Yetkinlik Gelişimi Eğitimleri

Yetkinlik Gelişimi

https://video.neoskola.net/1738121855286.srt

https://video.neoskola.net/1738121855115.srt

Doğru Sunumun Temel Kuralları

https://video.neoskola.net/subtitles/kCBJjx7wrZf6Hhgcg-tr-1745763381512.srt

Merhaba, ben Ateş Ataseven, sunum becerileri eğitimine hoş geldiniz. Sunum becerileri neden önemlidir? Bir parça ondan bahsederek başlamak istiyorum. Aslında hayatın pek çok yerinde kendi derdimizi anlatmakla meşgulüz. Kendi derdimizi, kendi görüşlerimizi, kendi fikirlerimizi daha sağlıklı anlatabilmek için sunum becerilerimizin iyi olması büyük bir avantaj sağlayacak. Bulunduğumuz toplulukta fark yaratabilmek, kendi istediklerimize, ihtiyaçlarımıza ulaşabilmek adına sunum becerilerimizin iyi seviyede olması gerçekten çok önemli. Sunum becerileri programı üç ana yapıdan oluşuyor aslında. Birinci adımda bilgi, ikinci adımda tasarım, üçüncü adımda da yetkinliklerden bahsetmeye çalışacağım sizlere. Kelimeler sunucunun aslında en güçlü iletişim araçları. Sunumu yapanın karşısındaki insanlara açık, net, anlaşılabilir bir Türkçe ile anlaşılabilir ifadelerle derdini anlatması lazım. Burada aslında konuşmamızın, kelimelerimizin bu netliğinin, bu akıcılığının nasıl sağlanabileceğinden birazcık bahsetmek lazım. Olabildiğince konuyla alakalı pratik yapmak, olabildiğince bir ayna ya da kamera karşısında pratik yapmak çok işimize yarayacak. Bir de kritik konu şu, kelimeler ve sözlerle alakalı. Sizi dinleyenlerin anlayamayacağı terminolojik, karmaşık bir takım tanımlar kullanmaktan kaçınmak önemli. Eğer sizi dinleyen insanlar sizin anlattığınız konuya çok aşina değillerse, çok güzel bir şey, çok faydalı bir şey anlatıyor olsanız dahi verdiğiniz mesaj karşıya tam olarak gitmeyebilir. Dolayısıyla sözler, bir araya gelen kelimeler, oluşturduğumuz cümleler mesajın karşı tarafa geçmesi açısından köprü vazifesi görebilmeli. Şimdi sunum esnasında bir takım kısa ipuçlarıyla kendimize alan, kendimize bir ferahlama yaratabileceğimiz yerden bahsetmek istiyorum. Bunlardan bir tanesi yansıtma. Sunucunun kendisini dinleyen insanların zihinlerinde yarattığı düşünceleri, duyguları, onların beden dillerinden okuduğu bir takım konuları onlara geri yansıtması şeklinde. Mesela bakışlarınızdan anlıyorum ki konu oldukça ilginizi çekti, doğru mu? gibi bir soruyla onun ifadesini ona tekrar yansıtabilme. Bir başka ipucu kısa aralar verme. O arada size düşünme fırsatı da verecek olan bu kısa araları sahnede şöyle kullanabilirsiniz. Bir saniye, tam burada biraz düşünmek istiyorum. Bakalım siz de ne düşüneceksiniz, siz neler fark edeceksiniz? O sırada siz de kendi zihninize odaklanın gibi bir cümle kullanmak. Soru sorma. Eğer tıkandığınızı hissediyorsanız sunum becerileri sırasında sunumunuzu yaparken, anlattığınız konuyu anlatırken zihninizin dalıldığını, bir takım konularda tıkandığınızı ya da enerjinizin düştüğünü hissediyorsanız bir soru sorabilirsiniz. Mesela şöyle bir soru olabilir. Sunumun ortalarında bir yerde olduğunuzu varsayalım. Nasıl gidiyor sizce sunum? Her şey yolunda mı? Bir yorumunuz var mı? Bir katkı yapmak ister misiniz? Gibi bir soruyla bir parça nefeslenme fırsatı bulabilirsiniz. Önemli ipuçlarından biri de toplantı sırasında ya da sunum sırasında zor olduğunu düşündüğünüz bir katılımcı ya da dinleyici varsa onu yanınıza çekmeye çalışmak. Eğer daha önceden bir hazırlık yapabildiyseniz, kimin size zorluk yaratacağına dair bir ön fikriniz varsa onunla alakalı bir çalışma, bir hazırlık yapıp onun hoşlanacağı birkaç cümle edebilirsiniz. Ya da ona sahneden ya da toplantıda bulunduğunuz konumdan güzel bir soru, onun hoşuna gidebilecek tarzda bir yaklaşımla bir soru sorarak onu da o sohbetin, o toplantının, o akışın içine dahil edebilirsiniz. En önemli ipuçlarından biri sunum sırasında sunucuyu çok rahatlatacak, ortamı çok rahatlatacak ve mesajın çok daha net ulaşmasına yardımcı olacak dozunda mizah kullanmak. Mizah özellikle serotonin ve endorfin gibi hormonları salgılamaya destek olacağı açısından çok işe yarayan bir silah fakat burada dozunda kullanmak çok önemli. Özellikle sunumlar sırasında mizahı kullanacaksanız sadece mizah için de değil aslında belki de temel anlamda birkaç tane konudan ki bunları ben üç başlık altında topluyorum. Tanımadığınız insanlara bir şey anlatırken bunlardan uzak durmakta fayda var. Birincisi bizim kültürel bir takım adımlarımızı bizim kültürümüz için kritik olan faktörleri aslında listelemeye çalışacağım. Birincisi futbol tehlikeli bir konu olabilir. Sunum sırasında tuttuğu takımı çok koyu bir şekilde tutan insanlar olabilir ve hiç ummadığınız anda sinir uçlarına basabilirsiniz. O yüzden eğer özellikle kitle sizin çok iyi tanıdığınız bir kitle değilse futbol konusundan uzak durmak bence faydalı. İkinci konu din ya da inançlar konusu. Bu konuyla ilgili de karşı tarafın aklından ne geçeceğini onda neleri uyandıracağınızı tam kestiremiyorsanız bu konuların etrafında pek dolanmamak sunum teknikleri açısından kritiktir diye düşünüyorum. Yine kitleyi tanımıyorsanız. Üçüncü ve son konuda bence gene tanımadığınız insanlara yaptığınız sunumlarda mesafeli durmanız gereken siyaset ya da siyaset bilimlerine yönelik bir takım konular. Kimin hangi düşünce ya da ideolojiyi benimsediğini ne seviyede bu ideolojiyi desteklediğini kestiremeyeceğimiz için bu gibi konulardan sunum sırasında uzak durmamız bize nefes alma alanı yaratacaktır.

https://video.neoskola.net/1738255846757.srt

https://video.neoskola.net/1738255846433.srt

Hayat kurtaran birkaç tane öneriden bahsetmek istiyorum.

Sunuma çok iyi hazırlandınız, A'dan Z'ye her şeyi dört dörtlük yaptınız.

Sunuma başladınız ve sunumun herhangi bir anında tamamen yanlış ya da olmaması gereken bir şey çıktı ağzınızdan.

Şimdi şunu bir aklında tutmak gerekiyor.

Sunumu hazırlayan siz olduğunuz için sunumla alakalı en yüksek bilgi seviyesine siz sahipsiniz.

Dolayısıyla bir hata olduğunda da bunu en yüksek şiddette fark edecek, hissedecek olan gene sizsiniz.

Bir hata yaparsanız sunum esnasında büyük olasılıkla sizi dinleyenler o hatayı sizin yaşadığınız şiddette yaşamayacaklar.

O yüzden ufak bir hata yaparsanız ya da sizce büyük de olabilir ama bir hata yaparsanız

hataya çok takılı kalmadan sunumunuza devam etmeniz bence hayatınızı kurtarabilir.

Bir ikinci hayat kurtaran yaklaşımsa İngilizce dört tane kelime bir araya geldiğinde baş harfleriyle kiss diye bir kelime oluşturuyor.

Burada hayat kurtarmak için öpücük dalıtmak gibi aklınızda tutabilirsiniz.

Kiss kelimesinin hangi kelimelerden oluştuğunu söyleyeyim.

Eğer sunum yaparken daldan dala atlıyorsanız, konudan konuya atlıyorsanız,

aklınıza gelen şeyleri emprovize bir şekilde oraya aktarmaya çalışıyorsanız,

yani ana tasarımınızdan sapıyorsanız o zaman işler olması gerekenden çok daha karmaşık hale gelebilir.

Eğer yapabiliyorsanız bir sunumda 1-2 maksimum 3 ana mesaj etrafında bütün sunumu örmeye çalışın.

Bir sunum içerisinde birden çok büyük mesaj vermek, bu mesajların sayısını 4'e 5'e 6'ya çıkarmak

hem sizin için yani sunumu yapan insan için bir zorluk,

hem de dinleyenler için anlaması, anlaşılmayı zorlaştıracak bir adım.

O yüzden olabildiğince basit, olabildiğince sade ve olabildiğince derli toplu kısa sunumlar kullanın.

Bunlar sizin hayatınızı kurtaracak küçük ipuçları.

Sunum sırasında içine düşebileceğimiz ve içine düştüğümüzü bazen fark etmeyebileceğimiz bazı gizli tehlikeler de var.

Bu gizli tehlikeler biz farkında olarak ya da olmayarak başımıza geldiğinde

sunumumuzun çıktılarını, sunumumuzla ilgili beklediğimiz, elde etmek istediğimiz sonuçları olumsuz etkileyebilir.

Bunlardan bir tanesi sunumu yapanın kendisini haklı çıkartma isteği.

Anlattığınız konu eğer önemli bir konuysa, birilerini ikna etmeniz, birilerini bir konuda harekete geçirmeniz gerekiyorsa

karşınızdaki insanların tamamını ikna edemeyebilirsiniz.

Ya da size katılmadıklarını belli eden insanlarla o sırada yüz yüze kalabilirsiniz.

Tartışmaya girmek, herhangi bir fikir ayrılığında haklı çıkmaya çalışmak

sunumda anlatmak istediğiniz mesajdan sizi kopartıp bambaşka bir gündeme sokabilir.

O yüzden sunumda derdinizin her ne olursa olsun haklı çıkmak gibi bir yerde olmaması lazım.

Hakkınızı aramalı ya da kendinizi ifade etmelisiniz.

Fakat çatışmaya dönecek yani sunumu yapanla onu dinleyen arasında çatışmaya dönecek bir ortama girerseniz

bu sadece size değil, sadece o insana değil dinleyen diğer insanlara karşı da sunumun olumsuz bir iklime ulaşmasına yol açacaktır.

Düzeltme, beğenilme ve başarma ihtiyaçları.

Şimdi bunlar da aslında sunum sırasında içine düşebileceğimiz gizli tehlikelerin bazıları.

Çok iyi bir sunum yapmış, çok iyi hazırlanmış, her şeyi dört dörtlük yapmış olabiliriz.

İstediğimiz her şeyi nasıl tasarladıysak o şekilde hayata geçirmiş olabiliriz.

Fakat bizi dinleyen insanların bambaşka bir ihtiyaç dinamiği olabilir ve harekete geçemezler.

Burada benim kendimi başarısız hissetmem sunumu yapan insan olarak,

kendimi yetersiz hissetmem, bir şeyleri düzeltme ihtiyacı hissetmem bundan sonra yapacağım sunumlar açısından

hem moralimi hem motivasyonu hem de içinde bulunduğum iklimi olumsuz etkileyebilir.

Ben her şeyi dört dörtlük yaptığım halde karşı tarafa istediğim mesajı istediğim gibi geçiremiyor olabilirim.

Burada tam olarak nerelerde gelişim alanı olduğuna bakmak tabii ki gerekli.

Yapılacak olan her şey de en uygun şekilde yapılmıştır.

Bir sonraki sunuma ve bir sonraki mesajlara odaklanmak, olan olumsuzluğa takılmamak gerekiyor.

Şimdi bir kere daha deneyim yaşama adımına geliyoruz aslında.

Yine size minik bir ödev vermek istiyorum bu aşamada.

Burada 20-25 dakikalık sunumlar hazırlamadan önce bütün bu konuştuğumuz bilgiler ışığında

daha kısa süreli sunumlar hazırlayarak başlamanızı önermek isterim.

Yani daha kısa, daha delli toplu sunumlar yaparak ama en önemlisi bol bol uygulama yaparak

sunum becerilerinizi geliştirebiliyor olmanız lazım.

Ne kadar çok uygulama yaparsın, ne kadar çok bir şeyleri anlatma, bir şeyleri sunma fırsatlarını takip ederseniz

göreceksiniz tıpkı kasların gelişimi gibi bu konuda adım adım ileriye doğru götürecek sizi.

Her geçen sunum deneyiminizde bir önceki sunum deneyiminizden daha ileriye gittiğinizi göreceksiniz.

İnsan tekrar ederek, dolayısıyla da tekrar tekrar uygulayarak rutinler ya da alışkanlıklar oluşturan bir canlı.

Birine anlatmak istediğiniz basit bir konuyu, basit bir mesajı seçin, bunu 3 dakikalık bir tasarımda

şu ana kadar konuştuğumuz pek çok şeyi de düşünerek, zihninizin bir yerinde onları da geçirerek bir deneme yapın.

Ve daha önce söylediğim gibi ister bir video kaydıyla, ister sizi dinleyen insanlardan duyacaklarınızla

hemen bir geri bildirim alın, neleri değiştirip geliştirmeniz gerektiğini anlayıp yeni bir tasarımla hemen bir başka sunum yapmaya başlayın.

Göreceksiniz, pratik yaptıkça her şey çok daha istediğiniz seviyeye ulaşacak.

Sunum becerileri ile ilgili son söz kısmına, son bölüm kısmına geldik.

Burada seçilmiş davranışlarla otomatik davranışlar arasındaki farktan bahsetmek istiyorum.

Teorik olarak bir konuyu bilmek, ne yapacağını bilmek, onu yapmaktan bir parça ayrışıyor.

Burada uygulama ya da deneyim ya da döngüler şeklinde hareket eden bazı davranış kalıplarının öneminden bahsetmek istiyorum.

Bu konuyla ilgili yazılmış harika bir kitap var.

Charles Duhigg'in yazdığı, Türkçe'ye de çevrilen Alışkanlıkların Gücü isimli kitap bize bu konuda harika ışık tutuyor.

Alışkanlıklarımızın nasıl olduğunun mekanizmasını 3 adımda anlatmış Duhigg.

Şundan bahsediyor aslında, her alışkanlığın, her davranışın 3 tane adımı olur.

1- O alışkanlık ya da davranışı hayata geçirmeye yönelik bir işaretle başlar her şey.

Mesela ilk ara verdiğinizde işinize, okulunuza, toplantınıza her neyse düzenli olarak kahve içiyorsanız,

ara verilmesi bir işarettir, bir sinyaldir. Size kahveyi hatırlatan, o alışkanlığı hatırlatan bir sinyaldir.

2- Rutin. Rutin, ritüel ya da döngü diye tarif edilen adım aslında alışkanlığın bir fiil hayata geçirildiği yerdir.

Fakat bunu bir parça otopilotta yaparız.

Çünkü eğer 10 yıl boyunca her gün sabah saat 10'da ara verip kahve içiyorsanız, artık kahve içmek sizin için otomatikleşmiş bir alışkanlık, bir davranış haline gelmiştir.

3- Ödül. Kahveyi içtikten sonra yaşayacağınız haz, o haz duygusunun zihninizde belirmesi alışkanlığın ödülü.

Aslında mekanizmada bu işaret, rutin ve ödül döngüsü işareti duyduğunuz anda gözünüzde ödülün belirmesi ve dolayısıyla rutini yapmak şeklinde çalışıyor.

Bilinçli seçim, sunucunun kesinlikle kazanması gereken davranışlar için ilk adımı.

Fakat yeterince derinlemesine uygulamalar yaparsanız, sayısız pratik yaparsanız göreceksiniz, sizin de bazı becerileriniz otopilota, otomatik davranışa geçecek.

Yani bilinçli seçimle başlayacağınız hayatınıza kattıkça işaret, rutin, ödül döngüsü içine yerleştirip otopilotta neredeyse refleksleriniz haline gelen bir takım beceriler elde edeceksiniz.

Umarım sunum becerileri konusunda size çok fayda kazandıracak, sizin çok işinize yarayacak temel becerileri bu döngünün içinde edinme fırsatı bulabilirsiniz.

Sunumu Tehlikeye Atacak Davranışlar

https://video.neoskola.net/subtitles/mk4mmdYMLheKTN6k5-tr-1745765341006.srt

Hayat kurtaran birkaç tane öneriden bahsetmek istiyorum. Sunuma çok iyi hazırlandınız, A'dan Z'ye her şeyi dört dörtlük yaptınız. Sunuma başladınız ve sunumun herhangi bir anında tamamen yanlış ya da olmaması gereken bir şey çıktı ağzınızdan. Bir ifade çıktı ya da bir şey oldu. Şimdi şunu bir aklında tutmak gerekiyor. Sunumu hazırlayan siz olduğunuz için sunumla alakalı en yüksek bilgi seviyesine siz sahipsiniz. Dolayısıyla bir hata olduğunda da bunu en yüksek şiddette fark edecek, hissedecek olan gene sizsiniz. Yani şunu demek istiyorum. Bir hata yaparsanız sunum esnasında büyük olasılıkla sizi dinleyenler o hatayı sizin yaşadığınız şiddette yaşamayacaklar. O yüzden ufak bir hata yaparsanız ya da sizce büyük de olabilir ama bir hata yaparsanız hataya çok takılı kalmadan sunumunuza devam etmeniz bence hayatınızı kurtarabilir. Bir ikinci hayat kurtaran yaklaşımsa İngilizce dört tane kelime bir araya geldiğinde baş harfleriyle kiss diye bir kelime oluşturuyor. Kiss öpücük demek biliyorsunuz. Burada hayat kurtarmak için öpücük dalıtmak gibi aklınızda tutabilirsiniz. Kiss kelimesinin hangi kelimelerden oluştuğunu söyleyeyim. Keep it short and simple. Yani konuyu basit ve kısa tutmak. Eğer sunum yaparken daldan dala atlıyorsanız, konudan konuya atlıyorsanız, aklınıza gelen şeyleri emprovize bir şekilde oraya aktarmaya çalışıyorsanız, yani ana tasarımınızdan sapıyorsanız o zaman işler olması gerekenden çok daha karmaşık hale gelebilir. Eğer yapabiliyorsanız bir sunumda 1-2 maksimum 3 ana mesaj etrafında bütün sunumu örmeye çalışın. Bir sunum içerisinde birden çok büyük mesaj vermek, bu mesajların sayısını 4'e 5'e 6'ya çıkarmak hem sizin için yani sunumu yapan insan için bir zorluk, hem de dinleyenler için anlaması, anlaşılmayı zorlaştıracak bir adım. O yüzden olabildiğince basit, olabildiğince sade ve olabildiğince derli toplu kısa sunumlar kullanın. Bunlar sizin hayatınızı kurtaracak küçük ipuçları. Sunum sırasında içine düşebileceğimiz ve içine düştüğümüzü bazen fark etmeyebileceğimiz bazı gizli tehlikeler de var. Bu gizli tehlikeler biz farkında olarak ya da olmayarak başımıza geldiğinde sunumumuzun çıktılarını, sunumumuzla ilgili beklediğimiz, elde etmek istediğimiz sonuçları olumsuz etkileyebilir. Bunlardan bir tanesi sunumu yapanın kendisini haklı çıkartma isteği. Anlattığınız konu eğer önemli bir konuysa, birilerini ikna etmeniz, birilerini bir konuda harekete geçirmeniz gerekiyorsa karşınızdaki insanların tamamını ikna edemeyebilirsiniz. Ya da size katılmadıklarını belli eden insanlarla o sırada yüz yüze kalabilirsiniz. Tartışmaya girmek, herhangi bir fikir ayrılığında haklı çıkmaya çalışmak sunumda anlatmak istediğiniz mesajdan sizi kopartıp bambaşka bir gündeme sokabilir. O yüzden sunumda derdinizin her ne olursa olsun haklı çıkmak gibi bir yerde olmaması lazım. Hakkınızı aramalı ya da kendinizi ifade etmelisiniz. Fakat çatışmaya dönecek yani sunumu yapanla onu dinleyen arasında çatışmaya dönecek bir ortama girerseniz bu sadece size değil, sadece o insana değil dinleyen diğer insanlara karşı da sunumun olumsuz bir iklime ulaşmasına yol açacaktır. Düzeltme, beğenilme ve başarma ihtiyaçları. Şimdi bunlar da aslında sunum sırasında içine düşebileceğimiz gizli tehlikelerin bazıları. Çok iyi bir sunum yapmış, çok iyi hazırlanmış, her şeyi dört dörtlük yapmış olabiliriz. İstediğimiz her şeyi nasıl tasarladıysak o şekilde hayata geçirmiş olabiliriz. Fakat bizi dinleyen insanların bambaşka bir ihtiyaç dinamiği olabilir ve harekete geçemezler. Geçmeyi seçmeyebilirler. Burada benim kendimi başarısız hissetmem sunumu yapan insan olarak, kendimi yetersiz hissetmem, bir şeyleri düzeltme ihtiyacı hissetmem bundan sonra yapacağım sunumlar açısından hem moralimi hem motivasyonu hem de içinde bulunduğum iklimi olumsuz etkileyebilir. Ben her şeyi dört dörtlük yaptığım halde karşı tarafa istediğim mesajı istediğim gibi geçiremiyor olabilirim. Burada tam olarak nerelerde gelişim alanı olduğuna bakmak tabii ki gerekli. Fakat o sunum artık bitmiştir. Yapılacak olan her şey de en uygun şekilde yapılmıştır. Bir sonraki sunuma ve bir sonraki mesajlara odaklanmak, olan olumsuzluğa takılmamak gerekiyor. Şimdi bir kere daha deneyim yaşama adımına geliyoruz aslında. Yine size minik bir ödev vermek istiyorum bu aşamada. Burada 20-25 dakikalık sunumlar hazırlamadan önce bütün bu konuştuğumuz bilgiler ışığında daha kısa süreli sunumlar hazırlayarak başlamanızı önermek isterim. 3 dakikalık, 5 dakikalık, 7, 11... Yani daha kısa, daha delli toplu sunumlar yaparak ama en önemlisi bol bol uygulama yaparak sunum becerilerinizi geliştirebiliyor olmanız lazım. Ne kadar çok uygulama yaparsın, ne kadar çok bir şeyleri anlatma, bir şeyleri sunma fırsatlarını takip ederseniz göreceksiniz tıpkı kasların gelişimi gibi bu konuda adım adım ileriye doğru götürecek sizi. Her geçen sunum deneyiminizde bir önceki sunum deneyiminizden daha ileriye gittiğinizi göreceksiniz. İnsan tekrar ederek, dolayısıyla da tekrar tekrar uygulayarak rutinler ya da alışkanlıklar oluşturan bir canlı. Bol bol uygulama yapmaktan çekinmeyin. Birine anlatmak istediğiniz basit bir konuyu, basit bir mesajı seçin, bunu 3 dakikalık bir tasarımda şu ana kadar konuştuğumuz pek çok şeyi de düşünerek, zihninizin bir yerinde onları da geçirerek bir deneme yapın. Ve daha önce söylediğim gibi ister bir video kaydıyla, ister sizi dinleyen insanlardan duyacaklarınızla hemen bir geri bildirim alın, neleri değiştirip geliştirmeniz gerektiğini anlayıp yeni bir tasarımla hemen bir başka sunum yapmaya başlayın. Göreceksiniz, pratik yaptıkça her şey çok daha istediğiniz seviyeye ulaşacak. Sunum becerileri ile ilgili son söz kısmına, son bölüm kısmına geldik. Burada seçilmiş davranışlarla otomatik davranışlar arasındaki farktan bahsetmek istiyorum. Teorik olarak bir konuyu bilmek, ne yapacağını bilmek, onu yapmaktan bir parça ayrışıyor. Burada uygulama ya da deneyim ya da döngüler şeklinde hareket eden bazı davranış kalıplarının öneminden bahsetmek istiyorum. Bu konuyla ilgili yazılmış harika bir kitap var. Charles Duhigg'in yazdığı, Türkçe'ye de çevrilen Alışkanlıkların Gücü isimli kitap bize bu konuda harika ışık tutuyor. Alışkanlıklarımızın nasıl olduğunun mekanizmasını 3 adımda anlatmış Duhigg. Şundan bahsediyor aslında, her alışkanlığın, her davranışın 3 tane adımı olur. 1- O alışkanlık ya da davranışı hayata geçirmeye yönelik bir işaretle başlar her şey. Mesela ilk ara verdiğinizde işinize, okulunuza, toplantınıza her neyse düzenli olarak kahve içiyorsanız, ara verilmesi bir işarettir, bir sinyaldir. Size kahveyi hatırlatan, o alışkanlığı hatırlatan bir sinyaldir. 2- Rutin. Rutin, ritüel ya da döngü diye tarif edilen adım aslında alışkanlığın bir fiil hayata geçirildiği yerdir. Fakat bunu bir parça otopilotta yaparız. Çünkü eğer 10 yıl boyunca her gün sabah saat 10'da ara verip kahve içiyorsanız, artık kahve içmek sizin için otomatikleşmiş bir alışkanlık, bir davranış haline gelmiştir. 3- Ödül. Kahveyi içtikten sonra yaşayacağınız haz, o haz duygusunun zihninizde belirmesi alışkanlığın ödülü. Aslında mekanizmada bu işaret, rutin ve ödül döngüsü işareti duyduğunuz anda gözünüzde ödülün belirmesi ve dolayısıyla rutini yapmak şeklinde çalışıyor. Bilinçli seçim, sunucunun kesinlikle kazanması gereken davranışlar için ilk adımı. Fakat yeterince derinlemesine uygulamalar yaparsanız, sayısız pratik yaparsanız göreceksiniz, sizin de bazı becerileriniz otopilota, otomatik davranışa geçecek. Yani bilinçli seçimle başlayacağınız hayatınıza kattıkça işaret, rutin, ödül döngüsü içine yerleştirip otopilotta neredeyse refleksleriniz haline gelen bir takım beceriler elde edeceksiniz. Umarım sunum becerileri konusunda size çok fayda kazandıracak, sizin çok işinize yarayacak temel becerileri bu döngünün içinde edinme fırsatı bulabilirsiniz.

https://video.neoskola.net/1738122120804.srt

https://video.neoskola.net/1738122120494.srt

Konu Seçimi ve Anlatım Biçimleri

https://video.neoskola.net/subtitles/Rf7zdAHYXNhMgYj2X-tr-1745766553521.srt

Sunum becerilerinin bilgi bölümü 9 ana adımdan oluşuyor. Birinci adım ve ilk sizinle paylaşmak istediğim modül aslına bakarsanız sunumda ne anlatacağımızla ilgili. Şimdi burada birazcık tersten gitmek yani sunumun başına değil sunumun sonuna gitmek gerekiyor. Sunum bittiğinde tam olarak nereye ulaşmak istediğimle alakalı bir farkındalığa ihtiyacım var. Bir ürünü, bir hizmeti ya da bir fikri satmak istiyorsam tam olarak nasıl bir seviyede onu karşı tarafa anlatmak istediğimi baştan belirlemem gerekiyor. Yani ne anlatacaksın bölümü tam olarak karşı tarafın ne duymasını istiyorum bölümü. İkinci bölüm nasıl anlatacağımızla alakalı. Ne anlatacağımız kadar belki de daha da fazla önemli olan bölüm sunumda anlatmak istediklerimi karşı tarafa nasıl aktaracağım, amaçları nasıl belirleyeceğim, hangi alet edevatlardan, hangi araçlardan faydalanacağım. Burada birçok aletten, birçok edevattan faydalanmak mümkün ama asıl önemli olan zihnimdekileri, aklımdan geçenleri karşı tarafa tam olarak anlatabiliyor olmak. Bunun için en yaygın kullanılan ve şu anda artık teknolojinin de gelişmesiyle beraber mobil uygulamaları da olan zihin haritalama yöntemini önermek istiyorum. Anlatacağımı anlatırken zihin haritalama yöntemiyle öncesinde yaptığım bir hazırlıkla tam olarak karşı tarafa hangi mesajları iletmek istediğimi, bunu nasıl iletmek istediğimi tasarlayarak başlayabilirim. Zihin haritalama kendisi de başlı başına bir eğitim programı olan bir aslında konu. Tony Buzan'ın ki kendisini yakın zamanda kaybetmiştik, yakın zaman önce kaybetmiştik. Tony Buzan'ın bizlere armağan ettiği bir metot. Zihin haritalama insan zihninin lineer değil, yatay şekilde çalıştığı, adeta böyle mısır patlacıkları gibi aklına fikirlerin geldiği ve o fikirlerin birbirine bağlandığını anlatan bir haritalama yöntemi, bir tasarım yöntemi. Nasıl anlatacağımın tasarımını yaparken bunun gibi bir yöntemden faydalanabilirim. Bilgi kısmında üçüncü ve belki de en önemli konulardan biri ikna. Sunumda ne anlatacağımın, nasıl anlatacağımın üzerine mesajın tam olarak karşı tarafı harekete geçirecek şekilde geçmesi de benim için önemli. İkna aslına bakarsanız ihtiyaçlar arasında bir dengeyi bulma kavramı. İkna ile alakalı yazılmış pek çok kitap var. Fakat bu kitapların içinde bence en etkilisi ve en kolay reçete haline gelebilecek olan kitap, Robert Cialdini'nin yıllar evvel kaleme aldığı İkna'nın Psikolojisi kitabı. Robert Cialdini bir profesör, psikoloji alanında çalışan bir profesör, geçerliliği evrensel olarak kanıtlanmış tüm insanlar için geçerli olan 6 temel ikna kanununu anlatıyor kitabında. Herkesin ikna olurken kullandığı farklı yaklaşımlar, herkesin ikna olurken istediği farklı bir takım giderilmesi gereken ihtiyaçlar var. Bu 6 tane kanun bazen bir tanesini, bazen birkaç tanesini kullanarak, bazen bunları geçişli şekilde kullanarak sunumumuzda karşı tarafı ikna etmemizde işimize yarıyor. Şimdi bu kanunlardan birazcık bahsetmek istiyorum. İkna kanunlarının ilki, hoşlanma ilkesi. Hoşlanma tam olarak ne demektir? İkna kanunu olarak hoşlanma aslında karşı taraftan, yani bizi ikna eden insanda kendimizle alakalı benzer konular gördüğümüzde, hoşumuza giden şeyler gördüğümüzde ikna olmamız daha da kolaylaşıyor. Hoşlanma ilkesini ikna kanunlarında uygulayabilmek için sunum yaptığımız insanlarla aramızdaki ortak noktaları önceden çalışabiliyor olmamız gerekiyor. Örneğin benim çocuğum var, senin de çocuğun var gibi bir kesişim kümesinden, gibi bir ortak noktadan diğer cümlelerimi kurmaya başlayabilirim. İnsanlar, hoşlandıkları insanları dinlerken çok daha kolay ikna oluyorlar. Tabii ki bütün insanlar değil. Bazı insanlar ki bunları ilerleyen modüllerde detaylı olarak aktarmaya çalışacağım. İkinci kanun, ikinci ikna kanunu azlık ilkesi. Az olanın kıymetli olmasına dayanan bu ülkede bazı insanlar için az olan, dolayısıyla da kıt olduğu için kıymeti fazla olanı satın almaya ya da elde etmeye çalışmak iknayı kolaylaştırıyor. Pek çok marka, pek çok ürün bunu şu şekilde kullanıyor. Belki sizler de görüyorsunuzdur. İşte bu ayakkabıdan sadece bir çift kaldı. Ya da işte bu ürün çok sınırlı sayıda üretildi ve stoklarımızla limitli. Azlık ilkesi, az olanın kıymetinden dolayı bir an evvel onu elde etmeyi, bir an evvel ona ulaşmayı tetikleyen bir ikna kanunu olduğu için bazı insanlar da oldukça fazla işe yarıyor diyebiliriz. Üçüncü ilke, otorite. Otorite, Türkçe'ye geçerken otoriter kelimesiyle karışmaya çok yatkın bir kelime. Aslında otoriteden kast edilen uzmanlık, uzman görüşü. Otorite ilkesi şöyle çalışıyor. Bazı insanlarda işe yarayan versiyonu şu. Uzmanların bu konuyu çok iyi bilenlerin söylediklerine dayanarak, onların laflarına, onların kanıtlarına dayanarak bir şeyleri anlatabiliyor olma. Mesela hepimiz reklamlardan alışığızdır. İsviçreli bilim adamlarının söylediğine göre gibi bir söylem vardır. Burada İsviçreli bilim adamları oradaki otoriteyi temsil ettiği için otorite uzman görüşü iknayı kolaylaştıran bir merci olarak karşımıza çıkıyor. Dördüncü ikna kanunu, kanıtlar. Kanıta dayalı ikna. Otoriteden farklı olarak bu defa gerçekten yazılı, gerçekten dokümente edilmiş bir kanıttan hareket ederek ikna etmek. Örneğin bir üniversitenin işte şu yılda hazırladığı, şu yayınındaki şu bilgiye göre demek gibi. Ya da elektronik eşyaların özellikle garanti belgelerinin de aslında o kanıt anlamında bize sunduğu bir takım faydalar olduğu gibi. Kanıta dayalı ikna, sunum becerileri açısından baktığımızda sunumun içerisine yazılı kanıtları ya da görsel kanıtları eklemeyi gerektiriyor. Bazı insanlar somut kanıtlar görmeden sunumdan etkilenmiyorlar, dolayısıyla etkilenmiyorlar. Bir başka ikna kanunu ise karşılıkta bulunma. Karşılıkta bulunma aslında çok günlük hayatın içerisinde kullandığımız bir ikna kanunu. Birbirimize bir şeyleri anlatırken çok kullandığımız bir ikna kanunu. En basit anlamda şöyle söyleyebilirim. Mesela sen beni bir sosyal etkinliğe davet etmiştin, o yüzden ben de seni kendi sosyal etkinliğime davet ediyorum. Sen benim doğum günüme gelmiştin, ben de senin doğum gününe geliyorum gibi çok basit anlamda bu şekilde tarif edebilirim. Karşılıkta bulunma, sunum yaparken sunum yapılan insanın benim ona attığım adımlara karşı bir adım atması ya da tam tersi şeklinde kurgulanması gereken bir ikna kanunu. Birbirimizin ihtiyaçlarını, birbirimize karşılıklı benzer eylemleri yapmak gibi bir yükümlülük ya da sorumluluk altında hissederek kullanabileceğimiz bir ikna kanunu. Altıncı ve son ikna kanunu ise tutarlılık. İnsanların büyük bir kısmı karar verirken satın alma kararı olabilir, eyleme geçme kararı olabilir. Geçmişte aldıkları kararlarla, geçmişte attıkları adımlarla uyumlu kalmaya devam etmek istiyorlar. Örneğin çok basit anlamda söylersem, üzerinde benim resmim olan bir tişört giyer misin desem size muhtemelen beni tanımıyorsanız eğer aramızda bir duygusal yakınlık yoksa böyle bir şeyi kabul etmezsiniz. Ama size desem ki üzerinde benim resmim olan küçük bir yaka iğnesini gömleğine takar mısın? Tişörte hayır deseniz bile yaka iğnesi çok küçük olduğu için, sizi çok rahatsız etmeyeceği için evet deme ihtimaliniz artar. Eğer yaka iğnesine evet dediyseniz, aradan bir süre geçtikten sonra gelip yaka iğnesi takmaya evet diyen sizlere ben şimdi benim tişörtümü giyer misiniz dersem buna evet dediğiniz için büyük ihtimalle kendinizle tutarlı kalabilmek adına tişörte de evet diyebilirsiniz. Dolayısıyla insanların önceki kararlarıyla tutarlı kalmak adına uyguladıkları bu kanunu sunum becerilerinde önceki kararları hatırlayarak kullanmamız çalışacaktır.

Öğrendiklerinizi ölçmek için bu kısa testi yanıtlayabilirsiniz. Test sonuçları, sertifika durumunuzu etkilemeyecektir.

Ara Test (1)

Sunum Becerilerine Giriş

https://video.neoskola.net/1738122146079.srt

https://video.neoskola.net/1738122145793.srt

Dört Boyutlu Sunum

https://video.neoskola.net/subtitles/H7qZoYJeae9yu6wrJ-tr-1745766884492.srt

Varlık göstermek. Şimdi burada sunumu esnasında varlık göstermenin ve varoluşun iki farklı dinamiği olduğundan bahsetmek istiyorum. İngilizce karşılıklarına baktığımızda konunun anlamı bir parça daha yerine oturuyor. İngilizce tanımlarını da o yüzden paylaşmak isterim. Varlık göstermek İngilizce'de presence kelimesiyle tanımlanıyor. Fakat varoluş existence kelimesiyle tanımlanıyor. Şimdi varlık göstermek aslına bakarsanız sunum becerileri açısından bakıldığında şu demek. Sunumu yapan insanın beş duyuya hitap edecek şekilde bulunduğu ortamı kaplıyor olması. Yani karşı taraftaki o sunumu dinleyen insanların beş duyusuna da hitap ediyor tarzda olması. Peki varoluş anlamında varlık göstermek nasıl etkili olabilir? Burada şimdi bir durup varoluşun boyutlarına bakmamız lazım. Varoluşun dört farklı boyutu var. Birinci varoluş boyutu fizyolojik boyut. Hepimizin insan canlıları olarak bu dünyadaki varlığı bir hücre ile başlıyor. Yani bedensel varlıkla. İkinci varoluş boyutu içimizden geçirdiğimiz duygularımızla alakalı. Duygusal varoluş boyutu. Üçüncü varoluş boyutuysa düşünce ile yani zihinsel faaliyetlerle alakalı. Dördüncü ve bütün hepsini çekip çevreleyen varoluş boyutuysa tinsel, ruhsal ya da tinsel kelimesinin İngilizce'deki karşılığı olan spritüel boyut. Şimdi bizim için kritik olan presence'mızı yani varlığımızı gösterirken karşımızdaki insanın varoluş boyutlarının tamamına dokunabiliyor olmamız lazım. Yani beş duyuyla tarif edilen taraf fizyolojik boyuta dokunmak fakat bir yandan da duygusal ve düşünsel boyutlara da dokunabiliyor olmamız gerekiyor. Eğer sunum becerilerini yapan insan, onu dinleyen insanların fizyolojik, duygusal ve düşünsel boyutlarına dokunabiliyor ise o zaman gerçek anlamda varlık gösteriyor diyebiliriz.

https://video.neoskola.net/1738122274191.srt

https://video.neoskola.net/1738122273976.srt

Akılda Kalıcı Bir Sunum Hazırlamak

https://video.neoskola.net/subtitles/sA5nXdQw8MJ6TQi39-tr-1745768379237.srt

Varlık göstermenin yani presence'ın tanımlanmış 7 tane adımı var. Şimdi bu adımlardan tek tek bahsetmek istiyorum. Önce adımların her birinden isim olarak bahsedeyim. Birinci adım özgüven, ikinci adım karizma, üçüncü adım stil, dördüncü adım güvenilirlik, beşinci adım çeviklik, altıncı adım esneklik ve yedinci adım liderlik. Şimdi bu adımlardan parça parça bahsetmek istiyorum. Sunumlarda varlık göstermenin ilk adımı olan özgüvenden bahsedelim. Özgüven kişinin yani sunumu yapan kişinin kendisine olan güvenini temsil ediyor. Başındaki öz'ün anlamı kişinin diğeriyle değil kendisiyle kurduğu güven ilişkisini temsil ediyor. Özgüven bireyin kendisini hem güçlü hem de olası gelişime açık yönleri tarafından bir bütün halini de kabul edebilmesiyle başlıyor. Eğer sunumu yapan sizseniz, anlattığınız konuya dair önceden gerekli hazırlıkları yaptıysanız, sunum esnasında büyük ihtimalle o konuyu sizden çok daha iyi bilen birisi olmayacak karşınızda. En azından sizden daha iyi teorik bilgisi oluyor olsa bile konunun anlatılış şekli size özgü olacak. Ne anlatmak istediğiniz ve o anlatacağınız şeyin teorik bilgisiyle ilgili kendinizi yeterince hazırlanmış hissediyor iseniz eğer, özgüveninizi ne yaparsanız onu sizden daha iyi kimsenin bilmediğini aklınızda tutarak sunum yapmanız lazım. İkinci adım olan karizma, aslına bakarsanız sizi dinleyen insanlar üzerinde yarattığınız etki, sizi dinleyen insanlar üzerinde yarattığınız farkındalık etkisi demektir. Karizma ya da karizmatik sunum yapabiliyor olmak, bulunduğunuz alanı kaplarken karşı tarafın duygularının farkında olarak hayata geçebilecek olan bir özellik. Karizmatik bir sunum yapan insan yani karizmatik bir sunucu karşı tarafın duygularını anlayan, anladığı duyguları büyütüp küçültme konusunda bir takım becerileri sergileyebilen insandır. Bir diğer adım olan güvenilirlikten bahsedeyim. Varoluşun önemli adımlarından olan duygusal ve düşünsel farkındalık adına bakarsak güven çok ama çok kritik bir duygu. Sunumu dinleyenlerin sunum yapana güveniyor olmaları, onun söylediklerine saygı duyuyor olmalarını da beraberinde getiriyor. Hiçbir insan sunum yapan insanın güven duygusu yaratmamasını ya da tersten söyleyelim güvensizlik iklimi yaratmasını istemez. Güvenmediğiniz birinin anlattıklarını da dikkate almazsınız. Peki güveni nasıl yaratabilirsiniz? Eğer daha önceden hiç tanımadığınız insanlara bir şeyler anlatıyorsanız, güveni yaratabilmenin en pratik yolu kendinizden gerçek örnekler verebilmek. Kendi günlük hayatınızdan bir takım örnekleri masaya getirebiliyor olmak. Samimiyetiniz beden dilinizle eşlik ederek kullanıldığında gerçekten bu güveni yaratacak sihirli formül. Sizin söylediklerinize, bunları nasıl söylediklerinize herkes bakıyor olacak. Dolayısıyla gerçekte olan şeyleri anlatmanız ve öncesinde hazırlanarak kendi hayatınızdan hangi örnekleri sunumun başında ya da içinde kullanacağınıza karar vermeniz gerekiyor. Güvenle alakalı, varoluşun bu adımıyla alakalı, varlık göstermenin daha doğrusu bu adımıyla alakalı önemli konu şudur aslında. Eğer sunumunuzu dinleyen insanlar size güvenmiyorlarsa, o güven bir şekilde kırılırsa tekrar o güveni inşa etmek çok zor. Dolayısıyla baştan tasarımınızı insanların size güvenmesini sağlayacak şekilde yapmanız çok önemli. Bir diğer adım da stil. Stilden kastettiğimiz aslında kişisel imajınız. Sunumu yapan insanın sunumu yaptığı insanlara bazen uyumlu, bazen de bilerek onların tam kontrastlı bir şekilde bir stil kullanması gerekiyor. Kılığınız, kıyafetiniz, saçınız, üzerinizde kullandığınız aksesuarlar, sunum yaparken kullandığınız bütün malzemeler, bütün bunların hepsinin sunum yaptığınız kitleye uygun, onların dikkatini çekmeye uygun olması gerekiyor. Sunum yaptığınız kitleye uygun olması demek birebir sunum yaptığınız insanlar gibi giyinmek demek değil. Mesela tamamı takım elbiseli insanlardan olacağın bir kitleye sunum yapabilirsiniz ve bu sunumu bir tişörtle yapabilirsiniz. Anlatmak istediğiniz mesaj tişörtle sunum yapma stiline uygunsa burada bir sorun çıkmayacaktır. Dolayısıyla stilinizin kitlenin ilgisini çekecek ve anlatacağınız konuya uygun olması gerekiyor. Kalkıp bir tatilden bahsediyorsanız sunumda tatile uygun birkaç tane aksesuarı kullanmak hiç de göze batmayacaktır. Bir sonraki adım sunumda varlık gösterirken çeviklik özelliğini kullanmak. Şimdi çeviklik aslına bakarsanız bir parça kafamızda karmaşa yaratabilendi bir tanım. Son yıllarda kurumlarda çok da popüler olan bir tanım oldu. Herkes çevik olmaya çalışıyor fakat çevik olmayı hızlı olmakla da pek fazla karıştırır durumdayız. Çevik olmak sürecin tamamının hızlı olması demektir elbette fakat yola hızlı olmak için çıktığınızda yeterince çevik olamazsınız. Çevik olmanın ilk adımı ihtiyaçları doğru anlayabilmek. Sunum yapan insan olarak sunuma başladıktan sonra siz eğer etrafınızda olup bitenlerle alakalı ihtiyacı düzgün koklayabiliyor, düzgün takip edebiliyorsanız çevik bir şekilde bazı yerleri yükseltmek bazı yerleri düşürmek gibi bir takım yöntemleri kullanabilirsiniz. Fakat çevik bir sunucunun bütün ön hazırlığını ihtiyaca yönelik ön hazırlığını sunumdan epey önce bir zaman yapması sunum yapacağı kitle ile alakalı bir takım bilgileri önceden toplamış olması gerekiyor. Çünkü çeviklik düşünüldüğü gibi anında reaksiyon vermek demek değil aslında. Ön hazırlık yapıldığında insan gerçekten çevik olabiliyor. Bir diğer varlık gösterme adımı ise esneklik. Fizikte çok temel kurallardan biri bir şey ne kadar az esnekse o kadar kolay kırılır. Eğer siz sahnedeyseniz sunum yapıyorsanız ister 3 kişiye ister 3000 kişiye bu sunumu yapıyor olun bir takım dış uyaranlara da maruz kalabilirsiniz. Bunları daha ilerleyen modüllerde konuşuyor olacağız. Size bir soru gelebilir, dışarıdan bir ses gelebilir. Sahnedeki insanın bütün bu konulara yönelik B, C hatta D planlarını yapacak esneklikte olması ve bu esnekliği beklenmeyen, tasarlanmayan bir şey yaşandığı anda sunum esnasında da hayatı geçirebiliyor olması varlık göstermenin çok önemli adımlarından biri. Eğer bu esnekliği gösterebiliyorsanız kafanızdaki ajandaya sadık kalarak sunumunuzu ilerletebilirsiniz. Sunumlarda varlık göstermenin son adımı, 7. adımı liderlik. Sunumu yapan sizsiniz, mesajı vermek isteyen sizsiniz. Bu sunumu neden yaptığını bilen ve nasıl yapacağını tasarlamış olan sizsiniz. Dolayısıyla sunumun lideri aslında sunumu yapan kişidir. Sunumun lideri başlangıç ve bitiş saatlerine, başlangıç ve bitişteki bu kurguya, akışa bütün kitleyi, sunumu dinleyenleri de sürüklemesi gereken kişidir. Dolayısıyla sunumun sahibi olarak sunuma liderlik yapıyor olmak, sizi dinleyen insanları o sunumun peşinden sürüklemeyi de getirir. Sunumun lideri olarak, sunumun sahibi olarak vermek istediğiniz mesajları vermek istediğiniz tonda karşı tarafa aktarma sorumluluğundasınız. Dolayısıyla sunum sırasında olabilecek her türlü aksaklıkla da sizin mücadele etmeniz gerekir. Lider olarak hem iyi hem de kötü şartlara, seçeneklere önceden hazırlanabiliyor olmak sizin için kritik olacaktır.

https://video.neoskola.net/1738255961742.srt

https://video.neoskola.net/1738255961436.srt

Dikkat kavramı sunumun süresini planlamak açısından oldukça önemli bir kavram.

Bir insanın belli bir süre odaklanabileceğini ve bu sürenin çok da uzun olmadığını söylüyor pek çok araştırma.

Sunumu yapan olarak sizin için konu çok yüksek gidebilir.

Sizin ilginiz, sizin odağınız ve dikkatiniz çok odaklı, çok yüksek bir şekilde gidiyor olabilir.

Fakat burada dikkate almanız gereken yani dikkat kesilmeniz gereken sizi dinleyen insanlar ne kadar odakta kalabiliyorlar.

Pek çok araştırmanın sonucu olarak ortaya çıkan bazı ideal sunum süreleri var.

Burada aslında biyolojik açıdan bir şeylerden bahsetmemiz gerekiyor.

İnsanlar dikkatlerini kendi fizyolojik ve biyolojik yapılarından dolayı 20-25 dakika civarında çok verimli kullanabiliyorlar.

Eğer bir sunumun süresi 25 dakikanın üzerine çıkıyorsa dikkat yavaş yavaş kaybolmaya başlıyor.

Yani sunumlarınızın olabiliyor ise 20-25 dakikalar arasında kullanılması, buna göre tasarlanıp kurgulanması

sizi dinleyenlerin tam olarak demek istediklerinize konsantre olabilmesini sağlayacaktır.

45 dakikalık, 50 dakikalık belki daha uzun sunumlar yapmanız gerektiğinde 20-25'er dakikalık parçalar halinde sunumu yapmak,

Beynimizin özellikle görsel bölümü çok fazla kan tüketiyor.

İnsan vücudunda yaklaşık 6 litre kan var.

Ve bu 6 litre kanın büyük bir kısmı 24 saat içinde beynimizden defalarca defalarca geçiyor

ve beynimizdeki kritik bölgelere temiz hava yani oksijen yani temiz kan taşımaya çalışıyor.

Yapılan bir çalışma şunu söylüyor.

Bir insanın beyninden 24 saat içinde yaklaşık 1050 litre kan geçiyor.

Bu kadar faal olmasına rağmen dikkat süresinin 20-25 dakikalık sürelerle kısıtlı olması

bizim beynimizin bu aldığı temiz kanı, bu aldığı enerjiyi çok yoğun kullandığını söylüyor.

Dolayısıyla sunumlarda eğer karşı tarafın dikkatini ayakta tutmak istiyorsak

20-25 dakika gibi bir süreye sunumumuzu sığdıracak bir tasarım yapmamız gerekiyor.

Çoğu sunuma, çoğu toplantıya sizi dinleyen insanlar sizin onlara ulaştırdığınız bilgi notunu aldıklarında

o sunumda ne anlatılacak, o konuda ne konuşulacak, o toplantıda ne alınacak diye konu başlığına bakarak geliyorlar.

Dolayısıyla aslında sunumunuz için seçtiğiniz başlık, toplantınız için seçtiğiniz isim

o toplantıya katılacak, o sunuma katılacak ve sizi dinleyecek olan insanlar için bir minik ön bilgilendirme notudur.

Eğer sunumunuzun ilgi çekmesini istiyorsanız, insanların tüm odaklarıyla sizi dinlemesini istiyorsanız

oraya bu bilinçle gelmelerini hazırlamak için de bir küçük adım atabilirsiniz.

Sunumunuza etkili bir başlık seçmek, ilgi uyandıracak bir başlık seçmek bu ön zihinsel hazırlığa çok yardımcı olacak.

Sunum başlığında kullandığınız tanımlarla sunumun içinde kullanacağınız tanımların birbiriyle bağlantılı olması gerekiyor.

Yani tıbbi bir konudan bahsedeceğinizi söyleyen bir sunum başlığı seçip de

hiç o konuya girmediğiniz bir sunum yaparsanız bundan sonraki sunumlarınızla ilgili bu konuyu tehlikeye atabilirsiniz.

Başlık ilgi uyandırması, merak uyandırması ve katılanları o sunuma hazırlaması açısından oldukça kritik.

Şimdi yavaş yavaş sunumun tasarımı ile alakalı bir takım konuları konuşmaya başlayabiliriz.

Burada sunumun tasarımı açısından bakarsak birkaç tane konu başlığının ön plana çıktığını görüyoruz.

Bir tanesi kurumlarda uzun yıllardan beri çokça telaffuz edilen bir kavram büyük resmi görmek.

Bir tanesi kaliteli planlama yapabilmek ve bir tanesi de sistemik düşünce becerisini hayata geçirebilmek.

Aslına bakarsanız bu üç kavram da birbiriyle çok iç içe geçen kavramlar.

Bir sunuma hazırlanırken sunumun büyük resimden görülebilmesi, girişi, gelişmesi, sonucu,

kullanılacak olan araçların, ana mesajın, bütün her şeyin tasarlanması ama belki de en önemlisi

karşı tarafta uyandıracağı duygular, karşı tarafta yaratacağı eylem istekleri açısından önemli.

Sistemik düşünce bir parça spordan da beslenen bir kavramdır.

Belki biliyorsunuzdur pek çok ferdi sporla uğraşan atlet, koşucular, bisikletçiler genellikle büyük resmi

ya da sistemik düşünceyi şöyle kullanırlar, yarışı bitirdikleri anı zihinlerinde hayal ederler.

Koçlarıyla beraber o yarışı bitirdikleri anı hayal ederek, onu resmederek oradan geriye başlangıca

antrenmanlarını yapacakları ilk güne gelirler.

Şimdi sunum yapan biri olarak siz de büyük resimden ya da sistemik düşünceden hareket ediyorsanız

planlamanızı şöyle yapmalısınız, sunumunuzun bittiği anı hayal etmelisiniz.

Sunum bittiğinde sizi dinleyen, sizi dinleyecek olan insanların ne hissetmelerini, nasıl hissetmelerini,

zihinlerinden neler geçmesini hayal ediyorsunuz.

Sunum bittiği anda somut olarak hangi çıktılar sizin sunumunuzu iyi geçirdiğinize dair size bazı ipuçları söyleyecek.

Bu hayali, bu görselleştirmeyi yapabilirseniz o zaman o biten sunumun bittiği andan bugüne geri dönüp

kademe kademe planlamanızı o çıktığa ulaşmak için yapabilir hale geliyorsunuz.

İşte tam da burada aslında şunlara da karar vermek için gerekli doneleri toplamış oluyorsunuz.

Sunumumda hangi malzemelere ihtiyacım var, nasıl bir ortama ihtiyacım var, ne gibi şeyler kullanacağım,

bütün bunların hepsi aslında bitişte varmak istediğiniz yeri hesap ederek baştan hazırlanmanız gereken taraf.

Mitemik düşünce ya da büyük resmi görmek ve planlamanın önemi burada önemli.

Dikkati Canlı Tutma Yöntemleri

https://video.neoskola.net/subtitles/4Qa3Q444CgkRPaXsw-tr-1745785675943.srt

Dikkat kavramı sunumun süresini planlamak açısından oldukça önemli bir kavram. Bir insanın belli bir süre odaklanabileceğini ve bu sürenin çok da uzun olmadığını söylüyor pek çok araştırma. Sunumu yapan olarak sizin için konu çok yüksek gidebilir. Sizin ilginiz, sizin odağınız ve dikkatiniz çok odaklı, çok yüksek bir şekilde gidiyor olabilir. Fakat burada dikkate almanız gereken yani dikkat kesilmeniz gereken sizi dinleyen insanlar ne kadar odakta kalabiliyorlar. Pek çok araştırmanın sonucu olarak ortaya çıkan bazı ideal sunum süreleri var. Burada aslında biyolojik açıdan bir şeylerden bahsetmemiz gerekiyor. İnsanlar dikkatlerini kendi fizyolojik ve biyolojik yapılarından dolayı 20-25 dakika civarında çok verimli kullanabiliyorlar. Eğer bir sunumun süresi 25 dakikanın üzerine çıkıyorsa dikkat yavaş yavaş kaybolmaya başlıyor. Yani sunumlarınızın olabiliyor ise 20-25 dakikalar arasında kullanılması, buna göre tasarlanıp kurgulanması sizi dinleyenlerin tam olarak demek istediklerinize konsantre olabilmesini sağlayacaktır. 45 dakikalık, 50 dakikalık belki daha uzun sunumlar yapmanız gerektiğinde 20-25'er dakikalık parçalar halinde sunumu yapmak, yeterince ara vermek kritik olacaktır. Beynimizin özellikle görsel bölümü çok fazla kan tüketiyor. Ne demek istediğim birazcık açayım. İnsan vücudunda yaklaşık 6 litre kan var. Ve bu 6 litre kanın büyük bir kısmı 24 saat içinde beynimizden defalarca defalarca geçiyor ve beynimizdeki kritik bölgelere temiz hava yani oksijen yani temiz kan taşımaya çalışıyor. Yapılan bir çalışma şunu söylüyor. Bir insanın beyninden 24 saat içinde yaklaşık 1050 litre kan geçiyor. Bu ne demektir? Beynimiz aslında çok faal. Bu kadar faal olmasına rağmen dikkat süresinin 20-25 dakikalık sürelerle kısıtlı olması bizim beynimizin bu aldığı temiz kanı, bu aldığı enerjiyi çok yoğun kullandığını söylüyor. Dolayısıyla sunumlarda eğer karşı tarafın dikkatini ayakta tutmak istiyorsak 20-25 dakika gibi bir süreye sunumumuzu sığdıracak bir tasarım yapmamız gerekiyor. Çoğu sunuma, çoğu toplantıya sizi dinleyen insanlar sizin onlara ulaştırdığınız bilgi notunu aldıklarında o sunumda ne anlatılacak, o konuda ne konuşulacak, o toplantıda ne alınacak diye konu başlığına bakarak geliyorlar. Dolayısıyla aslında sunumunuz için seçtiğiniz başlık, toplantınız için seçtiğiniz isim o toplantıya katılacak, o sunuma katılacak ve sizi dinleyecek olan insanlar için bir minik ön bilgilendirme notudur. Eğer sunumunuzun ilgi çekmesini istiyorsanız, insanların tüm odaklarıyla sizi dinlemesini istiyorsanız oraya bu bilinçle gelmelerini hazırlamak için de bir küçük adım atabilirsiniz. Sunumunuza etkili bir başlık seçmek, ilgi uyandıracak bir başlık seçmek bu ön zihinsel hazırlığa çok yardımcı olacak. Bu arada çok kritik bir şey var. Sunum başlığında kullandığınız tanımlarla sunumun içinde kullanacağınız tanımların birbiriyle bağlantılı olması gerekiyor. Yani tıbbi bir konudan bahsedeceğinizi söyleyen bir sunum başlığı seçip de hiç o konuya girmediğiniz bir sunum yaparsanız bundan sonraki sunumlarınızla ilgili bu konuyu tehlikeye atabilirsiniz. Başlık ilgi uyandırması, merak uyandırması ve katılanları o sunuma hazırlaması açısından oldukça kritik. Şimdi yavaş yavaş sunumun tasarımı ile alakalı bir takım konuları konuşmaya başlayabiliriz. Burada sunumun tasarımı açısından bakarsak birkaç tane konu başlığının ön plana çıktığını görüyoruz. Bir tanesi kurumlarda uzun yıllardan beri çokça telaffuz edilen bir kavram büyük resmi görmek. Bir tanesi kaliteli planlama yapabilmek ve bir tanesi de sistemik düşünce becerisini hayata geçirebilmek. Aslına bakarsanız bu üç kavram da birbiriyle çok iç içe geçen kavramlar. Bir sunuma hazırlanırken sunumun büyük resimden görülebilmesi, girişi, gelişmesi, sonucu, kullanılacak olan araçların, ana mesajın, bütün her şeyin tasarlanması ama belki de en önemlisi karşı tarafta uyandıracağı duygular, karşı tarafta yaratacağı eylem istekleri açısından önemli. Sistemik düşünce bir parça spordan da beslenen bir kavramdır. Belki biliyorsunuzdur pek çok ferdi sporla uğraşan atlet, koşucular, bisikletçiler genellikle büyük resmi ya da sistemik düşünceyi şöyle kullanırlar, yarışı bitirdikleri anı zihinlerinde hayal ederler. Koçlarıyla beraber o yarışı bitirdikleri anı hayal ederek, onu resmederek oradan geriye başlangıca antrenmanlarını yapacakları ilk güne gelirler. Şimdi sunum yapan biri olarak siz de büyük resimden ya da sistemik düşünceden hareket ediyorsanız planlamanızı şöyle yapmalısınız, sunumunuzun bittiği anı hayal etmelisiniz. Sunum bittiğinde sizi dinleyen, sizi dinleyecek olan insanların ne hissetmelerini, nasıl hissetmelerini, zihinlerinden neler geçmesini hayal ediyorsunuz. Sunum bittiği anda somut olarak hangi çıktılar sizin sunumunuzu iyi geçirdiğinize dair size bazı ipuçları söyleyecek. Bu hayali, bu görselleştirmeyi yapabilirseniz o zaman o biten sunumun bittiği andan bugüne geri dönüp kademe kademe planlamanızı o çıktığa ulaşmak için yapabilir hale geliyorsunuz. İşte tam da burada aslında şunlara da karar vermek için gerekli doneleri toplamış oluyorsunuz. Sunumumda hangi malzemelere ihtiyacım var, nasıl bir ortama ihtiyacım var, ne gibi şeyler kullanacağım, bütün bunların hepsi aslında bitişte varmak istediğiniz yeri hesap ederek baştan hazırlanmanız gereken taraf. Mitemik düşünce ya da büyük resmi görmek ve planlamanın önemi burada önemli.

https://video.neoskola.net/1738256222416.srt

https://video.neoskola.net/1738256222136.srt

Bilgi bölümünün son modülü iz bırakmak.

İz bırakmak aslına bakarsanız insanların hayattaki varoluşlarıyla alakalı temel ihtiyaçlarından biri.

Bunu Viktor Frankl, İnsanın Anlam Arayışı kitabında kendinden geriye arkada bir eser bırakmak, bir iz bırakmak şeklinde tanımlamış.

Hayatımıza anlam katan bu ihtiyaç, iz bırakma ya da eser bırakma ihtiyacı sunum becerileri açısından da çok kritik.

Bizi dinleyen, ister bir toplantı ister bir sunum olsun, bizi dinleyen insanlar da o sunuma anlatacaklarımıza dair bir iz bırakmak isteriz.

Eğer iz bırakmak bizim için bu kadar anlamlı ve önemli ise bunu nasıl yapabileceğimizle ilgili birazcık kafamızı yormamız lazım.

İz bırakmanın en ama en önemli ilk adımı dinleyicilerin kim olduğunu analiz ederek başlıyor.

Eğer biz bizi dinleyenlerin nasıl insanlar olduklarını, hayatın ne tarafından beslendiklerini,

sosyoekonomik durumlarını, hayata karşı bakışlarını bütün bunları iyi analiz edebiliyorsak eğer

onlarda nasıl iz bırakacağımızı çok net bir şekilde görebiliriz.

İnsanların temel davranışları 4 ana gruba ayrılmıştır çoğunlukla.

Bu 4 ana grubu bundan yaklaşık 100 yıl önce ünlü İsviçreli psikiyatr Carl Gustav Jung bizlere anlatmış.

İnsanların iletişim kurma şekilleri dışa dönük ve içe dönük olabilir.

Karar verme şekilleri mantık ya da duygusal odaklı olabilir.

Şimdi bu 4 grubun içerisine bakarsak 4 tane grupta birinci grup mantık odağında karar veren dışa dönükler,

ikinci grup duygu odağında karar verip dışa dönükler,

üçüncü grup duygu odağında olup içe dönükler ve mantık odağında olup içe dönükler de dördüncü grup.

Şimdi bu 4 grubun temel olarak bir sunumda iz bırakmak için bekledikleri temel duygulardan bahsedeyim.

Birinci grup mantık odağında olup dışa dönük olan insanlar.

Bu insanlar çoğunlukla sonuç odaklı dolayısıyla da eylem odaklı insanlar.

Sonuç ve eylem odaklı olan bu insanlar bir an evvel sonuçları görmek istiyorlar.

Çünkü bu insanlar için hayatlarındaki en kritik duygu başarmak duygusu.

Onların başarı duygusunu tetikleyecek mesajlar onlarda kalıcı izler bırakabilecektir.

İkinci grup dışa dönük olan fakat kararlarını duygu odağıyla veren insanlar.

Bu insanlar genelde yüksek enerjili, sohbete çabuk giren, diğer insanlarla çabuk kaynaşan insanlardır.

Sohbet etme frekanslarından ve sohbetlerindeki yumuşak tondan onları diğerlerinden kolayca ayırt edebilirsiniz.

İz Bırakan Sunumun Sırları

https://video.neoskola.net/subtitles/cLHNsjFfezKTwkSEZ-tr-1745786570038.srt

Bilgi bölümünün son modülü iz bırakmak. İz bırakmak aslına bakarsanız insanların hayattaki varoluşlarıyla alakalı temel ihtiyaçlarından biri. Bunu Viktor Frankl, İnsanın Anlam Arayışı kitabında kendinden geriye arkada bir eser bırakmak, bir iz bırakmak şeklinde tanımlamış. Hayatımıza anlam katan bu ihtiyaç, iz bırakma ya da eser bırakma ihtiyacı sunum becerileri açısından da çok kritik. Bizi dinleyen, ister bir toplantı ister bir sunum olsun, bizi dinleyen insanlar da o sunuma anlatacaklarımıza dair bir iz bırakmak isteriz. Eğer iz bırakmak bizim için bu kadar anlamlı ve önemli ise bunu nasıl yapabileceğimizle ilgili birazcık kafamızı yormamız lazım. İz bırakmanın en ama en önemli ilk adımı dinleyicilerin kim olduğunu analiz ederek başlıyor. Eğer biz bizi dinleyenlerin nasıl insanlar olduklarını, hayatın ne tarafından beslendiklerini, sosyoekonomik durumlarını, hayata karşı bakışlarını bütün bunları iyi analiz edebiliyorsak eğer onlarda nasıl iz bırakacağımızı çok net bir şekilde görebiliriz. İnsanların temel davranışları 4 ana gruba ayrılmıştır çoğunlukla. Bu 4 ana grubu bundan yaklaşık 100 yıl önce ünlü İsviçreli psikiyatr Carl Gustav Jung bizlere anlatmış. İnsanların iletişim kurma şekilleri dışa dönük ve içe dönük olabilir. Karar verme şekilleri mantık ya da duygusal odaklı olabilir. Şimdi bu 4 grubun içerisine bakarsak 4 tane grupta birinci grup mantık odağında karar veren dışa dönükler, ikinci grup duygu odağında karar verip dışa dönükler, üçüncü grup duygu odağında olup içe dönükler ve mantık odağında olup içe dönükler de dördüncü grup. Şimdi bu 4 grubun temel olarak bir sunumda iz bırakmak için bekledikleri temel duygulardan bahsedeyim. Birinci grup mantık odağında olup dışa dönük olan insanlar. Bu insanlar çoğunlukla sonuç odaklı dolayısıyla da eylem odaklı insanlar. Sonuç ve eylem odaklı olan bu insanlar bir an evvel sonuçları görmek istiyorlar. Çünkü bu insanlar için hayatlarındaki en kritik duygu başarmak duygusu. Onların başarı duygusunu tetikleyecek mesajlar onlarda kalıcı izler bırakabilecektir. İkinci grup dışa dönük olan fakat kararlarını duygu odağıyla veren insanlar. Bu insanlar genelde yüksek enerjili, sohbete çabuk giren, diğer insanlarla çabuk kaynaşan insanlardır. Sohbet etme frekanslarından ve sohbetlerindeki yumuşak tondan onları diğerlerinden kolayca ayırt edebilirsiniz. Bu insanlar rutin, monoton dolayısıyla tek düze olan işlerden çok çabuk sıkılırlar. Bu insanları dinamik tutmak diğer insanlardan daha önemlidir. Sunum esnasında onların aradıkları duygu takdir ve beğenilmelerine hizmet eden duygulardır. Dolayısıyla eğer sunumunuzun bu insanlarda iz bırakmasını istiyorsanız, kendilerini beğenilecek, önemli hissedecek bir takım duygularla buluşturabildiğinizde onlarda kalıcı izler bırakabiliyorsunuz. Üçüncü grup, duygu odağında olan, iletişim kurarken içe dönük olan insanlar. Bu insanlar genelde çok konuşkan olmayan, sunum esnasında sizi dinleyenler arasında daha sessiz duran insanlardır. Fakat beden dillerinden, jespi mimiklerinden yumuşak bir duruşta olduklarını görebilirsiniz. Bu insanlar iyi dinleyicilerdir, mesajı çok iyi dinlemek isterler. Fakat bir yandan da kendileri konuştuklarında da onların çok iyi dinlenmesini isterler. Bu insanlar sunum esnasında sizi pür dikkat dinleyeceklerdir. Eğer konuşmak isterler, bir yorum yapmak isterlerse sizin de onları aynı pür dikkat seviyede dinlemenizi bekleyeceklerdir. Bu insanların kritik olan duyguları aidiyet ya da kabul görmektir. Dolayısıyla sunum esnasında onları içinde olduğunuz bütünün bir parçası gibi hissettirmeye özen göstermeniz, sunumun onlarda kalıcı izler bırakmasına yardımcı olacaktır. Dördüncü grup, mantık odayla karar veren içe dönük iletişim kuran profiller. Bu insanlar çok analiz yapan, ince eliyen, sık dokuyan, dolayısıyla da hata yapmaktan pek hoşlanmayan insanlar. Bu insanlar çok iyi dinleyicilerdir. Sizin anlattıklarınızı pür dikkat dinlerler, dinlerken de olası bütün eksikleri de görmeye çalışırlar. Dolayısıyla bunu size dile getirdiklerinde sunumla alakalı, anlattığınız konuyla alakalı eksiklerin kendilerinin zarar vermesini istemedikleri için dile getiriyorlardır. Yani bu insanların derdi sizi zor durumda bırakmak değildir. Dertleri kendilerini güvenli bir ortamda tutmaktır. Dolayısıyla bu insanların aradıkları en temel duygu güven duygusudur. Eğer siz sunumunuzla ilgili vereceğiniz mesajlarda güven duygularını besleyebilirseniz, sunumunuz onların zihninde çok kalıcı bir yer bırakacaktır.