Yetkinlik Gelişimi Eğitimleri

Yetkinlik Gelişimi

https://video.neoskola.net/1738133480243.srt

https://video.neoskola.net/1738133479926.srt

Mizacın Öğrenmeye Etkisi

https://video.neoskola.net/subtitles/xGKNW8d6PQD8jvZjm-tr-1744143691522.srt

Zaman ve Yaşam Liderliği Eğitimine Hoşgeldiniz. Öncelikle kendinize bu eğitime hediye ettiğiniz ve kişisel gelişimize önem verdiğiniz için size teşekkür etmek istiyorum. Bu ekranın başına oturduğunuzda şimdi ve burada bazı beklentileriniz olabilir. Bu beklentileriniz her neyse umarım bu eğitimin sonunda bunları karşılıyor olabiliriz. Zaman üzerinde çok konuşulan bir kavram ve bununla ilgili binlerce kaynak var dışarıda. Zaman ve Yaşam Yönetimi ya da Yaşam Liderliği dediğiniz zaman neden acaba ben bunu bir eğitimde size sunacak olabilirim? Zamanı etkin yönetebildiğiniz zaman yaşamda yapamadığınız şeyleri yapmaya başlayacağınızı fark edeceksiniz. Ben nesli olarak aslında zamanı çok da iyi yöneten bir insan değildim bu bilgileri edinene kadar. Artık zamanını daha yönetimi fark ediyorum ve yaşamda yapmak istediklerime ulaşabiliyorum. Bu eğitime almaya karar verdiğinize göre o zaman davranışlarınızla ilgili bazı şeyleri değiştirmeye hazırsınız demektir. Bu benim için iyi bir şey. Niyetiniz var istiyorsunuz demektir. Hangi davranışları değiştirmeniz gerekiyor, hangilerini sabit tutmanız gerekiyor kısmına siz karar vereceksiniz. O yüzden lütfen bu eğitime başlamadan önce önünüze kağıt kaleminizi hazır bulundurun. Çünkü kimi zaman başa sarmak zorunda kalacaksınız kimi zaman da videoyu durdurmak zorunda kalacaksınız. Normal eğitimlerde, normal yaşam zaman eğitimlerini duymuş olabilirsiniz. Teknik bilgilerden oluşur. Fakat burada size en başlarda belki iki yarım saat belki bir saat teknik bilgilerden bahsedeceğim ama beyinden de bahsediyor olacağım. Neden ben bazı davranışları değiştirmek istiyorum ama değiştiremiyorum ve aynı şeyleri yapmaya devam ediyorum? Şimdi bana soruyorlar diyorlar ki peki Nesli anlattığım her şey herkese uyar mı? Elbette hayır bunun cevabı. Tabi ki uymaz. Herkes birbirinden mizac olarak farklı. O halde burada öğreneceğiniz hiçbir şey bütünüyle size hizmet etmeyecek değil. Belki bir arkadaşınıza bütünüyle hizmet edebilir. Bazılarınızın hakkında mizac peki nedir gelmiş olabilir? Mizaca bir örnek vermek istiyorum. Ne dedik öncelikle? Doğuştan getirdiğimiz karakter yapımızdan bahsediyoruz ve yüzde yirmi yüzde yirmi beş olduğundan bahsettik. Benim iki çocuğum var. Bir tanesi on üç yaşında bir tanesi yedi yaşında. Ve şunu fark ediyorum. Biri küçük olan Sarp doğduğu günden itibaren empatiye karşı biraz daha uzak. Empatik değil. Aynı nöronlarla ilgili genetik aktarımda bir farklılığı var. Diğer çocuğum Mina ise on üç yaşında olan bilakis çok çok empatik bir çocuk. Aynı nöronları çok işlesen. Burada o empati tarafını her ne kadar üzerinde çalışıyor olsak da Mina'nın seviyesine Sarp'ı çıkarmak pek mümkün olmayacaktır. İşte buna biz mizac özelliği diyoruz. Doğuştan getirdiğimiz sonradan değişmesi hemen hemen imkansız olan özelliklerimiz. Bu mizac sebebiyle her yaptığımız her şekez üzerinde aynı etkiyi bırakmayabilir. Tabii ki farklı dinamikler de var, farklı parametreler de var. Ama burada mizacdan bahsettiğimizde ve tekniklerden bahsettiğimizde bana uyan şey size uymayabilir ve bu çok normaldir. Bu eğitim müddetince belki şu anda benim konuştuğum bir kelime sizde bir farkındalık yaratmıştır. Belki de eğitimin son dakikası o farkındalığa ulaşacaksınızdır. Kimisi buradan kese kese altınla ayrılır, kimisi bir çeyrek altınla ayrılır. Ama şunu garanti edebilirim. Her neredeyse şu anda bunu sıfır noktası olarak kabul edersek buradan çıktığınızda hiçbir zaman artık sıfır noktasına geri dönmeyeceksiniz. Peki zaman ve yaşam niçin aynı başlık içinde dersiniz? Yaşamama iyi liderlik ettiğim zaman bunun kuşkusuz zamanla etkisi büyük. Zamanla da iyi yönettiğim zaman, zamanla da iyi liderlik yaptığım zaman yaşamım kalitesi muhakkak artacaktır. Dolayısıyla bu iki kavram birbirini tamamlayıcı kavram biri olmadan diğeri olmuyor, diğeri olmadan öteki olmuyor diyebiliriz. Kalem kağıtlarınız hazırsa artık başlayabiliriz.

https://video.neoskola.net/1738133561329.srt

https://video.neoskola.net/1738133561083.srt

Öz Denetimin Önemi

https://video.neoskola.net/subtitles/KkEkbojJvMh7NBWF3-tr-1744207691337.srt

Beynin davranışlarımızın üzerindeki etkisi çok büyük. Sadece davranışlarımız olsa iyi. Alışkanlıklar üzerinde de etkisi büyük. Düşünerek hareket etmek, iyilik yapmak ya da kötülük yapmak, analiz etmek, neden sonuç ilişkileri kurmak, davranışları değiştirmek, bütün bunlar frontal lobe'un görevleri arasındadır. Peki ben bir davranışı sürekli yapıyorsam ve neden yaptığımı bilmiyorsam ve değiştirmek istiyorsam o halde ne yapacağım? Ben bir şey yapıyorsam ve yapmaya devam ediyorsam o alışkanlığa döndüyse artık o bilincin görevi değildir, ön lobun görevi değildir. Peki ben davranış değişikliği yapmak istiyorsam ne yapmam gerekiyor? O zaman düşünerek hareket etmem gerekiyor. Yeni bir davranış edinmek için. Fakat insanoğlu doğası gereği sınırlı kaynağı olan enerjisini tasarruflu kullanmak ister. Bilinç devreye girdiği zaman yani beynin ön tarafı devreye girdiği zaman ve kişi çok düşünmek zorunda olduğu zaman enerji tasarrufu sağlayamaz ve enerjiyi farklı bir şekilde kullanmaya başlar, çok kullanmaya başlar. Aslında biz tembeliz de diyebiliriz. Fakat otomatik pilota atılmış, alışkanlığa dönüşmüş her bir davranışta enerji tasarrufu mümkündür, farklı enerji harcamayız. Yeni bir davranış edinirken ne yapacağız? Bilinci kullanmak zorundayız. O halde enerji tasarrufu yapamam, enerji harcamak zorundayım. O yüzden insanın direnci burada başlıyor ve konfor alanı burada devreye giriyor. Aynı şeylerin kötü olduğunu bilse bile otomatik pilottan hareket ettiği için bunu yapmaktan vazgeçemiyor. Otomatik pilot dediğim yer aslında niye otomatik pilot diyorum? Robotlaştığınız yer. Arabayı otomatik pilota aldığınızda ne olur? Araba kendi kendine gitmeye başlar. Sizin artık kontrolünüzün dışındadır. O yüzden bilinç dışı da sizin kontrolünüz dışında hareket ettiği için otomatik pilot diyorum. Peki bütün bunların zaman ve yaşam liderliği ile ne alakası var derseniz? Sizin memnun olmadığınız davranışlarınız var elbette. Artık hayatınıza hizmet etmiyor. Hayatınıza hizmet etmediği gibi artık yaşamın içinde de yapmak istediklerinizi yapamaz hale geliyorsunuz. Çünkü biliyorsunuz bu davranışlar kötü. Peki benim ne yapmam gerekiyor? Önce yeni davranış, hangi davranışsa onu hayatıma sokmak için düşünerek ve bilinçli hareket etmem gerekiyor. Peki alışkanlıklardan bahsediyoruz. Alışkanlıklardan nasıl çıkacağız? Biraz otomatik pilottan size bahsetmek istiyorum. Otomatik pilot aslında dürtüsel hareket etmektir. Bir şey olduğunda, etki olduğunda aniden tepki veriyorsan bu otomatik pilotun bilinçaltının bana yaptırdığı bir şeydir. Ana diliniz otomatik pilottandır fakat kötü haber şu. İkinci yabancı dile geçtiğiniz zaman hele ki o yabancı dilde çok iyi değilseniz bu sefer iş zorlaşacaktır. Enerji sarfiyatı söz konusu olacaktır. Neden sizce insanlar yabancı dil kurslarına gidip de vazgeçiyorlar derseniz bunun nedeni beynin ekstra yorulmasıdır. Bir anda motivasyonu kaybetmelidir. Çünkü konfor alanı çok çekicidir. Tamam da benim isteğim var, niyetim var ve bu davranışı değiştirmek istiyorum. Ne yapmam gerekiyor? O zaman bir şeyi bilinçaltına girmesi için 21 gün diyorlar ama aslında 21 gün ümit vermeyeyim size 45 güne kadar uzayabilir. 21 ila 45 gün aynı davranışı bilinçten sergilediğiniz zaman yavaş yavaş bilinçten otomatik pilota doğru kayar ve kendinizi düşünmeden artık o hareketi yapar bulursunuz. O yüzden korkulacak olan bir 21 gün var. Sizi yoracak olan bir 21 gün var. Bir şey yapabilir hale gelmesi için sürekli pratik şarttır. Beceri kazanmak ve ustalaşmak için. Şimdi yüzmeyi teknik olarak harika bilebilirsiniz. Her harekete hakimsiniz. Ama suya girmediğinizde yüzmeyi pratik etmediğinizde suda durmanız bile zorlaşır. O halde bu eğitimden çıktıktan sonra bir sürü donanımlı bilgi ile ayrılıyor olabilirsiniz. Ancak ve ancak eğer hayata geçirmezseniz ve üzerinde pratik yapmazsanız bu sayfalarda ve ekranda kalacak demektir.

https://video.neoskola.net/1738132898606.srt

https://video.neoskola.net/1738132898324.srt

Eşikleri Atlamanın Önemi

https://video.neoskola.net/subtitles/LQp2maYMpshvEcDpY-tr-1744377663050.srt

Bu bölümde biraz daha bilinçaltından bahsetmek istiyorum size, fakat yeni bir kavramı da üzerine ekleyerek, özdisiplin kavramını. Kuşkusuz en fazla kullandığımız araçların başında sosyal medya geliyor ve internet kullanımlı geliyor ve zaman çalıcılarında en başında bizler için olabilir. Hatta yeni telefonlarda bunlarla ilgili şimdi uygulamalar çıktı. Ben sosyal medyayı ne kadar kullandığımı bu uygulamayı kullanarak bulabiliyorum. Sosyal medyanın kullanımında aslında bir sakınca yok. Fakat bizim aradığımız şey dengeli ve sınırlı kullanım. Eğer birisini arayacaksınız, elinize telefonunu aldınız, elinize telefonunuzu aldığınız vakit sosyal medyaya giriyorsanız bil ki bu da artık otomatik pilottandır. Ve bu harekinin üzerinde çalışmanız gerekiyor maalesef. Ve tabii ki gene bir enerji harcamanız gerekiyor. Artık sosyal medyayı biraz daha az indirmek için. Sabah kalkıyorsunuz ilk elinize aldığınız telefonsa burada da bir alışkanlığa dönmüş demektir. Çünkü bir telefon sabah kalktığınızda ihtiyacınız olan bir şey değildir. Demek ki bir alışkanlıkla ilgilidir. Peki öz disiplinin zaman ve yaşam liderliği ile ilgisi ne derseniz? Öz disiplini çok kullanıyor olan insanlara baktığımızda zamanı da etkin kullandıklarını fark ediyoruz. Ve zamanı etkin kullanabilen bir insanın da artık tekrar tekrar söylüyoruz yaşamın liderliğini eline almış kabul ediyoruz. Bir önceki bölümde size konfor alanından bahsetmiştim. Konfor alanı alışkanlık olan davranışlarımızı en fazla kullandığımız yer. Ve bu konfor alanıyla ilgili bir yeni kavramla tanıştırmak istiyorum size. Eşlikler. Eşi şöyle düşünecek olursanız. Eşin bu tarafında konfor alanınız olsun. Bu tarafta da olmak istediğiniz kişi olsun. Konfor alanının bu tarafında eski davranışlarınız var. Bu tarafında da konfor alanının bu tarafında yani eşeği atladığınız yerde ise yeni davranışlar ve yeni bir hayat söz konusu. Peki insanlar eşeği atlamakta neden zorlanırlar? Bunu daha önce konuştuk. Başka ne gibi nedenleri vardır? Çünkü eşin bu tarafında risk alacaklar. Ve hatta eşeği atlamayla ilgili konfor alanıyla ilgili bir sürü söylemde bulunurlar. Ve bunların hep size tanıdık olduğunu düşünüyorum. Azıcık aşım, kaygısız başım. İcat çıkarma, yeni iş çıkarma diye beyin kendini ikna etmeye başlar. Peki konfor alanının ve eşiklerin zaman yönetimine ilişkisi ne derseniz? Eşikleri daha sık atlayan kişilerin ve risk alabilen insanların yaşam liderliğinde de daha başarılı olduklarını biliyoruz. Öğrenme tarafında, gelişme tarafında diğer insanlara göre daha iyi bir yerdeler. Peki yaşam liderliğinde iyi olan bir insanın zaman yönetimiyle ne ilgisi var? Zamanla liderlik etmeyle ne ilgisi var? Kendi hayatında huzurlu olan bireylerin zamanı yönetmede de diğer bireylere göre farklı yerlerde olduklarını da gözlemliyoruz. Eşiklerin seviyesi de tabii ki farklılaşıyor. Bir başlıkta benim eşim çok yüksekken sizde o eşik daha düşük olabiliyor. Peki sizce çocukların eşiği nerede? Bir şey denemek konularında çocukların eşiği yoktur. O yüzden peşlerinden koşmak zorunda kalırız. Eşiği hemen atlamasınlar. Tehlikeli olacağını düşündüğümüz noktalarda. Peki ben eşiği atladım da huzurlu olacağımı biliyorsam ve bana hizmet edeceğini biliyorsam neden yapmıyorum? Çünkü ne demekten korkuyorum. Ve denediğiniz yerde aslında cesaret ve özgüven var. Davranış değişikliği de bununla ilgili aslında. Buna şöyle bir örnek vermek istiyorum. İskeleye gidiyorsunuz. Çocuk değilseniz bir yetişkinseniz. Suyun da güzel olduğunu düşünüyorsunuz. Masmavi, durgun. Atlamak istiyorsunuz. Çok da terlemişsiniz. Ve gidip geliyorsunuz. Atlayayım mı? Atlamayayım mı? Su soğuk mu? Değil mi? Atlamalı mıyım? Burada bir eşiğiniz var. Suya atlama konusunda bile eşiğiniz var. Suyun size iyi geleceğini bilmenize rağmen, yaşamsal olarak sizi tehdit etmeyeceğini bilmenize rağmen suya atlamaktan imtina ediyorsunuz. Ve sonra arkadan birisi geliyor ve sizi suya ittiriyor. Aa ne kadar güzelmiş aslında. Keşke bunu deneseymişim daha önce diyorsunuz. Konfor alanınızdaki alışkanlıklarınız ve davranışlarınız neler? Önce bunların bir listesini yapmanızı istiyorum. Peki konfor alanında sizi tutan ve o davranışları tekrar etmenize neden olan sebepleriniz neler? Üç, bu konfor alanından çıkmanız için eşikleri açmanız için tam olarak neye ihtiyacınız var? Ve eğer bu eşikleri açsaydınız, konfor alanından çıksaydınız hayatınızda ne mümkün olabilirdi? İki, yaşamla ilgili yapamadığınız ve yapmak istediğiniz neleri yapabilirdiniz? Zamanı nasıl kullanırdınız? Bir de tabii şuraya bakmanızı istiyorum. Hatırlarsanız beynin kendisini ikna etme gibi bir özelliği var. Peki bahaneleriniz, eşiğe atlama konusundaki direnciniz beynin ürünü mü? Kafa sinemasından mı? Uydurma mı? Yoksa gerçek mi? Bu bahanelere bir de o açıdan bakmanızı rica ediyorum. Şimdi ben sizin yerinizde olsam, burası odaklanmanız gereken bir yer olduğu için ve liste yapacağınız için lütfen bu videoyu şu anda burada durdurun ve bu soruların yanıtlarını verin. Biz nerelerde zorla başka davranışları sergiliyoruz? Peki bizim iskeleden atlamamız için bir kişinin bizi ittirmeye mi ihtiyacımız var? Ya öz disiplin bunun neresinde? İçten yanmalı motorumuz, öz motivasyon bunun neresinde? Bence biz yapabiliriz. Ne zaman? Tam olarak kendimizi motive ettiğimiz zaman. Eşik kavramını söylediğimiz zaman size zorlayıcı gelebilir ve dedik ki her başlıkta her kişinin eşikleri farklı bir yerde olabilir dedik. Ve bunu çok normal dedi aslında. Peki ben bir eşiği atladım. Bir sonraki eşiği atlarken hala zorlanacak mıyım sorusunu sorarsanız bana hayır, tıpkı alışkanlıklar gibi. Eşik atladıkça bir sonrakinde aynı başlıkta ise eşiğiniz düşecek, atlamanız rahatlayacak. Bir sonrakinde eşiğiniz biraz daha düşecek. Ve belki başınıza kötü bir şey gelecek, eşiğiniz yükselecek. Ama eşik atlamak kendi başına bir alışkanlık haline gelebilir diyoruz. Bir de öz disiplinle ilgili kendi tanımımı yapmak istiyorum size. Öz disiplin nedir biliyor musunuz? Bir kişi bir işi yapmak istemediğinde bile, kimi zaman bazı işleri yapmak istemeyiz. İçten yanmalı motoru, iç kuvveti ona hizmet edeceğini bildiği için yaptırıyorsa ve bu süreklilik sağlıyorsa buna biz iş disiplini diyoruz. Bir çocuk var playstation'a elini alıyor, oynuyor ve bir anda bırakıyor test kitabının başına gidiyor. Çünkü biliyor ki sınava girecek yakın zamanda. Ve bu arada bu çocuğu annesi uyarmıyor. Bu çocuğa öz disiplini diyebiliriz. Çünkü çocuk kendisine neyin hizmet edeceğini biliyor. Aslında ne kadar canı playstation'a oynamak istese de onu durdurabiliyor. Bu öz disiplinli bir çocuk. Eğer çocuk var her akşam annesine kantar içinde bırakıyor. Çocuğuma ödevini yap, hadi ödevini yap. Ve çocuk son dakika yatağa gitmeden önce ödev yapıyor. Ve bu bana çok tanıdık. İşte o çocuk öz disiplinden gol yiyordur. Büyümek ve gelişmek istiyorsak atladığımız eşiklerin sayısını da arttırmamız gerekiyor. Yaşamımıza daha iyi liderlik yapmak istiyorsak atladığımız eşiklerin sayısını arttırmamız gerekiyor. Peki yaşama daha iyi liderlik yaparsam zamanla ilgili ne mümkün olur? O zaman zamanını yönetirken de daha iyi bir noktada olabilirim.

https://video.neoskola.net/1738740908195.srt

https://video.neoskola.net/1738740907885.srt

Buraya kadar ki bütün bilgiler sinir bilimiyle ilgili aslında.

Neden davranışlarımızı yönetemiyoruz, neden aynı şeyleri yapmaya tekrar ediyoruz'nun altını çizdik.

Bir bölüm daha var. Bunun başı ise hazı ertelemek.

Aynı davranışları sergiliyorum ve sergilemeye devam ediyorum ve kendimi kontrol edemiyorum.

Mesela sosyal medya örneğini vermiştik.

Mesela elinize telefon aldığınızda neden durdurmanızdan bahsetmiştik.

Aslında burada bir dürtü kontrolü söz konusu.

Yani dürtü neydi? Alışkanlıklardan geliyordu ve bilinç dışından geliyordu, bilinç altından geliyordu.

Peki ben dürtümü kontrol edebilirsem, bilince devreye sokabilirsem ne mümkün olara bakacağız.

Peki neden ben hazları erteleyemiyorum, keyif verici şeyleri erteleyemiyorum?

Beyin kısa dönem mutlulukları, hazları orta ve uzun vadeye göre tercih ediyor.

Bilirsiniz diyet yapanlar diyeti çok çubuk bozarlar.

Neden? Önlerine sevdikleri bir yiyecek konur ve o anda aslında orta vadede mutsuz olacaklarını bilirler.

Kilo veremeyeceklerini bilirler ve hatta suçluluk duyacaklarını bilirler.

Ama bunu yapmaktan kendilerini alıkoyamazlar.

Çünkü beyin tekrar söylüyorum kısa dönem hazlardan memnuniyet duyar.

Orta vadede size hizmet edeceğiniz davranışlarınız olsa bile hemen keyif verici davranışlara yöneliminiz çok mümkündür.

Bir rapor üzerinde çalışıyorsunuzdur, hatta o gün evden çalışıyorsunuzdur.

Çok sevdiğiniz bir arkadaşınız arar ve der ki hadi ya bir saat bir kahveye gelsene.

Siz o anda kahvenin çekiciliği ve arkadaşınızın çekiciliği ile kendinizi dışarıda bulursunuz.

İşte burada hazlık kontrol edemezsiniz.

Ya da internet açıktır, yanınızda sosyal medya vardır, yine o raporu yazıyor olacaksınızdır.

Buzdolabının önüne dikilirsiniz, bakarsınız ne yesem diye.

Bütün sağlıklı olmayan çöp yemekleri yemeye başlarsınız.

Hazlık kontrol edememektir bütün bunlar.

Benim hangi hazlarım var kontrol edemediğim?

Bunlardan daha önce bahsettiğimiz sosyal medya, internet, belki bilgisayar oyunları,

belki biraz önce söylediğimiz playstation, annemle 3 saat telefonda gevezelik yapmak

ya da arkadaşımla bu gevezeliği yapmak,

iş üzerindeyken çekici bir insan beni arıyorsa

o telefonda no'ya basamamak, cevap vermek ve konuşma esnasında kapatamamak

bunlar birer sizin için hazlı ertelememeye örnek olabilir.

Keyfi ertelememek konusuyla, beyne hayır dememekle ilgili dürtüyle hareket ettiğiniz

Ve o keyifleri erteleseydiniz acaba zaman ve yaşam yönetimiyle ilgili

ya da liderliğiyle ilgili nasıl bir yol kat ederdiniz?

Çocukların üzerinde bir test deniyorlar.

Gelin marshmallow'a ne diyelim kurabiye diyelim.

Çocukların önüne kurabiye koyuyorlar ve diyorlar ki

Eğer bu kurabiyeleri 2 dakika içinde yemezseniz size 5 dakika sonra 10 tane kurabiye vereceğiz diyorlar.

Ve bakıyorlar bazı çocuklar yiyor bazı çocuklar yemiyor.

Tabi ki yiyenlerin sayısı yemeyenlere göre biraz daha fazla.

Ve aynı araştırmacılar belli bir vakit sonra bu çocuklar yetişkin olduğunda

ve iş hayatına geçtiklerinde bakıyorlar başarılarına

ve buluyorlar ki hazlı erteleyebilen çocuklar

o kurabiyeye hayır diyebilen çocuklar iş hayatında daha başarılılar.

Peki hazda ben bir başka kelime daha kullanmak istiyorum.

Keyif aldığım şey bana hizmet etmiyor bunu biliyorum.

Dur diyebiliyorsam kendime burada disiplin girer, özdenetim girer, bilinç girer, önlop girer, önbeyin girer.

Peki ben de hayatın içine de böyleyim.

Orta vadede bu davranışları değiştirsem hayatımın bütününde bir etkisi olacak.

Bunu çok iyi biliyorum fakat yapamıyorum.

Neye yeniliyorum ben? Keyfe o hazlara yeniliyorum.

Peki ben hazdını nasıl ertelerim? Bir de o var.

Ben Nesli cephesinden size aktarmak istiyorum.

Ben de sosyal medyayı çok kullanmayı seviyorum.

Özellikle Instagram benim de başımın derdi diyebilirim.

Diyelim ki sizin önünüze de bir börek geldi ve diyete gideceksiniz.

O böreğin kokusu bile burnunuza geliyor.

Orta vadede kilo verirseniz hem fit olacaksınız hem de sağlıklı olacaksınız.

Ne olur ki canım yarın da diyete başlayabilirsin.

Ben o anda sizin yerinizde olsam kendimi o ortamdan uzaklaştırdım.

Evet ben diyet yapan bir kadın değilim.

Ama benim de yemekten imtina ettim gıdalar oluyor.

Ama mantının yanında kolayı tercih ediyorum.

Ve garson geldiğinde bana lütfen bir su getirin diyorum.

Bu da küçük küçük şeyler başarıyı doğuruyor.

Bunlara biz bebek adımları diyoruz aslında.

Küçük küçük adımlarla siz de hazla tabii ki erteleyebilirsiniz.

Şimdi dedik ki beyin hazdan hoşlanıyor.

Ama beynin bir başka özelliği daha var.

Yani bir dürtüye bir hazza dürtüsel yaklaşmayıp bilinçle yaklaştığınız zaman.

Yani o keyfe birkaç defa hayır diyebildiğiniz zaman kendinize şunu söylüyorsunuz.

Of be başardım demek ki ben bunu yapabiliyormuşum.

Kendinizi başarılı hissetmek ona daha çok hayır diyebilmenin yolunu açıyor sizin için.

Ve lütfen bu soruları size sorduktan sonra lütfen videoyu durdurmayı unutmayın.

Hazzı Erteleme ve Dürtü Kontrolü

https://video.neoskola.net/subtitles/JYtwBeED4bShFKQjj-tr-1744382167777.srt

Buraya kadar ki bütün bilgiler sinir bilimiyle ilgili aslında. Neden davranışlarımızı yönetemiyoruz, neden aynı şeyleri yapmaya tekrar ediyoruz'nun altını çizdik. Bir bölüm daha var. Bunun başı ise hazı ertelemek. Aynı davranışları sergiliyorum ve sergilemeye devam ediyorum ve kendimi kontrol edemiyorum. Mesela sosyal medya örneğini vermiştik. Mesela elinize telefon aldığınızda neden durdurmanızdan bahsetmiştik. Aslında burada bir dürtü kontrolü söz konusu. Yani dürtü neydi? Alışkanlıklardan geliyordu ve bilinç dışından geliyordu, bilinç altından geliyordu. Peki ben dürtümü kontrol edebilirsem, bilince devreye sokabilirsem ne mümkün olara bakacağız. Peki neden ben hazları erteleyemiyorum, keyif verici şeyleri erteleyemiyorum? Beyin kısa dönem mutlulukları, hazları orta ve uzun vadeye göre tercih ediyor. Bilirsiniz diyet yapanlar diyeti çok çubuk bozarlar. Neden? Önlerine sevdikleri bir yiyecek konur ve o anda aslında orta vadede mutsuz olacaklarını bilirler. Kilo veremeyeceklerini bilirler ve hatta suçluluk duyacaklarını bilirler. Ama bunu yapmaktan kendilerini alıkoyamazlar. O yiyeceği mideye indirirler. Çünkü beyin tekrar söylüyorum kısa dönem hazlardan memnuniyet duyar. Orta vadede size hizmet edeceğiniz davranışlarınız olsa bile hemen keyif verici davranışlara yöneliminiz çok mümkündür. Bir rapor üzerinde çalışıyorsunuzdur, hatta o gün evden çalışıyorsunuzdur. Çok sevdiğiniz bir arkadaşınız arar ve der ki hadi ya bir saat bir kahveye gelsene. Siz o anda kahvenin çekiciliği ve arkadaşınızın çekiciliği ile kendinizi dışarıda bulursunuz. İşte burada hazlık kontrol edemezsiniz. Ya da internet açıktır, yanınızda sosyal medya vardır, yine o raporu yazıyor olacaksınızdır. Bir anda telefonu eline alırsınız. Hazlık kontrol edemezsiniz. Buzdolabının önüne dikilirsiniz, bakarsınız ne yesem diye. Aslında yememeniz gerekiyordur. Bütün sağlıklı olmayan çöp yemekleri yemeye başlarsınız. Hazlık kontrol edememektir bütün bunlar. Davranışlarda da bunlar söz konusu. Benim hangi hazlarım var kontrol edemediğim? Bunlardan daha önce bahsettiğimiz sosyal medya, internet, belki bilgisayar oyunları, belki biraz önce söylediğimiz playstation, annemle 3 saat telefonda gevezelik yapmak ya da arkadaşımla bu gevezeliği yapmak, iş üzerindeyken çekici bir insan beni arıyorsa o telefonda no'ya basamamak, cevap vermek ve konuşma esnasında kapatamamak bunlar birer sizin için hazlı ertelememeye örnek olabilir. Keyfi ertelememek konusuyla, beyne hayır dememekle ilgili dürtüyle hareket ettiğiniz sizin hangi keyifleriniz var hayatta? Ve o keyifleri erteleseydiniz acaba zaman ve yaşam yönetimiyle ilgili ya da liderliğiyle ilgili nasıl bir yol kat ederdiniz? Çocukların üzerinde bir test deniyorlar. Bu testin adı marshmallow testi. Gelin marshmallow'a ne diyelim kurabiye diyelim. Çocukların önüne kurabiye koyuyorlar ve diyorlar ki Eğer bu kurabiyeleri 2 dakika içinde yemezseniz size 5 dakika sonra 10 tane kurabiye vereceğiz diyorlar. Ve bakıyorlar bazı çocuklar yiyor bazı çocuklar yemiyor. Tabi ki yiyenlerin sayısı yemeyenlere göre biraz daha fazla. Ve aynı araştırmacılar belli bir vakit sonra bu çocuklar yetişkin olduğunda ve iş hayatına geçtiklerinde bakıyorlar başarılarına ve buluyorlar ki hazlı erteleyebilen çocuklar o kurabiyeye hayır diyebilen çocuklar iş hayatında daha başarılılar. Peki hazda ben bir başka kelime daha kullanmak istiyorum. Haz yerine keyif diyelim. Keyif aldığım şey bana hizmet etmiyor bunu biliyorum. Dur diyebiliyorsam kendime burada disiplin girer, özdenetim girer, bilinç girer, önlop girer, önbeyin girer. Tam da söylemek istediğimiz burası. Peki ben de hayatın içine de böyleyim. Bana hizmet etmeyen davranışlar var. Orta vadede bu davranışları değiştirsem hayatımın bütününde bir etkisi olacak. Bunu çok iyi biliyorum fakat yapamıyorum. Neye yeniliyorum ben? Keyfe o hazlara yeniliyorum. Peki ben hazdını nasıl ertelerim? Bir de o var. Ben Nesli cephesinden size aktarmak istiyorum. Benim de başıma geliyor. Ben de sosyal medyayı çok kullanmayı seviyorum. Özellikle Instagram benim de başımın derdi diyebilirim. Ne yapıyorum o anda kendime? Oradan uzaklaşıyorum. İnterneti kapatmayı seçiyorum. Diyelim ki sizin önünüze de bir börek geldi ve diyete gideceksiniz. O böreğin kokusu bile burnunuza geliyor. Orta vadede kilo verirseniz hem fit olacaksınız hem de sağlıklı olacaksınız. Hem de kendinizi iyi hissedeceksiniz. Beyin diyor ki ye onu ye onu. Ne olur ki canım yarın da diyete başlayabilirsin. Ben o anda sizin yerinizde olsam kendimi o ortamdan uzaklaştırdım. Evet ben diyet yapan bir kadın değilim. Ama benim de yemekten imtina ettim gıdalar oluyor. Kolaya çok iyi örnek verebilirim. Kolanın zararlı olduğunu biliyorum. Ama mantının yanında kolayı tercih ediyorum. O anda ben o ortamdan uzaklaşıyorum. Ve garson geldiğinde bana lütfen bir su getirin diyorum. Ve tekrar onu değiştirmiyorum. Bu da küçük küçük şeyler başarıyı doğuruyor. Bunlara biz bebek adımları diyoruz aslında. Küçük küçük adımlarla siz de hazla tabii ki erteleyebilirsiniz. Size bir de iyi bir haberim var. Şimdi dedik ki beyin hazdan hoşlanıyor. Kısa dönem ödülleri seviyor dedik. Ama beynin bir başka özelliği daha var. Beyin başarıyla ödüleniyor. Yani bir dürtüye bir hazza dürtüsel yaklaşmayıp bilinçle yaklaştığınız zaman. Yani o keyfe birkaç defa hayır diyebildiğiniz zaman kendinize şunu söylüyorsunuz. Of be başardım demek ki ben bunu yapabiliyormuşum. Kendinizi başarılı hissetmek ona daha çok hayır diyebilmenin yolunu açıyor sizin için. Kağıdı kalemi elinize alabilirsiniz. Çünkü yine bir liste yapacaksınız. Ve lütfen bu soruları size sorduktan sonra lütfen videoyu durdurmayı unutmayın. Bu bile sizin için eşikatlamak olacak. Önce ilk soruyla başlayabiliriz. Sizin kötü alışkanlığınız ne? Ya da nelere hayatın içinde hayır diyemiyorsunuz? Ben size kendimden birkaç örnek verebilirim. Bir tanesi biraz önce bahsettiğim sosyal medya. Bir tanesi içinde palm yağı bulunmasına rağmen ve bunun zararlı olduğunu bildiğim rağmen krem çikolatalar. Bu kötü alışkanlıklarınız hangi şartlar altında ortaya çıkıyor? Burası çok mühim. Niye biliyor musunuz? Bazen kötü alışkanlıklar duygu durum bozukluğunuzdan dolayı da ortaya çıkabilir. Mesela karnınız aç değildir. Bir şeyi erteleyemiyorsunuzdur ve yapmak istemiyorsunuzdur. Has konusu vardır. Biraz önce de vermiştim bu örneği. Buzdolabını açarsınız. Acaba ne yesem diye düşünürsünüz. Burada bir duygu durum bozukluğu olabilir. Lütfen buraya bakın. Üçüncü soru. İkinci soruyu tamamlar nitelikte. Hangi zamanlarda bunlar ortaya çıkıyor? Burayı gözlemlemenizi rica ediyorum. Bu hazzı erteleyemediğiniz, dürtüsel davrandığınız, kötü alışkanlığınız ne zaman ve nerede ortaya çıkıyor? Gözlemleme şansınız oldu mu? Olmadıysa bile şu an sizin için bir fırsat. Biz insanlar toplumsal, sosyal bir varlık olduğu için başkalarından çok etkileniyoruz. Bu hangi durumlarda ortaya çıkıyor? Mesela benim keyfi erteleyememem sürekli gezen bir arkadaşımın yüzünden ortaya çıkıyor olabilir. Hazzı erteleyemediğiniz zaman, dürtüsel hareket ettiğiniz zaman o anda tam olarak ne hissediyorsunuz? Bu bir suçluk duygusu olabilir. Ben özellikle o çikolata yedikten sonra çok suçluk hissediyorum ve kendimi başarısız olarak adlediyorum. Hay Allah yine buna hayır diyemedim diyorum. Kötü alışkanlığınız ortaya çıktığı zaman kendiniz için bir telafi yolu bulabilirsiniz. O çikolata yemek istediğim zaman, mesela ben hemen önüme kuru yemiş koyuyorum. Bu bana hizmet ediyor çünkü içimdeki kan şekerini de dengeliyor ve ben ona hayır diyorum ve çikolatayı uzaklaştırıyorum. Kötü alışkanlığınız eğer o gün yapmak zorunda olduğunuz bir iş olmasına rağmen arkadaşınıza hayır dememekse o an için telefonunuzu sessize alabilirsiniz çalışmaya başlamadan önce. Burada size ertelememize hizmet edebilir. Peki sizin telafi yöntemleriniz ne de olabilir? Bu kötü olarak adledebileceğiniz alışkanlığı neyle değiştirirseniz daha çok hizmet eder size? Telafi metodunuz nedir? Kağıt kalemi elinize aldığınıza göre sizden ricam benim biraz önce kendimden de örnekler verdiğim soruları tek tek cevaplamanız üşenmeden. Çünkü bazen yazmak üşenmeye sebep olabiliyor. Lütfen tek tek kendinize dönerek, feneri içinize tutarak bir bakın bakalım sizde neler oluyor?

https://video.neoskola.net/1738133915561.srt

https://video.neoskola.net/1738133915259.srt

Kişisel Değerlerin Belirlenmesi

https://video.neoskola.net/subtitles/mNaTe3Xhfjh7CWCKi-tr-1745056384810.srt

Şimdi size biraz daha yaşam liderliği ile ilgili bir başlıktan bahsetmek istiyorum. Bununla da değerlerimiz. Gözlemlemişsinizdir. Bir işi yaparken siz zorlanırsınız, keyif almazsınız, ittirilirsiniz, enerjiniz yoktur, motivasyonunuz yoktur. Bir diğer kişi için ise o iş çok çekicidir, motivedir ve sizden daha verimlidir, daha kaliteli iş çıkardır. Bunun ardındaki bir neden sizin bireysel olarak sahip olduğunuz değerlerinizdir. Her kişinin değerleri farklıdır. En önemli 3 değeriniz karşılanıyorsa, bir işi yaparken o işin içinde de 3 değeriniz varsa o zaman daha motivetsinizdir, o işi daha severek yapıyorsunuzdur, artık o iş sizin için iş olmaktan çıkmıştır, belki de hobiniz olmuştur diyebiliriz. Ve değerlerinizi yaşattığınız işlerde o zaman ya da sadece iş demeyelim ona tabii ki ortamlarda, yorgun hissetmezsiniz, hayata daha sıkı sıkı bağlanırsınız, huzurlusunuzdur. Peki kendimden bir örnek vermek istiyorum. Ben eğitimcilik yapıyorum, aynı zamanda koçum, aynı zamanda takım koçluğu da yapıyorum ve insanlarla bir aradayım. Benim ilk 3 değerimden bir tanesi karşılanıyor olması lazım değil mi? Çünkü o tutkuyu, eğitimci tutkusunu ortaya çıkarabilmem, enerjik olmam ve mutlu olmam için ve bunu da katılımcılara yansıtmam için bir değerimin, ilk 3 değerimden bir tanesinin onura edilmesi ya da karşılanması lazım. Paylaşım diyebilirim size, paylaşım benim ilk 3 değerimin arasında. Peki sizin değerleriniz ne olabilir? Yani sizin parmak iziniz, hayata gelme amaçlarınızdan bir tanesi de olabilir bu değer, ne olabilirsiniz? Eve gidiyorsunuz, ben 3 kardeşiz biz ve bakıyorum 3 kardeşim de değerlerine birbirinden farklı. O zaman bu değerler nasıl oluştu diyebilirsiniz. Değerler ekosisteminizde, evde büyürken de oluşabilir aslında. Bir olay başınıza gelmiştir, o olayın neticesinde çocukken sizde bıraktığı duygu farklıdır ve ona bir anlam yüklemişsinizdir. Aynı olayı gözlemleyen kardeşinizde algı farklıdır, onun duygusu farklıdır. Onda farklı bir değer oluşabilir, sizde farklı bir değer oluşabilir. Hatta şuna bile gidebiliriz, ben ortancayım, benim 3 değerimden diğeri adalet, eşitlik. Belki ortanca olmakla adalet ve eşitliğin benim için bir değer olmasıyla bir bağlantı bile olabilir. Değerlerin önemi ne? Zaman, yaşam, liderliği açısından derseniz, değerlerimi yaşattığım işlerde, ortamlarda zamanı da daha iyi yönetiyorum. Yaşamla ilgili daha huzurluyum, mutluyum, bağlıyım. O halde sizin değerleriniz neler? Hiç oraya bakma şansınız oldu mu? Zaman ve yaşam liderliği dediğimize göre ve içinde liderlik olduğuna göre, değerlerin liderlikle ne ilgisi olduğunu merak ediyor olabilirsiniz. Değerlerini bilen bir birey, amacına giderken, karar alırken mutlaka hangi değerini onuru edeceğine de bakar. Size bir örnek vermek istiyorum. Bugün işinizde memnunsunuzdur, mutlusunuzdur fakat kazancınız biraz düşüktür. Ve size bir teklif gelir ve teklif yapacağınız iş size çok uygun olmasa bile para orada size cazip gelebilir. Ve ani bir hareketle dürtüsel olarak karar verdiğiniz zaman değerlerinize bakmıyor anlamına gelir. Ve bu sefer yoldan geri dönmek zorunda kalırsınız, huzursuzlukla sonuçlanır. O halde bireysel liderliği kuvvetli olan, yaşamanın liderliğini eline almak isteyen bireylerin kararı küçük bile olsa dönüp değerlerine bakması gerekiyor. Acaba ben bu kararı alırken hangi değerimi onuru edeceğim? Ya da ben bunu yapacağım ama ne uğruna yapıyorum? Bütün bu cevapların karşında aslında özgürlüğünüz vardır. Belki adaletiniz, paylaşımınız, sevginiz, saygınız vardır. Bunların hepsi birer değerdir aslında. Lütfen ihmal etmeyin. Ha, şu da bir doğru. Aslında bir motto var biliyorsunuz. Ne diyorlar? Yaptığın işi sev ya da sevdiğin işi yap. Sevdiğin işi yapamayabilirsin, her değerin onuru edilmeyebilir. Fakat yaptığın işi sevmek için de bir anlam bulmaya ihtiyacın var demektir. En nihayetinde değerlerin onuru edilmiyordur ama yaptığın iş çok anlamlıdır ve sen bundan haz duyacaksındır. Eğitimlerde bana sıklıkça sorulan bir soru var. Hatta hata bile yapılabilir. Değerler pozitif midir? Elbette. Bütün değerlerimiz pozitiftir. Fakat şöyle bir şey var. Benim için özgürlüğün anlamı, özgürlük bir değerse özgürlüğün anlamı farklılaşabilir. Ya da yüklediğim anlam sizin için farklı olabilir. O tanım birbirinden farklılaşabilir. Oraya bakmak kıymetlidir. Madem liderlik konusunu ele aldık, yaşam liderliği dedik. Benim kendi bireysel değerlerimi bilmem kafi midir ilişkilerim açısından. Önce tabii ki kendi bireysel liderlikle ilgili aşama kaydetmek istiyorsak kendi değerlerimi bileceğim. Fakat eğer ben bir yöneticiysem, bir lidersem başkalarının da değerlerini bilmem bana hizmet edebilir. Neden? Çünkü bir iş bahsedeceksiniz, bir iş vereceksiniz ve o kişinin o konuyla ilgili yetenekleri ne olduğunu düşünüyorsunuz. Zaten yapılan hataların en büyüğü yetenekli, sadece yetenekli olan kişilere o işi vermektir. Tamam ben bir işteye yetenekli olabilirim ama acaba seviyor muyum? Sevmemi sağlayacak olan şey ise değerlerine örtüşüp örtüşmemesidir. O yüzden bir yönetici yanındakilerin değerlerini bilmesi önemlidir. Maksimum fayda alabilmesi ve o kişi üzerinde olumlu duygular yaratabilmesi için. Şimdi kafanıza şu soru olabilir. Ben değerlerimi nasıl bulacağım? Bunun tabii ki bir yöntemi var. Şimdi yine kalem kağıda elinizi alabilirsiniz ve size söyleyeceğim sorulara cevap vermek isteyebilirsiniz. Birinci soru şu olabilir. Hangi ortamlara girdiğinizde kendinizi çok huzurlu, rahatlamış ve mutlu hissediyorsunuz? İkinci soru şu olabilir. Diyelim ki arkadaş ortamları dediniz. Arkadaş ortamlarına girdiğimde, muhabbet ettiğimde kendimi çok huzurlu, mutlu hissediyorum dediniz. Okey, bir sonraki soru. Kendinize şunu sorun. Arkadaşlık ortamlarında senin için önemli olan ne var? Bunun senin için anlamı ne? Diye devam edebilirsiniz. Vereceğiniz cevaplardan yola çıkarak değerlerinize daha çok yaklaştınız demektir. Bir üçüncü soru şu olabilir. Hani keyif aldığım değil de rahatsız olduğum ortamlarda ne yok ki? Hangi değerim karşılanmıyor ki ortamda rahatsızım da diyebilirsiniz. Bir ortama bakıyorsunuz. Herkes keyfi yerinde ama siz rahatsızlık duyuyorsunuz ortamda ve aslında her şey de hayatınızda yolunda. Oraya bir bakmanızı önerim. Hangi değerinizin üzerine basılıyor da o ortamda rahatsızlık hissediyorsunuz? Mesela dürüstlük olabilir. Birinin yalan söylediğini fark etmiş olabilirsiniz bir şekilde. Diğerlerini bu rahatsız etmiyorken sizi rahatsız edebilir. O zaman sizin için dürüstlük bir değer olabilir elbette. Hazır önünüzde kağıt kalem varken sizden bir çalışma yapmanızı isteyeceğim. Bu çalışmaya lütfen odaklanın. Önünüze kağıt kalem aldınız ve bir yuvarlak çiziyorsunuz. Yuvarlığın içine 8 parçaya 8 dilimi ayırıyorsunuz. Dilimleri ayırdıktan sonra her dilimin kenarına sizin için muhtemel değer olabilecek kavramları yazıyorsunuz. Mesela arkadaşlık, özgürlük, adalet, sevgi, saygı, dürüstlük gibi kavramları yazıyorsunuz. Dışına yazdıktan sonra artık feneri içeri tutma zamanınız ve düşünmeye başlayın. Ben şu anda mevcut koşullarda, mevcut hayatımda, yaşamımda hangi değerimi gerçekten yaşatabiliyorum? Mesela sizin için adalet, dürüstlük, sevgi, saygı bunlar birer değer olabilir. O zaman mesela adaletten başlayın. Adaleti mevcut hayatımda, etki alanımda ne kadar yaşatabiliyorum? Yani ben mevcut hayatımda, iş yerimde, evde adaleti pek yakalayamıyorum. O yüzden bana 10 üzerinden 3 veriyorum diyebilirsiniz. Ya da bir başka şekilde sevgi konusunda sevgi kelebeği var etrafımda bir sürü ve ben tatmin oluyorum diyebilirsiniz. Belki 8 verebilirsiniz. Lütfen tek tek bütün değerlerinizi düşünerek, kendinize dönerek bir düşünün. Hangisini gerçekten mevcut hayatınızda yaşatıyorsunuz? Hangisi daha iyi olabilir diye? Ve sonra kendinize şu soruyu sorun. Eğer 2-3 yani 5'in altında olan değerimi biraz daha yükseltseydim zamanı yönetmek ve yaşama liderlik etmek adına ne mümkün olurdu? Bunları neye göre belirleyeceğinizi sorarsanız tabii ki hislerinize göre. Bir başkası gelip size şunu söyleyebilir. Aa ne varmış canım hayatında gayet adaletli bir ortamda yaşıyorsun. Derse hayır onun dediği doğru değildir. Sizin hisleriniz neyse bu konuda o doğrudur. Ona göre bir puanlama yapmanız gerekebilir. Eğer değerlerimi yaşatabiliyorsam huzurlu bir hayat sürmen mümkün olabilir. İşte yaşam liderliği burada başlıyor. Ve değerlerimi yaşatabilen bir ortamı seçebilirsem bilinçli ve niyete dayalı şekilde o zaman daha istekli olurum, daha şevkli olurum, motive olurum, enerjim olur ve daha çabuk eyleme geçerim ve zamanı daha verimli kullanabilirim. Etkili kullanılan bir zaman muhakkak yaşama etkisi vardır. Ve yaşamdaki liderliğinde kullanılan zamana mutlaka etkisi vardır diyorum.

Öğrendiklerinizi ölçmek için bu kısa testi yanıtlayabilirsiniz. Test sonuçları, sertifika durumunuzu etkilemeyecektir.

Ara Test (1)

Davranışlar ve Alışkanlıklar

https://video.neoskola.net/1738259057969.srt

https://video.neoskola.net/1738259057758.srt

Bu bölümde aslında bir problemden daha bahsediyor olacağım zamanı etkin yönetememizle direkt ilişkili olan odaktan.

Odak bir şeye dikkatini sürekli verebilme durumudur.

Odak aslında çağımızın bir hastalığı diyebiliriz.

Odağımızı yönettiğimiz zaman zamanı da çok iyi yönettiğimizi fark ediyoruz.

Hatta bu eğitimin başlığı odak liderliği bile olabilirdi denilecek kadar önemli bir yere sahip.

İyi haber şu odak ilkel benlikle ilgili yine ve direkt doğamızda var.

Ama dün işlevsel olan bir şey bugün işlevsel olmayabiliyor.

Aslında odaklanmak istediğimiz bir şey onu biliyoruz tabii ki.

Fakat iyi haber şu odaklanamama durumu aslında doğamızla tam ilgili.

Evrimle pişirme sürecinde avlanan bir avcının, insanın etrafında tehlikeler varken tam bir odaklı olması demek o tehlikeleri fark etmiyor anlamına gelecekti.

O yüzden avına odaklanabilen bir insan aynı zamanda çevresinde fark edebilen bir insandı.

Bugünse yarım odak artık işlevsel değil.

İş kaliteleri ve iş verimleri açısından.

Belki de ilkel insan çok odaklı olsaydı bugün biz insanoğlu varmak istediğimiz noktaya gelemiyor olacaktık ya da daha geç gelecektik.

Peki odamızı dağıtan etkenler nelerdir deseniz ben en genel olanlardan başlamak istiyorum.

Tabii daha önceki başlıklarla bahsettiğimiz gibi bir sosyal medya ve internet gerçeği var.

Neden bugün çocukların dikkati eski çocuklara göre daha dağınık derseniz

tabii bunların en başında bilgisayar oyunları, internet ve çevredeki fazla sayıda oyuncak neden oluyor diyebiliriz.

Peki biz yetişkinlerin dikkati neden dağılıyor derseniz

en büyük etken bir kere yine internet, yine sosyal medya ve uzun çalışma saatleri, yorgunluk ve duygusal durumu bunun içine katabiliriz.

O dağ peki geri toplamak için neler yapılması gerek derseniz

bir kere çalıştığınız ortama çok dikkat etmeniz gerekiyor.

Çünkü birisi diyebilir ki yahu ben etraf dağındıkken de çok odaklanabiliyorum.

Aslında sonra fark ediyorlar ki o dağ tam ve kesintisiz olmuyor etrafı dağındıkken.

Çünkü o masasının üzerinde bir kağıt varken bir anda gözü ona kayıyor.

Ve kötü haber şu odak dağılıktan 25 dakika sonra ancak geri toplanabiliyor.

Ben o dağımı toplayabilseydim zamanı yönetme kalitemle ilgili ne mümkün olurdu?

Benim dikkatimi dağıtan unsurlar farklı olabiliyorken sizinki farklı olabilir.

O dağımızı yani dikkatimizi bazı yöntemlerle daha fazla toplamak mümkün aslında.

Bunların en genelinden bahsetmek istiyorum meditasyon tekniğinden.

Anda kalma becerisini sağlayabilen bir araçtır.

Zihninizi boşaltmanızı sağlar başka şeylere odaklanmamızı ve bu da bir kastır.

Biz insanlar bir şeylerle meşgul olmaya alışkın olduğumuz için meditasyona oturmak oldukça zorlayıcı olabilir bizleri.

Fakat tıpkı da en başta bahsettiğimiz gibi bunu da ön beyinde çok ilgisi vardır.

Bir şeyi yapa yapa alışkanlık kazanabiliriz.

Yani 21 gün üst üste meditasyona oturduğunuz zaman bir bakacaksınız kendinizi ittirmeden

ya da çektirmeden daha rahat oturabiliyorsunuz meditasyona.

Bir diğer etken odağınızı toplama açısından o anda o durumu farkında olmak.

Benim odağım dağıldı deyip o görevin başından kalkmak.

Biraz önce söylemiştik ya odağı dağıldığı zaman toplaması tekrar 25 dakika alıyor.

Ve bir görevin başında 20 dakikadan fazla oturuyorsanız ve hala odağınız gelmediyse lütfen ve lütfen görev değiştirin diyoruz biz.

En fazla hangi unsurlar başka dağıtı öderseniz ben kendimden örnek vermek istiyorum.

Bir işin başına oturuyorum internetin bağlı o anda altlık kutuma bir mail düşüyor.

Bu sefer orada haz gibi keyif gibi bir anda onu açasım geliyor.

Açtığım zaman aslında ben diğer işten kendimi soyutlamış oluyorum ve kendimi o maile bakarken buluyorum.

Bu istenilmeyen bir şey ve hatta diyoruz ki maillere bakma zamanınızı bile gün içinde planlayın.

Kaç kere maile bakacaksınız ve bir maile ne kadar zaman ayıracaksınız?

Bir maile cevaplandırmanız ya da okumanız 2 dakikadan fazla sürüyorsa lütfen o maile bakmayı mutlaka erteleyin diyoruz biz.

Hatta burada bayrak işareti koyabilirsiniz ve kutu açabilirsiniz okunmamış maillerinizle ilgili.

Peki odağımızı dağılan odağımızı toplamak için neler yapabiliriz?

Odağınızı dağıtacak unsurları bilmeniz ve belki de bunu listelemeniz çok kıymetli.

Benim odağımı dağıtan bir şey sizin odağınızı dağıtmanıza neden olmayabilir.

Benim bir arkadaşım vardı biliyorsunuz şimdi ofisler Amerikan tipi ve açık ofisler

ve yandaki masanın sesinden herhangi bir tırnak sesinden bile rahatsız olurdu

ve artık yöneticisine odasının olmasını teklif etmişti.

Bununla ilgili örnekleri çeşitlendirmek mümkün.

Para sesinden rahatsız olan ve odağa dağılan, anahtar sesinden rahatsız olan,

belki bir sakız sesinden rahatsız olan diye sizin odağınıza her ne dağıtıyorsa mutlaka onları listeleyin.

Ben çocukluğumdan hatırlıyorum soru çözerken televizyonu da izleyebilirdim.

Bu benim odağımla ilgili tam tersi sessiz ortamda çalışamıyordum, küçük sesleri takılabiliyordum.

Ben dikkati normalde çok toplu bir insan mıyım derseniz hayır ama dikkatimi artık nasıl kasa çevirebileceğimi biliyorum.

Çünkü daha öncesinden nelerin dikkatimi dağıttığını özenle araştırdım, özenle baktım oraya ve listeledim.

Benim ilk odakla ilgili çalışmama şöyle bir keşifle başladı.

Bir iş yapacağım, bu çok önemli ve bitirmemiz gereken bir iş.

Bir baktım işin başına 3 saat boyunca oturamıyorum.

Ondan sonra teknikler geliştirmeye başladım, teknikler araştırmaya başladım.

Birazdan size anlatacağım teknik mutlaka odakla ilgili epey bir işinize yarayacaktır diye ümit ediyorum.

Yetişkinlerde Odak Becerisi

https://video.neoskola.net/subtitles/f8y8Qo7reyfaS2yHA-tr-1744383350616.srt

Bu bölümde aslında bir problemden daha bahsediyor olacağım zamanı etkin yönetememizle direkt ilişkili olan odaktan. Odak bir şeye dikkatini sürekli verebilme durumudur. Odaklanamamaksa bunun tam tersidir. Odak aslında çağımızın bir hastalığı diyebiliriz. Odağımızı yönettiğimiz zaman zamanı da çok iyi yönettiğimizi fark ediyoruz. Hatta bu eğitimin başlığı odak liderliği bile olabilirdi denilecek kadar önemli bir yere sahip. İyi haber şu odak ilkel benlikle ilgili yine ve direkt doğamızda var. Ama dün işlevsel olan bir şey bugün işlevsel olmayabiliyor. Bu ne demek? Aslında odaklanmak istediğimiz bir şey onu biliyoruz tabii ki. Fakat iyi haber şu odaklanamama durumu aslında doğamızla tam ilgili. Evrimle pişirme sürecinde avlanan bir avcının, insanın etrafında tehlikeler varken tam bir odaklı olması demek o tehlikeleri fark etmiyor anlamına gelecekti. O yüzden avına odaklanabilen bir insan aynı zamanda çevresinde fark edebilen bir insandı. Yani yarım odaklı diyebilirsiniz ona. Fakat bu durum o zaman işlevseldi. Bugünse yarım odak artık işlevsel değil. Neden değil? İş kaliteleri açısından değil. Dağınık bir zihni istemiyoruz. İş kaliteleri ve iş verimleri açısından. Belki de ilkel insan çok odaklı olsaydı bugün biz insanoğlu varmak istediğimiz noktaya gelemiyor olacaktık ya da daha geç gelecektik. Peki odamızı dağıtan etkenler nelerdir deseniz ben en genel olanlardan başlamak istiyorum. Tabii daha önceki başlıklarla bahsettiğimiz gibi bir sosyal medya ve internet gerçeği var. Neden bugün çocukların dikkati eski çocuklara göre daha dağınık derseniz tabii bunların en başında bilgisayar oyunları, internet ve çevredeki fazla sayıda oyuncak neden oluyor diyebiliriz. Peki biz yetişkinlerin dikkati neden dağılıyor derseniz en büyük etken bir kere yine internet, yine sosyal medya ve uzun çalışma saatleri, yorgunluk ve duygusal durumu bunun içine katabiliriz. O dağ peki geri toplamak için neler yapılması gerek derseniz bir kere çalıştığınız ortama çok dikkat etmeniz gerekiyor. Etraf toplu mu diye. Çünkü birisi diyebilir ki yahu ben etraf dağındıkken de çok odaklanabiliyorum. Aslında sonra fark ediyorlar ki o dağ tam ve kesintisiz olmuyor etrafı dağındıkken. Çünkü o masasının üzerinde bir kağıt varken bir anda gözü ona kayıyor. Ve kötü haber şu odak dağılıktan 25 dakika sonra ancak geri toplanabiliyor. Bu çok önemli. Ben o dağımı toplayabilseydim zamanı yönetme kalitemle ilgili ne mümkün olurdu? Sorsunu kendinize sorun. Benim dikkatimi dağıtan unsurlar farklı olabiliyorken sizinki farklı olabilir. O dağımızı yani dikkatimizi bazı yöntemlerle daha fazla toplamak mümkün aslında. Bunların en genelinden bahsetmek istiyorum meditasyon tekniğinden. Meditasyon nedir? Anda kalma becerisini sağlayabilen bir araçtır. Nedir? Zihninizi boşaltmanızı sağlar başka şeylere odaklanmamızı ve bu da bir kastır. Biz insanlar bir şeylerle meşgul olmaya alışkın olduğumuz için meditasyona oturmak oldukça zorlayıcı olabilir bizleri. Fakat tıpkı da en başta bahsettiğimiz gibi bunu da ön beyinde çok ilgisi vardır. Bir şeyi yapa yapa alışkanlık kazanabiliriz. Yani 21 gün üst üste meditasyona oturduğunuz zaman bir bakacaksınız kendinizi ittirmeden ya da çektirmeden daha rahat oturabiliyorsunuz meditasyona. Bir diğer etken odağınızı toplama açısından o anda o durumu farkında olmak. Benim odağım dağıldı deyip o görevin başından kalkmak. Biraz önce söylemiştik ya odağı dağıldığı zaman toplaması tekrar 25 dakika alıyor. Ve bir görevin başında 20 dakikadan fazla oturuyorsanız ve hala odağınız gelmediyse lütfen ve lütfen görev değiştirin diyoruz biz. En fazla hangi unsurlar başka dağıtı öderseniz ben kendimden örnek vermek istiyorum. Bir işin başına oturuyorum internetin bağlı o anda altlık kutuma bir mail düşüyor. Bu sefer orada haz gibi keyif gibi bir anda onu açasım geliyor. Açtığım zaman aslında ben diğer işten kendimi soyutlamış oluyorum ve kendimi o maile bakarken buluyorum. Bu istenilmeyen bir şey ve hatta diyoruz ki maillere bakma zamanınızı bile gün içinde planlayın. Kaç kere maile bakacaksınız ve bir maile ne kadar zaman ayıracaksınız? Bir maile cevaplandırmanız ya da okumanız 2 dakikadan fazla sürüyorsa lütfen o maile bakmayı mutlaka erteleyin diyoruz biz. Hatta burada bayrak işareti koyabilirsiniz ve kutu açabilirsiniz okunmamış maillerinizle ilgili. Bu sizin için bir yöntem olabilir. Peki odağımızı dağılan odağımızı toplamak için neler yapabiliriz? Odağınızı dağıtacak unsurları bilmeniz ve belki de bunu listelemeniz çok kıymetli. Benim odağımı dağıtan bir şey sizin odağınızı dağıtmanıza neden olmayabilir. Benim bir arkadaşım vardı biliyorsunuz şimdi ofisler Amerikan tipi ve açık ofisler ve yandaki masanın sesinden herhangi bir tırnak sesinden bile rahatsız olurdu ve artık yöneticisine odasının olmasını teklif etmişti. Bununla ilgili örnekleri çeşitlendirmek mümkün. Para sesinden rahatsız olan ve odağa dağılan, anahtar sesinden rahatsız olan, belki bir sakız sesinden rahatsız olan diye sizin odağınıza her ne dağıtıyorsa mutlaka onları listeleyin. Ben çocukluğumdan hatırlıyorum soru çözerken televizyonu da izleyebilirdim. Bu benim odağımla ilgili tam tersi sessiz ortamda çalışamıyordum, küçük sesleri takılabiliyordum. Hala da öyleyim. Ben dikkati normalde çok toplu bir insan mıyım derseniz hayır ama dikkatimi artık nasıl kasa çevirebileceğimi biliyorum. Çünkü daha öncesinden nelerin dikkatimi dağıttığını özenle araştırdım, özenle baktım oraya ve listeledim. Benim ilk odakla ilgili çalışmama şöyle bir keşifle başladı. Bir iş yapacağım, bu çok önemli ve bitirmemiz gereken bir iş. Bir baktım işin başına 3 saat boyunca oturamıyorum. Ondan sonra teknikler geliştirmeye başladım, teknikler araştırmaya başladım. Birazdan size anlatacağım teknik mutlaka odakla ilgili epey bir işinize yarayacaktır diye ümit ediyorum.

https://video.neoskola.net/1738259160604.srt

https://video.neoskola.net/1738259160404.srt

Şimdi size bir teknikten bahsetmek istiyorum.

Benim sıklıkla kullandığım, sadece benim değil de evdeki kızımın da 7. sınıf öğrencisi Minan'ın da çok kullandığı bir teknikten bahsetmek istiyorum.

Çünkü evde hepimizin odağa dağılıyor, onun da ders çalışması gerekiyor ve bu yöntem hem bana iş yapış biçimle odaklanmama hem de ona çok hizmet etti.

Şöyle yapıyoruz. Bir iş var önünüzde, 25 dakika alarmınızı kuruyorsunuz.

Ve o 25 dakika boyunca çalışmaya başlıyorsunuz.

Sonra 25 dakika bittikten sonra her neredeyseniz işle ilgili onu tam orada bırakıyorsunuz ve bu sefer molaya çıkıyorsunuz 5 dakika.

Bu molada ne yapmak istiyorsanız belki bir yürürsünüz evin içinde ya da ofiste.

Belki derin nefesler alırsınız, belki de çok önemli bir telefona cevap vermek isteyebilirsiniz.

5 dakikayı da alarma kurduktan sonra geri dönüyorsunuz bir 25 dakikadan kuruyorsunuz o işin başında odaklanabilmek adına.

25 dakika bittikten sonra ve molaya çıktıktan sonra 5 dakika bu 30 dakika süreye biz bir Pomodoro diyoruz.

Pomodoro'nun 25 dakika olmasının nedeni insanın ortama dikkat süresinin 25 dakika olması.

25 dakika maksimum ortalama yetişkinin odakta kalabileceği bir süre.

Yani bu şu demek eğer beni 25 dakikadan fazla izliyorsanız lütfen şu anda bir 5 dakika ara verin diyebilirim.

Peki Pomodoro'nun kuralları yok mu? Elbette var.

Bir kere Pomodoro yaptığınız zaman telefonunuza alarm kuruyorsanız o telefonu uzaklaştırın.

Çünkü bunun en büyük sakıncası bu sefer alarmı kontrol etme durumudur o da sizi odaktan çıkaracaktır.

Bir ikinci konu şu Pomodoro'yu açtığınız zaman çevrenizde kişiler varsa onlara haber verin.

Pomodoro yapıyorum lütfen beni rahatsız etme.

Şimdi iyi olan bir tarafı var 25 dakikanın.

O 25 dakika boyunca çok önemli bir telefon görüşmesi yapacağınızı bilseniz bile 25 dakika bekleyebileceğini bilirsiniz.

Kural şu 25 dakika içinde eğer odanızı bozacak bir şey olduysa o zaman alarmı tekrar kurmanız gerekiyor.

Mesela teknik kitap okurken bile odanızın dağıldığını fark edebilirsiniz.

Pomodoro Tekniği

https://video.neoskola.net/subtitles/e9KjyCtkg3XixEBPH-tr-1745080625852.srt

Şimdi size bir teknikten bahsetmek istiyorum. Benim sıklıkla kullandığım, sadece benim değil de evdeki kızımın da 7. sınıf öğrencisi Minan'ın da çok kullandığı bir teknikten bahsetmek istiyorum. Çünkü evde hepimizin odağa dağılıyor, onun da ders çalışması gerekiyor ve bu yöntem hem bana iş yapış biçimle odaklanmama hem de ona çok hizmet etti. Bunun adı Pomodoro Tekniği. Şöyle yapıyoruz. Bir iş var önünüzde, 25 dakika alarmınızı kuruyorsunuz. Ve o 25 dakika boyunca çalışmaya başlıyorsunuz. Tıpkı alarm süreniz bitene kadar. Sonra 25 dakika bittikten sonra her neredeyseniz işle ilgili onu tam orada bırakıyorsunuz ve bu sefer molaya çıkıyorsunuz 5 dakika. Bu molada ne yapmak istiyorsanız belki bir yürürsünüz evin içinde ya da ofiste. Belki derin nefesler alırsınız, belki de çok önemli bir telefona cevap vermek isteyebilirsiniz. 5 dakikayı da alarma kurduktan sonra geri dönüyorsunuz bir 25 dakikadan kuruyorsunuz o işin başında odaklanabilmek adına. 25 dakika bittikten sonra ve molaya çıktıktan sonra 5 dakika bu 30 dakika süreye biz bir Pomodoro diyoruz. Pomodoro'nun 25 dakika olmasının nedeni insanın ortama dikkat süresinin 25 dakika olması. 25 dakika maksimum ortalama yetişkinin odakta kalabileceği bir süre. Yani bu şu demek eğer beni 25 dakikadan fazla izliyorsanız lütfen şu anda bir 5 dakika ara verin diyebilirim. Peki Pomodoro'nun kuralları yok mu? Elbette var. Bir kere Pomodoro yaptığınız zaman telefonunuza alarm kuruyorsanız o telefonu uzaklaştırın. Çünkü bunun en büyük sakıncası bu sefer alarmı kontrol etme durumudur o da sizi odaktan çıkaracaktır. Bir ikinci konu şu Pomodoro'yu açtığınız zaman çevrenizde kişiler varsa onlara haber verin. Pomodoro yapıyorum lütfen beni rahatsız etme. Şimdi iyi olan bir tarafı var 25 dakikanın. O 25 dakika boyunca çok önemli bir telefon görüşmesi yapacağınızı bilseniz bile 25 dakika bekleyebileceğini bilirsiniz. Kural şu 25 dakika içinde eğer odanızı bozacak bir şey olduysa o zaman alarmı tekrar kurmanız gerekiyor. Mesela teknik kitap okurken bile odanızın dağıldığını fark edebilirsiniz. Odak süreniz eğer bir roman değilse bir teknik kitapsa ve size hizmet edeceğini biliyorsanız lütfen orada da Pomodoro'yu deneyin. 25 dakika okuyacaksınız belki 5 dakika ara vereceksiniz ve o kitaba geri döneceksiniz. Çok isteği olsanız bile o 25 dakika çok kıymetlidir. Odağınızın dağılma ihtimali yükselir. Hatta bakarsınız 2-3 sayfa geçmişsiniz. Aa ben bu 2-3 sayfayı hatırlamıyorum deyip başa dönmekten ziyade orada lütfen mola verin. Bir tarafı şu Pomodoro'nun. Siz rutin işleriniz varsa mesela haftalık bir rapor hazırlıyorsunuz. O raporun ne kadar vakit tutacağını alacağını bilmiyorsunuz. O zaman eğer daha önce bu işle ilgili Pomodoro yaptıysanız şunu diyebilirsiniz. 2 tane 30 dakika harcadım 2 Pomodoro harcadım demek ki bu rapor 60 dakikam alıyor diyebilirsiniz. Yani haftalık ve aylık planlarınızı yapmanız açısından Pomodoro epey bir işe yarıyor epey bir kıymetli. Dersiniz ki 25 dakika benim 23 dakikada işim bitiyor. Hayır Pomodoro'yu kapatmıyorsunuz. O 2 dakika boyunca kalan 2 dakika boyunca tekrar işinizi o zaman bir göz gezdiriyorsunuz. Beyinde yeni bir yol açmak için o süreyi tam uygulamamız gerekiyor. Yani göreceksiniz ki belki 5 belki 10 Pomodoro'dan sonra alarm bile kurmanıza gerek kalmayacak. Biyolojik saatiniz 25 dakikanın da olduğunu bilecek. O yüzden lütfen 25 dakikayı bozmayın. Ne 24 yapın ne 26 yapın. Molalar içinde aynı şey geçerli. Molanızda 5 dakikayı geçmeyecek biçimde olsun lütfen.