğu ortamda ulaşıyorlar.

Sonra Büyük İskender o da bir tam fil Helen yani Yunan hayranı Helen Yunan demek.

Yaptığı fetihlerle bu Yunan kültürünü dünyanın dört bir köşesine daha Afganistan'a kadar taşıyor.

Sonrasında isterseniz bir de Roma'ya bakalım eş zamanlı olarak.

Roma kentinin tarihi de milattan önce 8. yüzyıla kadar gidiyor.

Tiber nehrinin kenarında Palatine tepesinde kurulmuş küçük bir tarım kasabası özünde Roma kenti.

Aynı İstanbul gibi yedi tepe üzerinde kurulmuş.

İlk başta Etrüsler tarafından yönetiliyor başka bir ırk var sonra Romalılar geçiyor.

3. yüzyıldan milattan önce 3. yüzyıldan itibaren ise Yunan şehirlerini tek tek fethediyor Romalılar.

Alıyorlar ve inanılmaz şekilde Yunan kültürü etkisi altında kalıyorlar.

Hatta meşhur bir Horas diye Romalı yazar var.

Biz Yunanları fethettik ama onlar bizi fethetti.

Genel Hatları ile Antik Yunan Sanatı

https://video.neoskola.net/subtitles/tSYcHLPHkp73CJkC3-tr-1745612559780.srt

İlerleyen derslerimizde Yunan ve Roma sanatını dönem dönem mimari heykel ve resimdeki örnekleriyle inceleyeceğiz. Ama isterseniz şöyle çok genel hatlarıyla neden bu kadar önemli, ne Yunan sanatını bu kadar klasik yapan, bu kadar öykünlen hale getiren temel özellikler neler bir onlara bakalım. Birincisi Yunan sanatının konusu insandır. Yunanlı filozof Protogoras der ki her şeyin ölçütü insandır. Ve bütün bu aslında Yunanların bakış açısını da gösterir. Düşünsenize tanrıları insan formunda aynı insanlar gibi aşık oluyorlar, kavga ediyorlar, birbirlerini kıskanıyorlar. O yüzden insan, insan vücudunu en güzel şekilde, en idealize şekilde tasvir edebilmek onlar için çok önemli. Bu yüzden de insan vücudu özellikle çıplak erkek vücudu mükemmelliğin ve kahramanlığın bir simgesi haline gelmiş. Bu arada çıplaklık sadece sembolik bir şey değil gayet hayatta da normal bir şey. Özellikle erkekler için bu kadınlar için bir tabu hala. Çünkü güzel vücutlu olabilmek, tanrılar kadar güzel vücudunun olabilmesi ve bunu sergilemek gayet normal bir norm. İkinci olarak biçim, orantı ve düzen Yunan sanatının temel kontrol ilkeleridir. Ve matematiksel hesaplar yaparak gerçeğe en yakın şekilde tasvir etmeye çalışırlar. Ve bunu her ortamda görürüz. Vazoların şekillerinde, heykellerin uzuvları arasındaki orantılarda ya da mimaride hep matematiksel hesaba göre yapılmış düzenlemeler, oranta hesaplamaları vardır. Üçüncü özelliği de Yunan sanatının görsel soyutluktan görsel gerçekliğe doğru evrilir. Yani daha soyut, insan vücudunu daha soyut, daha şematik tasvirlerinin giderek daha gerçekçi, giderek daha gözün gördüğüne yakın, yani mimesis kavramını öğrenmiştik. Mimesise yakın şekilde tasvir edildiğini görürüz Yunan sanatında. Yunan Roma tarihine şöyle ana hatlarıyla kısaca bir baktığımızda, 15. milattan önce 15. yüzyılda Yunanistan ana karasında ve adalarda oluşan iki tane temel uygarlık var. Minos ve Miken uygarlıkları. Temelleri, bunların Yunanların ataları olduğu düşünülüyor. Temellerinin o zaman başladığı düşünülüyor. Miken uygarlığı aslında Homeros'un İlyada ve Odessa destanlarında bahsettiği uygarlık. Hititlerle çağdaş. Sonra 1200'de, milattan önce 1200'de yıllarda sebebini bilmediğimiz bir nedenden dolayı bu uygarlığın sonu geliyor. Karanlık çağ diye adlandırdığımız bir dönem başlıyor. Sanatlar unutuluyor, nüfus azalıyor, ulaştığımız arkeolojik yöntemlerle ulaştığımız materyal kültür çok azalıyor. Sonra milattan önce 8. yüzyılda küçük Yunan şehir devletçileri kurulmaya başlıyor. Polis diyoruz biz bunlara. Ve Yunan sanatı o bahsettiğimiz antik Yunan kültürü gelişmeye başlıyor. Bütün Akdeniz Havzası'nda küçük koloniler kuruyorlar. Ve doruk noktasına Atina'da milattan önce 5. yüzyılda demokrasinin felsefenin doğduğu ortamda ulaşıyorlar. Sonra Büyük İskender o da bir tam fil Helen yani Yunan hayranı Helen Yunan demek. Yaptığı fetihlerle bu Yunan kültürünü dünyanın dört bir köşesine daha Afganistan'a kadar taşıyor. Sonrasında isterseniz bir de Roma'ya bakalım eş zamanlı olarak. Roma kentinin tarihi de milattan önce 8. yüzyıla kadar gidiyor. Tiber nehrinin kenarında Palatine tepesinde kurulmuş küçük bir tarım kasabası özünde Roma kenti. Aynı İstanbul gibi yedi tepe üzerinde kurulmuş. İlk başta Etrüsler tarafından yönetiliyor başka bir ırk var sonra Romalılar geçiyor. 3. yüzyıldan milattan önce 3. yüzyıldan itibaren ise Yunan şehirlerini tek tek fethediyor Romalılar. Alıyorlar ve inanılmaz şekilde Yunan kültürü etkisi altında kalıyorlar. Hatta meşhur bir Horas diye Romalı yazar var şu şekilde ifade ediyor. Biz Yunanları fethettik ama onlar bizi fethetti. Kültürü Yunan kültürü ve sanatı inanılmaz etkiliyor Romalıları ve Romalı aristokratlar arasında Yunan sanatının Yunan heykelinin eserlerini almak, kopyalamak, biriktirmek bir prestij meselesi haline dönüşüyor. Ama tabii tamamen Roma sanatı Roma döneminde de sadece Yunan'ın tekrarlandığını düşünmemek lazım. Romalılar kendi mühendislik, organizasyonel yetenekleriyle Yunan sanatını evrimleştiriyorlar, kendilerine göre dönüştürüyorlar. Sonrasında 15. yüzyılda biz biliyoruz tekrardan bu Rönesans da bu klasik kültür yeniden doğuyor. 18. yüzyılda yine arkeoloji ve klasik sanat özellikle aristokratlar ve zenginler arasında bir prestij bir kültür göstergesi olarak popüler hale geliyor. 19. yüzyılda ise artık Avrupa ve Amerika'da antik koleksiyonları olan müzeler kuruluyor ve sistematik kazılar başlıyor.