Yaşam Kültürü Eğitimleri

Yaşam Kültürü

https://video.neoskola.net/1738306481722.srt

Bitki seçimi söz konusu olduğunda bitkinin yaşayacağı yeri koşulları kadar, bitkiyle ilgilenecek olan kişinin seyahat alışkanlıkları da göz önünde bulundurulmalıdır. Sürekli evde olmayan kişiler, bahar ve yaz ayları gibi bitkilerin düzenli olarak sulanması gereken dönemlerde susuz kalmaya dayanıklı bitkiler tercih etmelidir.

Seçilen bitkinin sağlıklı olup olmadığını anlamak için kökleri alttan çıkmış mı, kurumuş bölgeleri var mı, nasıl bir formda büyümüş, böcek taşıyor mu gibi faktörlere özellikle dikkat edilmelidir.

Kökü yeni gelişmiş, küçük bitkiler yer değişikliğine uyum sağlayamayabilir ve hasar görebilir. Bu sebeple ithal bitkiler söz konusu olduğunda yavrular yerine orta olgunlukta, biraz yapılanmış bitkiler tercih edilmelidir.

https://video.neoskola.net/1738306481484.srt

Bitki seçimi. En önemli konulardan biri. Hatta birincisi.

Çünkü bitkiyi doğru seçersek, eğer bitkinin sonraki hayatı, evinizdeki varlığı için doğru bir başlangıç yapmış oluruz.

Bitki eğer bir aile büyüğünüzden size kalmadıysa, yadigar kalmadıysa ya da bir sebeple hediye olarak gelmediyse,

doğru bitkiyi, yani evinizin ortamına, hayatınıza uygun doğru bitkiyi seçmek aslında sizin elinizde.

Öncelikle bir kere aldığınız, bitkiyi niye aldığınız, yani böyle dünya tozdan bir bulutluya kadar gidebiliriz,

niye bu bitkiyi alıyoruz? Gözümüze güzel gözüksün diye mi?

Ya da işte bir yerde gördük, çok beğendik, çok popüler oldu ve bizim de olmalı diye mi düşünüyoruz?

Ya da evimizin belki bir bölgesini onunla güzelleştirmek istiyoruz.

Bir yeri kapamak istiyoruz, komşuyla bir alanı belki kapatmak istiyoruz.

Ya da işte biraz farklı bir türle komşularımızdan ayrılmak istiyoruz, daha özel bir türe sahip olmak istiyoruz.

Mesela ya da rengi için istiyoruz. Mesela işte bordo renkleriyle bir bitki istiyor olabiliriz.

Ya da çiçekli olsun ve güzel koksun diyebiliriz ki bu güzel kokmuyor aslında ama çiçekleri çok güzel.

Fakat şunu düşünmek lazım. Yani çiçekli aldığınız bir bitki bir süre sonra çiçeksiz kalacak elbette.

Yani çiçek birçok bitkinin kısa bir süreliğine üzerinde bulundurduğu bir yapı.

Ve o çiçek gittikten sonra, mesela orkideler, çiçekleri gittikten sonra elinizde böyle büyük birer dil gibi yaprakları kalıyor ve çubukları kalıyor.

Sonra onları nereye saklayacağınızı bilemiyorsunuz.

Ta ki bir altı ay daha geçip iyi bakılırsa tekrar açılana kadar.

O yüzden bitkiyi alırken ben bu bitkinin neresinden istifade etmek istiyorum?

Yani yaprakları örneklerle anlatıyorum.

Mesela yaprakları bütün kış güzel gözüksün, işte renkleri olsun ve çiçeği de açarsa ne âlâ diye olabilirsiniz.

Ya da, yani bu da mesela aynı şekilde, değişik böyle birer üzüm gibi, böyle buzlu üzüm gibi çiçeği kısa süre kalan fakat çiçeği olmadığında da çarpıcı bir bitki gibi

bitkiyi neden aldığınızı iyi düşünmeniz lazım ki çiçeksiz haliyle de uzlaşabilin.

Yani çiçeği üstünün bonusu olsun diyorum ben hep çiçekli bitki soranlara.

Ya da böyle bir tropik hava yaratmak isteyebilirsiniz, bol yeşillikli ve onu bir salonun köşesinde bir yere koymak isteyebilirsiniz.

Fakat o noktada doğru bitkiyi seçmek şöyle önemli, o bitki mesela çok hızla büyüyüp orayı bir şekilde domine edebilir.

İşte gelene geçene kılçık atabilir, kuyruk atabilir, kafasına değebilir, batabilir.

Birçok etkisi var. O yüzden koyacağınız yerin ve bitkinin büyüdüğünde kaplayacağı yeri düşünerek almanız lazım.

Hemen bir örnek vereceğim. Mesela montstara bunlardan bir tanesi.

Montstara bir aralar çok popüler oldu. Hâlâ da fena değil popüleri.

İşte alacası, düzü. Bu montstaranın yavrusu.

Şimdi böyle aldığınız zaman bir seradan ya da bir çiçekçiden aman da ne kadar şeker, büyüsün büyüsün şu kadar olsun böyle filan.

Adı üstünde monstera yani monster öyle bir büyü yok ki hakikaten.

Böyle artık hani tepelere ve üstelik de bir sarmaşık olduğu için kendi başına da durmuyor.

Bunu bir sopaya tutturmanız lazım, bir yerlere bağlamanız lazım.

Yani siz bunu alıp salonun çok güzel uygun bir köşesine koyduğunuzda bir süre sonra artık oraya sığmaz hale geleceği için bunu ne yapacağınızı şaşırıyorsunuz.

Hadi tekrar saksılar değişiyor, topraklar değişiyor filan ya da işte budanıyor, başka birilerine parçaları dağıtılıyor gibi.

O yüzden alacağınız bitkinin sizin hayatınızdaki etkisini, sebebini niye alıyoruz, nereye koyuyoruz ve nasıl bakacağız konusunu iyi düşünmeniz lazım.

Bazıları çünkü mesela seyahat alışkanlıklarınız, eğer evde çok sık bulunmuyorsanız, bahar aylarında, yaz aylarında yani bitkilerin düzenli olarak sulanması gereken dönemlerde,

bakılması gereken, kontrol edilmesi gereken dönemlerde, seyahatte oluyorsanız o zaman biraz daha susuz kalmaya okey olan bitkilerden seçmek lazım.

Susuzluğa çabuk etki vermeyen, tepki vermeyen, hemen böyle yıkılıp kalmayan, sık sulanmayı istemeyen türlerden seçmek gerek.

O yüzden bu da önemli seçim kararlarından bir tanesi. Seyahat ve bakım alışkanlığı.

Sonra bakan kişilerin çokluğu. Yani ben çok bakmak istemiyorum. Orada bir yerde dursun, bu kursu dinlediğinize göre öyle düşünmediğinizi varsayalım ama yine de atıyorum.

Ben seyahatlere gideceğim, geleceğim. Eve de gelen işte bir yardımcım var ya da işte annem var, kardeşim var, kocam var, onlara bırakacağım bakım için dediğiniz noktada.

Onların da ellerinin bir tık alışık olduğu yani çok hassas olmayan türlerden seçmek gerek.

Çünkü ben bile mesela annemin bana bıraktığı bitkilere bakarken zorlanıyorum.

Çünkü herkesin kendi eli düzeni, o bitkinin artık baka baka evcil hayvan gibi alışkanlıklar ediniyorsunuz.

Yani onun işte biraz şöyle oldum, aa bu susuz diye tanımaya başlıyorsunuz artık.

O ilişkiyi başka birinin çok kısa sürede kurması çok mümkün olmuyor. O yüzden ben bile annemini itiraf ediyorum, bitkilerini öldürmüşlüğüm var.

O yüzden mümkün olabildiğince başkalarına zaten bırakmamaya çalışarak eğer emanet bırakacaksanız ya da çok kişi bakacaksa daha dayanıklı,

çok su verdim, az su verdim, naz yapmayan türlerden seçmemiz lazım. Seçim onun için önemli.

Mesela başka canlılardan örnek vermek istiyorum bitki seçiminin önemi için.

De ki işte kuzey Sibirya kurdu falan. Nasıl Sibirya kurduğunu Antalya'da bahçede yaşatmakta çok zorlanacaksınız.

Aynı şekilde atıyorum 8 saat güneşte ve böyle hani sıcakta duran bir kaktüsü daha loş işte perdeleri çekik bir şehir içi apartman dairesinde yaşatmanız,

sağlıklı yaşatmanız çok çok zor. O yüzden seçimler önemli demek istiyorum.

Ayrıca mesela tropik ormanlar filmlerden görmüşsünüzdür ya da seyahatlerde görmüşsünüzdür.

Böyle sis ormanları var böyle. Çık çık çık kuşlar ötüyor, sisler iniyor falan. Orada böyle damlalar var bitkilerin üstünde falan.

Öyle bir nem ortamı anca hani günde 5 kere banyoda duş alınıyorsa falan öyle bir nem olabilir evlerde.

O nemi yaratmak çok zor. Gece serinliği ve esintisi ve nemi.

Dolayısıyla seçeceğiniz bitkiye eğer siz evinizde onun geldiği memleketteki şartları sunamıyorsanız ona sağlıklı bakmanız zor.

Eğer eviniz aydınlıksa ve güneş alıyorsa ona göre bitki alın.

Eğer nemli ve işte daha böyle tropik bir ortam sunabilecekseniz materyal olarak o zaman daha tropik bitkilere girebilirsiniz.

O yüzden aslında senelerdir kült bilinen bazı bitkilerdeki paşa çadırı, paşa kılıcı, efendim kaoçuk, işte benjamin falan bütün bunlar senelerdir neden klasikleşmiş şekilde evimizde?

Çünkü onlar geldikleri bölgeden eve adapte olabilmiş türler.

Yani bizim evlerde de geldikleri bölgedeki şartları bulabiliyorlar.

O yüzden de aslında senelerdir bizle salon bitkileri olarak sağlıklı yaşıyorlar.

Bir diğer önemli seçim konusu da evinizde bebek yürüyen, işte yürümeye başlamış ya da işte çocuklu misafir çok geliyor gidiyor ise

ya da işte ne bileyim bir alerjiniz varsa dikene ya da işte benzer bir kaktüs batmasına onlara dikkat etmek lazım.

Mesela sadece kaktüs değil bildiğimiz difembahya falan gibi birçok bitkinin suyu da aslında zehirli olabiliyor, alerjik olabiliyor.

Göze gelmesi durumunda, öldürmüyor ama mesela sütü işte gözünüze gelebilir, kaşıntı yapabilir.

Benim artık her yerim diken ve kaşıntı olduğu için kendimden biliyorum.

Bu tip hassas bir bünyeniz varsa ya da gelen gidenlere karşı mesela bir işletmeniz varsa

batmayan, akmayan, kokmayan ya da bunların daha uzakta bir yerde sergileneceği bir şekil, yöntem seçerek alımınıza, seçiminize dikkat etmeniz lazım.

Ya da işte ithal getiren seralar bunu satıyor olabilirler.

Ya da işte komşudan siz koparıp almış olabilirsiniz, gelmiş olabilir falan.

Önemli olan bitkinin sağlıklı olması.

Almadan evvel bitkinin sağlıklı olduğunu nasıl anlayacaksınız diye sorarsanız

zaten onun formundan, işte çevirdiğinizde kökler alttan çıkmış mı, böyle kuru yerleri var mı,

böyle biraz yamuk yumuk, formsuz büyümüş mü, işte böyle böcek gibi lekeler var mı,

onlara bakarak olabildiğince en sağlıklısından seçmeye çalışırsanız bitki seçimini sağlıkla geçirip sonra bakım kısmına geçebilirsiniz.

Bütçenize göre diyorum çünkü birçok bitki ithal geliyor.

Yani burada üretilenler var, çok güzel bitkiler üretiliyor Türkiye'de de.

Ama birçok bitki, adını ya da tipini yeni görmeye başladığımız bir takım tropik bitkiler diyelim ya da sukulentler,

böyle Hollanda'dan, Belçika'dan, Avrupa'nın belli ülkelerinden ithal geliyor bize.

Ve her salı günü böyle tırlar geliyor ve tabii ki bunlar euro ile falan geliyor.

O yüzden artık en ufak bir bitkiyi almak bile bir yatırım haline geldi.

O yüzden hani bütçenize göre bir bitki ararken yerli üretimlere bakabilirsiniz.

Ya da alacağınız ürünü ya çok pahalı diye küçük değil ama biraz daha artık boylanmış ve nasıl diyeyim, kuvvetlenmiş.

Yani çok bebekken aldığınızda daha hassas oluyor.

Biraz daha paraya kıyıp bir tık daha ortalarda bir şey alırsanız onun dayanma,

ortalarda bir şey alırsanız onun dayanma ihtimali daha yüksek.

Çok küçükken çünkü böyle daha yeni kökü olmuş, daha yeni ben neredeyim, nereye doğdum falan diye bakıyor bir seranın içinde.

Bir de yer değiştiriyor, tırlarla yol geliyor.

İşte sizin evinize giriyor birdenbire bir Akdenizlikli mi falan ya da neyse işte ev ortamı.

Zaten kafası karışık ve hani çok daha çabuk heder olabiliyor.

O yüzden hani en küçüğü en makul bütçelisi yerine eğer bir ithal ürünü alacaksanız orta ve biraz yapılanmıştan tercih edin.

Sağdan soldan kopardıklarınız tam sokak çocuğu gibi.

Bitki Seçimi

https://video.neoskola.net/subtitles/yau2bRY4JAhkBsAHM-tr-1745894326819.srt

Bitki seçimi. En önemli konulardan biri. Hatta birincisi. Çünkü bitkiyi doğru seçersek, eğer bitkinin sonraki hayatı, evinizdeki varlığı için doğru bir başlangıç yapmış oluruz. Bitki eğer bir aile büyüğünüzden size kalmadıysa, yadigar kalmadıysa ya da bir sebeple hediye olarak gelmediyse, doğru bitkiyi, yani evinizin ortamına, hayatınıza uygun doğru bitkiyi seçmek aslında sizin elinizde. Öncelikle bir kere aldığınız, bitkiyi niye aldığınız, yani böyle dünya tozdan bir bulutluya kadar gidebiliriz, niye bu bitkiyi alıyoruz? Gözümüze güzel gözüksün diye mi? Ya da işte bir yerde gördük, çok beğendik, çok popüler oldu ve bizim de olmalı diye mi düşünüyoruz? Ya da evimizin belki bir bölgesini onunla güzelleştirmek istiyoruz. Bir yeri kapamak istiyoruz, komşuyla bir alanı belki kapatmak istiyoruz. Ya da işte biraz farklı bir türle komşularımızdan ayrılmak istiyoruz, daha özel bir türe sahip olmak istiyoruz. Mesela ya da rengi için istiyoruz. Mesela işte bordo renkleriyle bir bitki istiyor olabiliriz. Ya da çiçekli olsun ve güzel koksun diyebiliriz ki bu güzel kokmuyor aslında ama çiçekleri çok güzel. Fakat şunu düşünmek lazım. Yani çiçekli aldığınız bir bitki bir süre sonra çiçeksiz kalacak elbette. Yani çiçek birçok bitkinin kısa bir süreliğine üzerinde bulundurduğu bir yapı. Ve o çiçek gittikten sonra, mesela orkideler, çiçekleri gittikten sonra elinizde böyle büyük birer dil gibi yaprakları kalıyor ve çubukları kalıyor. Sonra onları nereye saklayacağınızı bilemiyorsunuz. Ta ki bir altı ay daha geçip iyi bakılırsa tekrar açılana kadar. O yüzden bitkiyi alırken ben bu bitkinin neresinden istifade etmek istiyorum? Yani yaprakları örneklerle anlatıyorum. Mesela yaprakları bütün kış güzel gözüksün, işte renkleri olsun ve çiçeği de açarsa ne âlâ diye olabilirsiniz. Ya da, yani bu da mesela aynı şekilde, değişik böyle birer üzüm gibi, böyle buzlu üzüm gibi çiçeği kısa süre kalan fakat çiçeği olmadığında da çarpıcı bir bitki gibi bitkiyi neden aldığınızı iyi düşünmeniz lazım ki çiçeksiz haliyle de uzlaşabilin. Yani çiçeği üstünün bonusu olsun diyorum ben hep çiçekli bitki soranlara. Ya da böyle bir tropik hava yaratmak isteyebilirsiniz, bol yeşillikli ve onu bir salonun köşesinde bir yere koymak isteyebilirsiniz. Fakat o noktada doğru bitkiyi seçmek şöyle önemli, o bitki mesela çok hızla büyüyüp orayı bir şekilde domine edebilir. İşte gelene geçene kılçık atabilir, kuyruk atabilir, kafasına değebilir, batabilir. Birçok etkisi var. O yüzden koyacağınız yerin ve bitkinin büyüdüğünde kaplayacağı yeri düşünerek almanız lazım. Hemen bir örnek vereceğim. Mesela montstara bunlardan bir tanesi. Montstara bir aralar çok popüler oldu. Hâlâ da fena değil popüleri. İşte alacası, düzü. Bu montstaranın yavrusu. Şimdi böyle aldığınız zaman bir seradan ya da bir çiçekçiden aman da ne kadar şeker, büyüsün büyüsün şu kadar olsun böyle filan. Adı üstünde monstera yani monster öyle bir büyü yok ki hakikaten. Böyle artık hani tepelere ve üstelik de bir sarmaşık olduğu için kendi başına da durmuyor. Bunu bir sopaya tutturmanız lazım, bir yerlere bağlamanız lazım. Yani siz bunu alıp salonun çok güzel uygun bir köşesine koyduğunuzda bir süre sonra artık oraya sığmaz hale geleceği için bunu ne yapacağınızı şaşırıyorsunuz. Hadi tekrar saksılar değişiyor, topraklar değişiyor filan ya da işte budanıyor, başka birilerine parçaları dağıtılıyor gibi. O yüzden alacağınız bitkinin sizin hayatınızdaki etkisini, sebebini niye alıyoruz, nereye koyuyoruz ve nasıl bakacağız konusunu iyi düşünmeniz lazım. Bazıları çünkü mesela seyahat alışkanlıklarınız, eğer evde çok sık bulunmuyorsanız, bahar aylarında, yaz aylarında yani bitkilerin düzenli olarak sulanması gereken dönemlerde, bakılması gereken, kontrol edilmesi gereken dönemlerde, seyahatte oluyorsanız o zaman biraz daha susuz kalmaya okey olan bitkilerden seçmek lazım. Susuzluğa çabuk etki vermeyen, tepki vermeyen, hemen böyle yıkılıp kalmayan, sık sulanmayı istemeyen türlerden seçmek gerek. O yüzden bu da önemli seçim kararlarından bir tanesi. Seyahat ve bakım alışkanlığı. Sonra bakan kişilerin çokluğu. Yani ben çok bakmak istemiyorum. Orada bir yerde dursun, bu kursu dinlediğinize göre öyle düşünmediğinizi varsayalım ama yine de atıyorum. Ben seyahatlere gideceğim, geleceğim. Eve de gelen işte bir yardımcım var ya da işte annem var, kardeşim var, kocam var, onlara bırakacağım bakım için dediğiniz noktada. Onların da ellerinin bir tık alışık olduğu yani çok hassas olmayan türlerden seçmek gerek. Çünkü ben bile mesela annemin bana bıraktığı bitkilere bakarken zorlanıyorum. Çünkü herkesin kendi eli düzeni, o bitkinin artık baka baka evcil hayvan gibi alışkanlıklar ediniyorsunuz. Yani onun işte biraz şöyle oldum, aa bu susuz diye tanımaya başlıyorsunuz artık. O ilişkiyi başka birinin çok kısa sürede kurması çok mümkün olmuyor. O yüzden ben bile annemini itiraf ediyorum, bitkilerini öldürmüşlüğüm var. O yüzden mümkün olabildiğince başkalarına zaten bırakmamaya çalışarak eğer emanet bırakacaksanız ya da çok kişi bakacaksa daha dayanıklı, çok su verdim, az su verdim, naz yapmayan türlerden seçmemiz lazım. Seçim onun için önemli. Mesela başka canlılardan örnek vermek istiyorum bitki seçiminin önemi için. De ki işte kuzey Sibirya kurdu falan. Nasıl Sibirya kurduğunu Antalya'da bahçede yaşatmakta çok zorlanacaksınız. Aynı şekilde atıyorum 8 saat güneşte ve böyle hani sıcakta duran bir kaktüsü daha loş işte perdeleri çekik bir şehir içi apartman dairesinde yaşatmanız, sağlıklı yaşatmanız çok çok zor. O yüzden seçimler önemli demek istiyorum. Ayrıca mesela tropik ormanlar filmlerden görmüşsünüzdür ya da seyahatlerde görmüşsünüzdür. Böyle sis ormanları var böyle. Çık çık çık kuşlar ötüyor, sisler iniyor falan. Orada böyle damlalar var bitkilerin üstünde falan. Öyle bir nem ortamı anca hani günde 5 kere banyoda duş alınıyorsa falan öyle bir nem olabilir evlerde. O nemi yaratmak çok zor. Gece serinliği ve esintisi ve nemi. Dolayısıyla seçeceğiniz bitkiye eğer siz evinizde onun geldiği memleketteki şartları sunamıyorsanız ona sağlıklı bakmanız zor. Eğer eviniz aydınlıksa ve güneş alıyorsa ona göre bitki alın. Eğer nemli ve işte daha böyle tropik bir ortam sunabilecekseniz materyal olarak o zaman daha tropik bitkilere girebilirsiniz. O yüzden aslında senelerdir kült bilinen bazı bitkilerdeki paşa çadırı, paşa kılıcı, efendim kaoçuk, işte benjamin falan bütün bunlar senelerdir neden klasikleşmiş şekilde evimizde? Çünkü onlar geldikleri bölgeden eve adapte olabilmiş türler. Yani bizim evlerde de geldikleri bölgedeki şartları bulabiliyorlar. O yüzden de aslında senelerdir bizle salon bitkileri olarak sağlıklı yaşıyorlar. Bir diğer önemli seçim konusu da evinizde bebek yürüyen, işte yürümeye başlamış ya da işte çocuklu misafir çok geliyor gidiyor ise ya da işte ne bileyim bir alerjiniz varsa dikene ya da işte benzer bir kaktüs batmasına onlara dikkat etmek lazım. Mesela sadece kaktüs değil bildiğimiz difembahya falan gibi birçok bitkinin suyu da aslında zehirli olabiliyor, alerjik olabiliyor. Göze gelmesi durumunda öldürmüyor ama mesela sütü işte gözünüze gelebilir, kaşıntı yapabilir. Benim artık her yerim diken ve kaşıntı olduğu için kendimden biliyorum. Bu tip hassas bir bünyeniz varsa ya da gelen gidenlere karşı mesela bir işletmeniz varsa batmayan, akmayan, kokmayan ya da bunların daha uzakta bir yerde sergileneceği bir şekil, yöntem seçerek alımınıza, seçiminize dikkat etmeniz lazım. Bitkiler nerelerde satılıyor? İşte çiçekçi de satılıyor. Üreten seralardan satılıyor. Ya da işte ithal getiren seralar bunu satıyor olabilirler. Ya da işte komşudan siz koparıp almış olabilirsiniz, gelmiş olabilir falan. Önemli olan bitkinin sağlıklı olması. Almadan evvel bitkinin sağlıklı olduğunu nasıl anlayacaksınız diye sorarsanız zaten onun formundan, işte çevirdiğinizde kökler alttan çıkmış mı, böyle kuru yerleri var mı, böyle biraz yamuk yumuk, formsuz büyümüş mü, işte böyle böcek gibi lekeler var mı, onlara bakarak olabildiğince en sağlıklısından seçmeye çalışırsanız bitki seçimini sağlıkla geçirip sonra bakım kısmına geçebilirsiniz. Bütçe konusu da şöyle. Bütçenize göre diyorum çünkü birçok bitki ithal geliyor. Yani burada üretilenler var, çok güzel bitkiler üretiliyor Türkiye'de de. Ama birçok bitki, adını ya da tipini yeni görmeye başladığımız bir takım tropik bitkiler diyelim ya da sukulentler, böyle Hollanda'dan, Belçika'dan, Avrupa'nın belli ülkelerinden ithal geliyor bize. Ve her salı günü böyle tırlar geliyor ve tabii ki bunlar euro ile falan geliyor. O yüzden artık en ufak bir bitkiyi almak bile bir yatırım haline geldi. O yüzden hani bütçenize göre bir bitki ararken yerli üretimlere bakabilirsiniz. Ya da alacağınız ürünü ya çok pahalı diye küçük değil ama biraz daha artık boylanmış ve nasıl diyeyim, kuvvetlenmiş. Yani çok bebekken aldığınızda daha hassas oluyor. Biraz daha paraya kıyıp bir tık daha ortalarda bir şey alırsanız onun dayanma, ortalarda bir şey alırsanız onun dayanma ihtimali daha yüksek. Çok küçükken çünkü böyle daha yeni kökü olmuş, daha yeni ben neredeyim, nereye doğdum falan diye bakıyor bir seranın içinde. Bir de yer değiştiriyor, tırlarla yol geliyor. İşte sizin evinize giriyor birdenbire bir Akdenizlikli mi falan ya da neyse işte ev ortamı. Zaten kafası karışık ve hani çok daha çabuk heder olabiliyor. O yüzden hani en küçüğü en makul bütçelisi yerine eğer bir ithal ürünü alacaksanız orta ve biraz yapılanmıştan tercih edin. Sağdan soldan kopardıklarınız tam sokak çocuğu gibi. Yani bir hani apartman çocuğu gibi köfte ve böyle güneş görmemiş beyaz falan değil. Sokakta bayağı böyle hani kuvvetlenmiş, kendi ekmeğini çıkarmış falan. O yüzden genellikle sağdan soldan koparılan işte komşudan bir dal istenenler falan daha kolay tutup oraya adapte olabiliyor. Zaten çünkü çok uzun süredir oralı. Evet bu kadar anlatmadan sonra sanırım bitkileri doğru seçebileceğiz artık diyorum.

https://video.neoskola.net/1738306692454.srt

Bitkilerin isimlendirilmesinde kullanılan “ikili adlandırma” sistemi, 1753’te İsveçli bilim adamı Carl Linnaeus tarafından oluşturulmuştur. Bu bilimsel isimlendirme sistemi; familyası, cinsi, türleri ve alt türlerini öğrenerek bitkilerle daha yakından tanışmayı mümkün kılar.

Bitkilerin isimleri genellikle geldikleri yerin adı, bitkiyi keşfeden ya da iki türü birleştirerek kültive eden bilim adamlarının adıyla şekillenir. 

Aglaonema bitkisi, üzerinde simli ipliklere benzeyen çizgiler bulundurur. Bu özelliğiyle uyumlu olarak “parlak iplik” anlamına gelen “aglaonema” sözcüğüyle isimlendirilmiştir. 

Çiçekleri yapraklarının üzerinde açan bitki türlerinin adı olan “epiphyllum” sözcüğü, bu bitkilerin yapısıyla uyumlu olarak “yaprak üstü” anlamına gelir.

https://video.neoskola.net/1738306692241.srt

Bitkimizi seçtik ya, şimdi bitkimizle tanışma zamanı, bitkinizin adını öğrenme zamanı, bitkinizin adını öğrenin.

1753'te Lineus diye bir İsveçli bilim adamı bitkilere, yani işte böyle kazayağı, deve kuşu kulağı, işte ne bileyim fare burnu filan demeyelim diye bir takım isimler atfetmiş.

İkili sistem deniyor buna. Bir ilk adı var, bir ikinci adı var bitkinin.

Elbette insan türü gibi ya da hayvan türü gibi bir familia.

Familiadan sonra bir cins, sonra sıfat, sonra tür, sonra alt tür, var yete, külti var diye bu böyle yukarıdan aşağıya doğru bir soy ağacı gibi ya da ait olduğu topluluklar,

hani çekirdek aile, büyük aile gibi küçükten büyüye doğru gidiyor.

Mesela bu bir aloe. Bu da bir aloe ama bu aloe vera.

Yani siz bir bitkiyi de ki görsel olarak, işte dükkanda beğendiniz ya da internette beğendiniz, bir dergide beğendiniz, resmine baktınız, fotoğrafına baktınız,

sonra da diyorsunuz ki ben bunu almak istiyorum. Bunun adını tam olarak, latince olarak öğrenirseniz,

sonrasında de ki internetten görselsiz sipariş ettiğinizde ya da bununla ilgili forumlarda bilgi aramak istediğinde,

özellikle yurt dışı kaynaklarında bilimsel adıyla ararsanız çok daha garantili oluyor ve daha fazla doğru kaynağa ulaşmış oluyorsunuz.

Ve bunların ait olduğu aileleri de bildiğinizde başka hangi bitkilerle akraba olduğu konusunda daha derin bir bilgi alabilme şansınız oluyor.

Yani o kadar ailelere falan hani şu anda çok girmek istemiyor olabilirsiniz ama zihin açması açısından,

eğer İngilizce takip edebiliyorsanız, Türkçe'de de var aslında bir takım kaynaklar internette ama

hani bahçıvanlar için işte aileler, ailelerin altında hangi bitkilerin bulunduğu gibi bir şey alabilirsiniz,

bir kaynak kitap edinebilirsiniz kendinize. Böylece türler, alt türler onlarla ilgili daha yakından bir tanışıklık sağlamak mümkün.

Mesela burada çok oluyor. Atıyorum İstanbul'da katır tırnağı bizde şeye denir.

Sarı böyle işte baharda açan ufak çiçekli hafif kokulu güzel bir çalıya denir.

Buralarda da var hatta bu Muğla bölgesinde. Ama mesela İzmirliler katır tırnağını tamamen başka bir bitki için kullanıyorlar.

O yüzden takma isimler burada köyden köye yenen otlarda bile değişiyor.

Mesela işte burada bir şeye tilkişen diyorlar, kuşkonmazın yabanisine.

Başka bir köyde tilkişeni işte bir sarmaşığın filizine diyorlar filan.

O yüzden bilimsel adlarıyla yani bunları yemiyoruz elbette ama bilimsel adlarını bilmek kaynak takibi açısından önemli.

Şurada mesela bir tane tuğla gibi bir ansiklopedim var. Neden bunu gösteriyorum?

Bunu 2000'li yıllarda internetten almıştım ve gümreğe takılmıştı.

Bunun içinde onlarca bitkinin latincesi ve işte bakım özellikleri vesaire bulunan bir ansiklopedi.

Burada da mesela halk arasındaki isimleri de olmakla birlikte yine de tabii latinceleriyle daha çok gidiyor.

Ve bilimsel adlarıyla. Bir miktar onları öğrenmek gerçekten avantajlı diyebilirim.

Bu verilen isimler Lineus'un verdiği isimler. Bugün hala taksonomistler bu konuda deli gibi vakit harcıyorlar.

Çünkü mesela bunu önce bir aileye koyuyor sonra bakıyor ki bunun ortak özellikleri ya da çiçek yapısı

ya da işte gelişme DNA'sı bir şey DNA'sı şunla akraba hadi onu alıyor bu gruba falan.

Bunu takip etmek çok zor yani bunu da iddialı olan pek kimse olduğunu zannetmiyorum.

Çünkü mesela New York'un botanik bahçesinin müdürü bir hanım çıkmıştı Martha Stewart'ın bir programına.

Ona soruyorlar işte bilmem kaktüs isimleri filan. Diyor ki ya on binlerce kaktüs var ben bilemem isimlerini diyor.

Hakikaten hani o kadar bizim işimiz değil bizlerin işi değil ama kabaca bunun da bir aloe bunun da bir aloe

ama bunun aloe vera olduğunu ve alırken mesela yüzünüze filan sürmek için bundan çok alınıyor aloe veradan.

Doğru aloe aldığınızı bilmek önemli. Gerçekten sıhhat için de önemli.

İsimlere genellikle bilim adamları ya geldiği yerin adını yani bu da aslında bir ipucu veriyor bilgiyle, bitkiyle ilgili.

Geldiği yerin adını, ilk bulan adamın adını ya da onu kültüve etmiş yani iki türü birleştirip başka bir tür çıkarmış

Frankenstein'in doktorunun adını gibi bir takım ya da işte ne bileyim yeşil yaprak, yaprak üstü çiçek filan gibi isimler.

Böyle genellikle bitkinin şeyini anlatan özelliğini anlatan isimler veriyorlar.

Onları da öğrenmek eğlenceli aslında çünkü bazen işte alıyorsun bitkiyi ama ne olduğunu çok bilmiyorsun.

Sonra o işte yunanca, latince vesaire gibi bilimsel adından baktığında onun kimliğini öğreniyorsun.

Bazı isimler mesela bitkilerin ananas, yuka gibi ait oldukları bölgelerin halkının zaten senelerdir kullandığı isimler olabiliyor.

Yani illa verilmiş böyle atılmış bir isim değil.

Bir de streçliliğine uyanık kendi şeylerine ne derler memleket taşlarına kıyak geçmiş.

Bazı bilim adamlarının isimlerini de vermiş mesela gene streçli bilim adamları.

Mesela tilansiya, airplantlardan, hava bitkilerinden tilansiya.

İşte bilbergia bunlar oradaki bilim adamlarının isimleri ve bazı bitkilerin şeylerini almış.

Bizde de bu konuda çok hem yeni bir tür keşfedildiğinde birilerinin ismi yazılabiliyor.

Hem de bazı kültüve yani birbiriyle hibritlenmiş türlerin işte bunun tohumuyla öbürünü birleştirip yeni bir bitki türü yaratanların da kendi isimleri veriliyor.

Çok bu konuda öncülerden ve bilirkişilerden onun adının da verildiği kendi adını koyuyor zaten verdiği bir takım kendi hibrit kültüve ürünleri var.

Dolayısıyla bitkinizi alırken işte hangi aileden, nasıl bir tür, işte nasıl araştırırım bu eve sağlıklı mı değil mi, güzel durur mu, ne kadar büyür,

en işte ulaştığı en maksimum nokta nedir, işte nereden gelir,

bütün bu bilgileri bitkininizi tanıyıp adını iyi öğrendikten sonra bulmanız daha kolay.

Birkaç tane de eğlenceli bitki ismi söylemek istiyorum.

Mesela pachypodium, şişman ayak, podium, pedi.

Hani aslında biraz böyle yabancı dille hakimseniz bazı kelimeler kulağa tanıdık geliyor.

Ben bunu bir yandan da böyle hani ukulele, ukulele bilimsel adlarını öğrenir gibi değil bir beyin antremanı olarak görüyorum.

Yeni bir dil öğreniyor gibi ve örnekleriyle.

Onun için hani Alzheimer'a falan da iyi gelir yani.

Onun için hani birazcık bu isimleri çalışmak iyi geliyor.

Benim böyle bir defterim vardı, yazıp yazıp duruyordum oraya.

Mesela aglaonema, parlak iplik demekmiş.

Hakikaten böyle loş ışıkta yaşamaya okey bir bitki ve böyle güzel üstünde simli gibi çizgileri oluyor bazılarının.

Mr. Begon, Begon diye bir kişinin adını almış.

Aslında hani orkid demekten korkuyoruz ya da orkide diyoruz ama ne dediğimizi biliyor muyuz acaba?

Ağaçlara çünkü ağaçlara sarılarak çıkan bir tür.

Yani çiçeklerin çiçekleri mesela burada var mı bu bir tür diyelim.

Çiçeklerin yaprağın üzerinde açtığı türlere epifilum deniyor.

O da böyle başlı başına bir eğlence yani bitkiyi almakla kalmayıp

onun bütün hani sülalesini, adını, sanını, ne diyor, kimler ne demiş, nereden gelmiş, nereye gidiyor

onları da merak etmek güzel bir açılım oluyor doğrusu.

Bitkilerin Adlandırılması

https://video.neoskola.net/subtitles/e2fJwrudkT8gAsp8P-tr-1745894553239.srt

Bitkimizi seçtik ya, şimdi bitkimizle tanışma zamanı, bitkinizin adını öğrenme zamanı, bitkinizin adını öğrenin. Neden bunu anlatıyorum? 1753'te Lineus diye bir İsveçli bilim adamı bitkilere, yani işte böyle kazayağı, deve kuşu kulağı, işte ne bileyim fare burnu filan demeyelim diye bir takım isimler atfetmiş. İkili sistem deniyor buna. Bir ilk adı var, bir ikinci adı var bitkinin. Elbette insan türü gibi ya da hayvan türü gibi bir familia. Familiadan sonra bir cins, sonra sıfat, sonra tür, sonra alt tür, var yete, külti var diye bu böyle yukarıdan aşağıya doğru bir soy ağacı gibi ya da ait olduğu topluluklar, hani çekirdek aile, büyük aile gibi küçükten büyüye doğru gidiyor. Mesela bu bir aloe. Bu da bir aloe ama bu aloe vera. Yani siz bir bitkiyi de ki görsel olarak, işte dükkanda beğendiniz ya da internette beğendiniz, bir dergide beğendiniz, resmine baktınız, fotoğrafına baktınız, sonra da diyorsunuz ki ben bunu almak istiyorum. Bunun adını tam olarak, latince olarak öğrenirseniz, sonrasında de ki internetten görselsiz sipariş ettiğinizde ya da bununla ilgili forumlarda bilgi aramak istediğinde, özellikle yurt dışı kaynaklarında bilimsel adıyla ararsanız çok daha garantili oluyor ve daha fazla doğru kaynağa ulaşmış oluyorsunuz. Ve bunların ait olduğu aileleri de bildiğinizde başka hangi bitkilerle akraba olduğu konusunda daha derin bir bilgi alabilme şansınız oluyor. Yani o kadar ailelere falan hani şu anda çok girmek istemiyor olabilirsiniz ama zihin açması açısından, eğer İngilizce takip edebiliyorsanız, Türkçe'de de var aslında bir takım kaynaklar internette ama hani bahçıvanlar için işte aileler, ailelerin altında hangi bitkilerin bulunduğu gibi bir şey alabilirsiniz, bir kaynak kitap edinebilirsiniz kendinize. Böylece türler, alt türler onlarla ilgili daha yakından bir tanışıklık sağlamak mümkün. Mesela burada çok oluyor. Atıyorum İstanbul'da katır tırnağı bizde şeye denir. Sarı böyle işte baharda açan ufak çiçekli hafif kokulu güzel bir çalıya denir. Buralarda da var hatta bu Muğla bölgesinde. Ama mesela İzmirliler katır tırnağını tamamen başka bir bitki için kullanıyorlar. O yüzden takma isimler burada köyden köye yenen otlarda bile değişiyor. Mesela işte burada bir şeye tilkişen diyorlar, kuşkonmazın yabanisine. Başka bir köyde tilkişeni işte bir sarmaşığın filizine diyorlar filan. O yüzden bilimsel adlarıyla yani bunları yemiyoruz elbette ama bilimsel adlarını bilmek kaynak takibi açısından önemli. Şurada mesela bir tane tuğla gibi bir ansiklopedim var. Neden bunu gösteriyorum? Bunu 2000'li yıllarda internetten almıştım ve gümreğe takılmıştı. Bunun içinde onlarca bitkinin latincesi ve işte bakım özellikleri vesaire bulunan bir ansiklopedi. Burada da mesela halk arasındaki isimleri de olmakla birlikte yine de tabii latinceleriyle daha çok gidiyor. Ve bilimsel adlarıyla. Bir miktar onları öğrenmek gerçekten avantajlı diyebilirim. Bu verilen isimler Lineus'un verdiği isimler. Bugün hala taksonomistler bu konuda deli gibi vakit harcıyorlar. Çünkü mesela bunu önce bir aileye koyuyor sonra bakıyor ki bunun ortak özellikleri ya da çiçek yapısı ya da işte gelişme DNA'sı bir şey DNA'sı şunla akraba hadi onu alıyor bu gruba falan. Bunu takip etmek çok zor yani bunu da iddialı olan pek kimse olduğunu zannetmiyorum. Çünkü mesela New York'un botanik bahçesinin müdürü bir hanım çıkmıştı Martha Stewart'ın bir programına. Ona soruyorlar işte bilmem kaktüs isimleri filan. Diyor ki ya on binlerce kaktüs var ben bilemem isimlerini diyor. Hakikaten hani o kadar bizim işimiz değil bizlerin işi değil ama kabaca bunun da bir aloe bunun da bir aloe ama bunun aloe vera olduğunu ve alırken mesela yüzünüze filan sürmek için bundan çok alınıyor aloe veradan. Doğru aloe aldığınızı bilmek önemli. Gerçekten sıhhat için de önemli. İsimlere genellikle bilim adamları ya geldiği yerin adını yani bu da aslında bir ipucu veriyor bilgiyle, bitkiyle ilgili. Geldiği yerin adını, ilk bulan adamın adını ya da onu kültüve etmiş yani iki türü birleştirip başka bir tür çıkarmış Frankenstein'in doktorunun adını gibi bir takım ya da işte ne bileyim yeşil yaprak, yaprak üstü çiçek filan gibi isimler. Böyle genellikle bitkinin şeyini anlatan özelliğini anlatan isimler veriyorlar. Onları da öğrenmek eğlenceli aslında çünkü bazen işte alıyorsun bitkiyi ama ne olduğunu çok bilmiyorsun. Sonra o işte yunanca, latince vesaire gibi bilimsel adından baktığında onun kimliğini öğreniyorsun. Bazı isimler mesela bitkilerin ananas, yuka gibi ait oldukları bölgelerin halkının zaten senelerdir kullandığı isimler olabiliyor. Yani illa verilmiş böyle atılmış bir isim değil. Bir de streçliliğine uyanık kendi şeylerine ne derler memleket taşlarına kıyak geçmiş. Bazı bilim adamlarının isimlerini de vermiş mesela gene streçli bilim adamları. Mesela tilansiya, airplantlardan, hava bitkilerinden tilansiya. İşte bilbergia bunlar oradaki bilim adamlarının isimleri ve bazı bitkilerin şeylerini almış. Ne derler türlere isimlerini vermiş. Bizde de bu konuda çok hem yeni bir tür keşfedildiğinde birilerinin ismi yazılabiliyor. Hem de bazı kültüve yani birbiriyle hibritlenmiş türlerin işte bunun tohumuyla öbürünü birleştirip yeni bir bitki türü yaratanların da kendi isimleri veriliyor. Mesela İzmir'de ünal kaktüs vardır. Çok bu konuda öncülerden ve bilirkişilerden onun adının da verildiği kendi adını koyuyor zaten verdiği bir takım kendi hibrit kültüve ürünleri var. Dolayısıyla bitkinizi alırken işte hangi aileden, nasıl bir tür, işte nasıl araştırırım bu eve sağlıklı mı değil mi, güzel durur mu, ne kadar büyür, en işte ulaştığı en maksimum nokta nedir, işte nereden gelir, bütün bu bilgileri bitkininizi tanıyıp adını iyi öğrendikten sonra bulmanız daha kolay. Birkaç tane de eğlenceli bitki ismi söylemek istiyorum. Mesela pachypodium, şişman ayak, podium, pedi. Hani aslında biraz böyle yabancı dille hakimseniz bazı kelimeler kulağa tanıdık geliyor. Ben bunu bir yandan da böyle hani ukulele, ukulele bilimsel adlarını öğrenir gibi değil bir beyin antremanı olarak görüyorum. Yeni bir dil öğreniyor gibi ve örnekleriyle. Onun için hani Alzheimer'a falan da iyi gelir yani. Onun için hani birazcık bu isimleri çalışmak iyi geliyor. Benim böyle bir defterim vardı, yazıp yazıp duruyordum oraya. Mesela aglaonema, parlak iplik demekmiş. Hakikaten böyle loş ışıkta yaşamaya okey bir bitki ve böyle güzel üstünde simli gibi çizgileri oluyor bazılarının. Parlak iplik yakışmış. Begonia mesela hepimizin bildiği. Mr. Begon, Begon diye bir kişinin adını almış. Orkid mesela testis demekmiş. Aslında hani orkid demekten korkuyoruz ya da orkide diyoruz ama ne dediğimizi biliyor muyuz acaba? Filodendron mesela ağaç sever. Ağaçlara çünkü ağaçlara sarılarak çıkan bir tür. Filodendron o anlama geliyor. Epifilum, yaprak üstü. Yani çiçeklerin çiçekleri mesela burada var mı bu bir tür diyelim. Çiçeklerin yaprağın üzerinde açtığı türlere epifilum deniyor. Dolayısıyla şunu diyeceğim. O da böyle başlı başına bir eğlence yani bitkiyi almakla kalmayıp onun bütün hani sülalesini, adını, sanını, ne diyor, kimler ne demiş, nereden gelmiş, nereye gidiyor onları da merak etmek güzel bir açılım oluyor doğrusu.

https://video.neoskola.net/1738307182018.srt

Bitkinin ait olduğu coğrafyayı bilmek, ihtiyaçlarını anlamaya ve en ideal ortamı oluşturmaya yardımcı olacaktır. Örneğin yağmur ormanlarında sıkça görülen epifit türlerin kökleri sığ topraklara uyumlu olarak sığ gelişmiştir. Bu türler humuslu zengin topraklarda, büyük saksılara ihtiyaç duymadan gelişir.

Yağmur ormanlarında günlük sıcaklık farkı fazla değildir. Bu coğrafyadan gelen bitkiler söz konusu olduğunda ortamın nemi, sıcaklığı, gece gündüz sıcaklıkları oldukça önemlidir.

Tropikal iklime ve sis ormanlarına uyumlu olarak evrimleşen bitkiler stomalarını, yani hücrelerini akşam açarak gelişimlerini gece gerçekleştirirler. Bu yüzden de bu kuşaktan gelen bitkilerin bakıldığı ortamın gece ılık, biraz esintili ve nemli olmasına dikkat etmek gerekir.

Her kaktüs sukulenttir ancak her sukulent kaktüs değildir. Sukulentlerin yaprakları üstünde oluşan buzlu ve puslu tabaka, maruz kaldıkları güneşten korunmak içindir. Bu tabakayı taşıyan yapraklara dokunulmamalıdır.

https://video.neoskola.net/1738307181725.srt

Bitkiyi seçtik. Adını öğrendik. Şimdi sıra memleketini sorma zamanı. Hemşerim sen neredensin?

Bitki seçiminde anlattığım gibi evinizin ortamını bitkiye uygun hale getirmek için soruyoruz aslında.

Çünkü bitkiler tropik, subtropik, kurak ya da yarı kurak gibi çeşitli farklı klimalarda bulunuyorlar doğal olarak.

Oralardan eve gelenlerde zorluk çıkmaması için sevdiğiniz ve adını öğrendiğiniz bitkinin menşehi neresi?

De ki Sri Lanka'nın yağmur ormanlarında, Amazon'un sis ormanlarında gibi yerini öğrenmeniz lazım.

Çünkü her birinin sizden ve evinizde talep ettiği şartlar başka olacak.

Mesela yağmur ormanları. Gece gündüz sıcaklıkları genellikle aynı.

Yani böyle gece soğuyup gündüz tekrar ısınmıyor.

Mesela burada Muğla'da sabaha karşı eksi beşler, eksi altılar oluyor.

Ve gündüz 25-30 derecelere çıkıyor. Dolayısıyla geceyle gündüz sıcaklık farkı çok.

O yüzden bazı yağmur ormanlarında alışık bitkiler burada zorlanıyorlar o kadar farklı gitgilerlerde.

O yüzden evinizin kuru ortamı, nemi vs. bu açıdan önemli.

Yani toprakta değil, ağaçların üzerlerindeki kovuklarda böyle sığ köklerle tutunmuş ve oraya düşmüş yaprak çürüntüleri,

işte böceklerle yaşayan ağaca tutunmuş türler mesela yağmur ormanlarının bir bölümünde çokça karşımıza çıkıyor.

Yani yağmur ormanlarının genelde tabanı da gayet humuslu.

Bitkinin Doğduğu Yer

https://video.neoskola.net/subtitles/FJM76C2tbKDCvnSEo-tr-1745894595508.srt

Bitkiyi seçtik. Adını öğrendik. Şimdi sıra memleketini sorma zamanı. Hemşerim sen neredensin? Bitkiye memleketini niye soruyoruz? Bitki seçiminde anlattığım gibi evinizin ortamını bitkiye uygun hale getirmek için soruyoruz aslında. Çünkü bitkiler tropik, subtropik, kurak ya da yarı kurak gibi çeşitli farklı klimalarda bulunuyorlar doğal olarak. Oralardan eve gelenlerde zorluk çıkmaması için sevdiğiniz ve adını öğrendiğiniz bitkinin menşehi neresi? De ki Sri Lanka'nın yağmur ormanlarında, Amazon'un sis ormanlarında gibi yerini öğrenmeniz lazım. Çünkü her birinin sizden ve evinizde talep ettiği şartlar başka olacak. Mesela yağmur ormanları. Gece gündüz sıcaklıkları genellikle aynı. Yani böyle gece soğuyup gündüz tekrar ısınmıyor. Mesela burada Muğla'da sabaha karşı eksi beşler, eksi altılar oluyor. Ve gündüz 25-30 derecelere çıkıyor. Dolayısıyla geceyle gündüz sıcaklık farkı çok. O yüzden bazı yağmur ormanlarında alışık bitkiler burada zorlanıyorlar o kadar farklı gitgilerlerde. O yüzden evinizin kuru ortamı, nemi vs. bu açıdan önemli. Mesela epifitler. Yani toprakta değil, ağaçların üzerlerindeki kovuklarda böyle sığ köklerle tutunmuş ve oraya düşmüş yaprak çürüntüleri, işte böceklerle yaşayan ağaca tutunmuş türler mesela yağmur ormanlarının bir bölümünde çokça karşımıza çıkıyor. Kökleri sığ bu türlerin. Yani yağmur ormanlarının genelde tabanı da gayet humuslu. Yani böyle çürümüş, yapraklı, besinli bir toprak fakat sığ topraklar. Dolayısıyla bitkilerin de kökleri daha sığ olarak gelişmiş. Böyle humuslu, zengin ama çok da böyle dev saksılara ihtiyaç duymadan daha makul boylarda kalmaları iyi olacak türler. Çoğunlukla iç mekan bitkileri de zaten bu yağmur ormanlarından gelenler. Yani bizim senelerdir alışageldiğimiz ve evlerimize uyum sağlamış olanlar genellikle yağmur ormanlarından gelenler. Tropik kuşak yani. 20-25 derece aralığında seyreden bir iklimden söz ediyoruz. Bunun için de ayrıca tropik iklimde yani bir de sis ormanları var. Sis ormanlarının hakikaten böyle sürekli böyle bir bulutlar, sisler, nemler ve akşam birazcık daha serincene böyle denizden 500 metre yukarıda olduğu için diğer kuşağa göre dediğim gibi akşam biraz daha esintili. Buradaki bitkiler bu iklime alışık olduğu için aslında stomalarını yani hücrelerini akşam açıyorlar. Ve gelişimlerini gece gerçekleştiriyorlar. O yüzden de bu kuşaktan bitki aldığınız zaman onların bulunduğu ortamın gece ılık ama biraz esintili ve nemli olmasına dikkat etmek lazım. Bu üçünü bir evde bulundurmak gerçekten zor oluyor. Hem nemli olacak hem sıcak olacak hem de esintili olacak. Birazcık sıkıntılı. O yüzden mesela buraların bitkileri çoğunlukla böyle baktığınızda seralara şeffaf poşetler içinde gelen türler oluyor. Yani onlar çünkü o nemi korusun da yolda perişan olmasınlar diye genellikle böyle güzel poşetlere sarılıp geliyor. Hepsi değil ama birçoğu öyle korunması amacında. O yüzden bakıp da hani bu poşetle bir bakayım bu hangisi zor bakılan mı diye kontrol etmenizde fayda var. Mesela hoya, mum çiçeği bunlardan bir tanesi. Çok kolay değil mum çiçeğin de başarı göstermek. Yapanlar gerçekten var ama mesela benim İstanbul'daki ev bu bahsettiğim şeye uyuyordu. Böyle çatı katında çok direk güneş almıyor çünkü böyle sisli bir ortam ya bunların geldiği yer. Ama aydınlık yine de ve orası böyle nemli oluyordu, serince oluyordu falan orada harika çiçekler açıyordu. Nefisti buraya geldik bu kadar sıcaklık farklarında perişan oldu bir kere bile açtıramadım doğrusu. O yüzden yani her bitki her eve her ortama olmuyor. Bu sis ormanlarında sayacaklarım arasında hoya var. Afrika menekşesi var. Dikkat edin Afrika menekşeleri de böyle torbada gelir. Hem çiçekleri zadenlenmesin diye hem de o nemi biraz korumak için. Guzmanya var. Guzmanya'yı belki hatırlayacaksınız. Gene böyle orkide gibi dilleri olan ama ortasından böyle bir vazo gibi kırmızı bir çiçeği çıkıyor. Mesela o altı ay üzerinde kalıyor. Hani bitki seçerken dedim ya, bitki seçerken çiçeği önemli diye şunu söylemek istiyorum ek olarak. Bazı bitkiler de ki bir kez açtı monokarpik olan, monokarpik deniyor bunlara. Bir kez açıyor sonra ölüyor. Mesela o dev agavlar vardır sarı sabır yollarda görürsünüz böyle dikenli dikenli. Getiriyorum. Mesela bir agav örneği bunlar bir kere açıyor. Ama ne zaman açacağı da belli böyle kırk sene, otuz sene doğru şartları bulması lazım, sulanması lazım, güneş görecek falan. Yani illa şöyle değil. Kırk sene geçti hadi aç olmuyor. Yani gerekli şartlar oluşmuş olmalı. Açtığında sonra ölüyor bitki. Hemen ölmüyor. Yani ah açtım gittim değil. O çiçeği de uzunca süre duruyor. Fakat o bitki artık yaşamamaya devam ediyor. Yavrular vererek yavrularıyla soyunu sürdürüyor. O yüzden monokarpik mesela şuradaki sarı çiçeğimiz de öyle. Onlar hep monokarpik. Orkide gibi değil. Yani orkide ölüyor ama sonra tekrar çiçek verme ihtimali var. Guzmanya'da mesela bu tropik bölgenin sis ormanlarından gelen Guzmanya size genellikle evinizde tropik hisli hediye gelenlerden bir tanesi de olabilir. Böyle kocaman kırmızı falan. Sonra gitti altı ay sonra o çiçek gitti. Tekrar gelmiyor. O bir kere çiçek veriyor. Ölmüyor ama bir kez çiçek veriyor. Devamında yanından yavruları çıkabilmişse eğer doğru ortam sağlanıp onlar açıyorlar. Yani o yüzden seçimler esnasında da bunu akılda tutmak lazım. Geldiği yeri sorarken de Guzmanya'yı bu sis ormanları içerisinde işte böyle uzunca süre açıp sonra gidenler arasında görebiliriz. Dağ ormanları dağ. Böyle hem tropik hem subtropik kabul edilebilecek bir klima diyelim. Mesela anturyumlar, pleyalar, yılbaşı kaktüsü dediğimiz bir tür var. Orkideler. Bütün bunlar dağ ormanları, tropik kuşağın dağ ormanlarından kabul ediliyor. Yani oradan geliyorlar. Bir de subtropikler var. Aslında mesela bizim bu Akdeniz Ege iklimi biraz işte Türkiye'nin belli bölümleri subtropik kabul edilebilir. Yani tropik hat altındakiler ya da bir tık üstündekiler. Buralarda gece kar ve don olabiliyor bizde olduğu gibi. Yani tropikten biraz daha serin, 5 derecelere kadar inebiliyor sıcaklıklar. Burada da mesela sklentler bu grupta kabul edilebilir aslında. Evde bakmayı sevdiklerimizden. Bir de kurak ve yarı kuraklar var. Onlar da işte kaktüsler, kaktüs taklidi yapanlar ve kurakla alışık formunu, yapraklarını, iğnelerini ona göre evrimleştirmiş olan türler var. Şimdi göstereceğim. Bitkiler bulundukları ortama göre elbette evriliyorlar. Yani hani bizden çok önceden beri bu dünyada olduklarını varsayarsak, böyle yıllar ve milyon yıllar içerisinde durumun şartlarına ayak uydurmuşlar. Kaktüs bunlardan bir tanesi. Kaktüsler mesela Amerika'nın vatandaşları. Ve yıllar içinde bu rib deniyor ama ne denir ona? Girinti çıkıntıları. Aslında birbirlerine, çok sıcakta ve kurakta oldukları için birbirine gölge yapsın diye evrildiği varsayılıyor. Yani öyle bir hal almış ki bir taraf öbür tarafa gölge yapıyor. Zaten %90 su. Yani içeriği oldukça sulu. Çöldeki kuşların da zaman zaman su kaynağı olarak kullandığı yapılar bazıları. İğneleri, böyle ayrol denen böyle beyaz pamukçuklar var göreceğiniz. Onların içinden çıkıyor iğneleri. Gerçekten iğne. Ve bu iğnelerin aslında yapraktan evrildiği varsayılıyor. Yani yaprakmış bu zamanında. Sonra bak gittikçe kuraklaşınca iğne haline geliyor. Bu neden hem nem kaybını azaltmış kendi bünyesindeki. Yani satıhını azaltmış. Hem de bu iğneler havadaki nemi havadan nem kapıyor. Kapıp dibine damlatıyor. Ve kendi suyunu aslında kurak zamanlarda sağlıyor diye. Bu bilgiler neden önemli? Çok uzunca süre güneş isteyen, esintili ortam isteyen hastalıklara maruz kalmaması için. Ve kurak kışın özellikle sulanmadan kalması gereken türler. Bunların memleketini bilirsek işte ne istediğini de bu sefer daha kolay sağlayabiliyoruz. Bir de geçirgen toprak tabi bunlar da önemli. Onu toprak konusunda anlatacağım. Şimdilik kendi formalarına bakalım. Tropik olanlar da, yine yani tropik iklimden gelenler de düşünün ki şöyle. Böyle büyük büyük ağaçlar var tropik ormanlarda. Ve böyle altında güneş için yarışanlar var. Mesela monstera'nın yapraklarının önce böyle bir kalp şeklinde sonradan yarılır hale gelmesinin sebebi ışığa doğru ağaca tutunarak ışığa ulaşmaya çalışıyorlar. Yani güneş için aslında bir rekabet var. Ve zaman içinde bu yaprakların araları açılıyor ki hem ışık hem yağmur aşağıdaki bebelere ve köklerine ulaşsın. Yani böyle evrilmesinin bir sebebi var. Altındakileri koruyor aslında. O yüzden tropik ormanının zeminindeki bitkiler görece loş ışığa dayanıklı. Bunu da yine eve yerleştirirken konusunda işleyeceğiz ama şey olarak akılda tutmak lazım. Hani ne nereye gelecek diye. Dolayısıyla böyle yağmur ormanlarının altında güneşe rekabet eden, ışığı görmek isteyen türler varken çöllerde ya da yarı kurak iklimlerde daha böyle yapraklarını kaybetmiş, daha su yoğunluğu fazla olan ve kötü günde deve örgücü gibi suyunu tutmaya çalışan türler var. Bir de tropik kaktüsler var. Tropik kaktüsler de dikenli. Daha çok epifit oluyor bunlar. Yani dediğim gibi ağaca tutunarak ya da kayalıklara tutunarak sığ kökleriyle yaşayan. Bunlar da havadan gelenlerle takılıyorlar. Bunlar Amerikanın dışında da karşımıza çıkıyor. Bakımları üç aşağı beş yukarı aslında benziyor. Suculent ne demek aslında? Hani bunu kısaca araya bir ara bant olarak gireyim. Suculent hani içinde su tutan. Suculent aslında. Türkçe oradan gelmiş. Ya mesela şurada örneği var. Yani mesela bunun gövdesi. Yaprakları hiç suculent değil. Hiç su falan tutmuyor. Baya rafya gibi bilakis. Ama bunun gövdesi öyle mesela. Bunun da gövdesi öyle. Bunun da yaprakları suculent değil ama gövdesi öyle. Geliyorum. Bunun tamamı suculent. Eni topu iki tane dondurma topu gibi üst üste. Bu da bir kaktüs aslında. Özel bir koleksiyon parçası gibi bir şey. Bunun dikenleri bile yok. Bu da mesela badem şekeri. Bayramlarda badem şekeri. Bunun da yaprakları suculent mesela. Dolayısıyla mesela üzerinin buzlu olması çok güneş ışığına maruz kaldığını gösteriyor. Yani bazı belirtiler insanlarda olduğu gibi aslında cilt, göz evrimi bulundukları ortamı gösteriyor. Mesela bunlar güneşe maruz kaldıkları için üstleri buzlu güneşten koruma amaçlı. O yüzden de eğer böyle bir bitkiniz varsa üzeri buzluktan çıkmış, üzüm gibi hafif buzlu, kimseye ellettirmeyin. Böyle millet seviyor gelip, ne tatlısın falan demeyi. Parmak izi kalıyor ve bir daha çıkmıyor. O yüzden bunları böyle çok ellenecek yerlere koymayıp uyarmakta fayda var gelenlere. Yani dolayısıyla ya gövdesi, ya yaprağı, ya işte bazen kökü rizomlu. Bir şekilde bir yerlerinde su haznesi var. Yani su biriktiriyor, kötü günde kullanıyor. Hava kuraklaştı, yağmur yok bu sezon diyor. Onu kullanmaya başlıyor. Bunlar skülent olarak kabul ediliyor. Bir de bir değiş var. Her kaktüs skülent'tir ama her skülent kaktüs değildir diye bir atasözü var. Önemli. Yani bu bir skülent ve kaktüs ama bu kaktüs değil. Sadece skülent. Dolayısıyla bunu cümle içinde kullanırken skülenti genel kültür adında bilmek fena olmuyor. Kaktüs magazini vermek istiyorum biraz da size. Mesela 1 santim büyüklüğünde Blosfeldiana lilliputiana diye bir kaktüs var. 1 santim ya 1 santim nedir yani? Hani tırnağımın ufağı. Bunun tam tersi 19 metreye uzayabilen Pachycereus pringlei diye bir kaktüs var. Ben motosiklette Güney Amerika'da tur yapmıştım. Orada hem Uyuni Tuz Gölü'nde hem de Atacama'da falan motorla sürmüştük. Oralarda karşıma çıkan kaktüslere inanamadım. Bayağı tarihten kalma. Böyle duruyorlar hatta altında hepsinde yazıyor. Bilmem kaç yüzyıllık falan. Kuşlara dediğim gibi kuşların susuzluk zamanında ihtiyacını karşılayan 760 litre su tutan karnegiası var mesela. Saguaro diye geçiyor. Olur ya böyle koca koca bir şey. Tam böyle grafik tatu çizmek için. O 760 litre su tutabiliyormuş. 100 metre uzunluğunda bir Hilocereus epifit tropik kaktüs varmış. 100 metre. Pardon. Yani şöyle bir şey düşünün. Ağaç tutunmuş böyle gidiyor 100 metre. İlginç bilgiler. Saygı duyuyoruz bütün hepsine.