Müzik Eğitimleri

Müzik

https://video.neoskola.net/1738062523785.srt

https://video.neoskola.net/1738062523459.srt

Müzisyen Olmak

https://video.neoskola.net/1738062523211.srt

Ben kimim? Benim adım Alp Ersönmez. Ben bir müzisyenim. Bas gitar çalıyorum, besteler yapıyorum, düzenlemeler yapıyorum, ufak da olsa sözler yazıyorum bazen. Borno-Mondolu sisinde, orta ikideyken okul grubunun davulcusu oldum. Hiç kafamda yokken böyle bir şey. Daha sonra üniversitenin ilk senesinde arkadaşlarım Kuşadası'nı çalmaya giderlerken, ben kendimi davulcu kabul ediyorken, grubun basçısının olmaması nedeniyle beni grubun basçısı olarak gruba aldılar. Hayatımda elime bas gitar almamıştım. Beleş tatil için Kuşadası'nı gittim ve o günden beri basçıyım. Aslında nişletme okudum ama daha sonra müziksiz yaşayamayacağımın farkına vararak Bilgi Üniversitesi Caz Kompozisyon bölümüne girdim. Caz kompozisyon eğitimi almış olduğumda bana çok fazla şey kattığını söylemeliyim. Bütün ufkumu değiştiren şey bu oldu. Oradaki eğitimimde Ali Pera gibi, Selen Gül'ün gibi, Kamil Özler gibi, Ricky Ford gibi şahane hocalarımdan şahane şeyler öğrendim. Bugüne gelmemde en çok emeği olan insanlar bu insanlardır. Ama her şey dönüp dolaşıp esasında insanın kendi çalışma pratiğine ve yeteneğine dayanıyor. Siz ne öğrenmek istiyorsanız esasında onu öğreniyorsunuz. Hiç kimse sizin kulağınızdan içeriye müziği sokamaz. Hiç kimse sizin içinize belli bir duyguyu veya o duyguyu nasıl dışarı çıkaracağınızı sokamaz. Bunu siz kendi kendinize öğreniyorsunuz. Ben de böyle yapmaya çalıştım. Hala da böyle yapmaya çalışıyorum. İyi bir karar verdiğimi düşünüyorum. İyi ki bas gitarist olmuşum. İyi ki davulu bırakmışım. Ama bana çok şey kattı davul çalmak. Bundan daha sonra bahsedeceğiz. Eğitim şart mı? İlla bir okula gitmek mecburi mi? Bunları daha sonra hep konuşacağız. Bunların hepsinden önce konuşmamız gereken başka bir konu var. O da müzik nedir?

https://video.neoskola.net/1738062670596.srt

https://video.neoskola.net/1738062670294.srt

Müzik Nedir?

https://video.neoskola.net/1738062669933.srt

Müzik nedir? Müzik en geniş anlamıyla sesleri ve boşlukları kullanma sanatıdır. Ancak her ses veya her boşluk arka arkaya öylesine dizildiği zaman müzik olabiliyor mu? Daha önceden müzik olarak kabul edilmeyen şeylerin daha sonra müzik olarak kabul edildiğine şahit olmuşuz. Bunların sebepleri nedir? Nelerdir? Birazcık bunun üstüne kafa yormak lazım galiba. Burada en belirleyici etken estetik kavramı. Çıkardığımız sesin belli bir düşünceye, belli bir duyguya, belli bir güzelliğe, illa güzelliği güzel güzel anlamında kullanmıyorum burada, hizmet ettiğini düşünüyorsak bu bizim için rahatlıkla müzik olarak kabul edilebiliyor. Eskiden hiç müzik olarak düşünülmeyen noise art dediğimiz tamamen gürültülerden oluşan bazı eserler bugün çağdaş sanat müzelerinde, çağdaş sanat sergilerinde dinlenebiliyor. Basit bir su sesini bile biz bugün müzik olarak kabul edebiliyoruz. Neyin müzik olup olmadığı hala tartışılıyor günümüzde. Benim için en önemli kriterlerden biri zevk almak. Yani İngilizcesi to have fun. Neden İngilizceden örnek veriyorum şimdi? Çünkü İngilizcede bizim bir enstrümana çalmak dediğimiz ifade to play olarak ifade ediliyor. Yani oynamak. Ben burada esasında yabancı dillerdeki bu ifadenin daha doğru olduğunu düşünüyorum. Çünkü bir enstrüman çalmak, müzik yapmak aslında en güzel oyun. Bir müzik aleti en güzel oyuncak. İnsanlar yüzyıllar içinde sürekli olarak kendileri için müzik yapmışlar. Ama ninnileri düşündüğümüz zaman müziğin her zaman içimizde olduğunu zaten görebiliyoruz. Vücudumuz belli bir ritimle yaşıyor. Bu ritim yüzünden biz zaten müzikle her zaman iç içeyiz. İlla bir şarkı duymamıza gerek yok. Ama her zaman o kalp o ritimde atmaya devam ediyor. Adımlarımız o tempo ile gidiyor. Bütün lisanlar belli bir müzikle akıyor. Ama kendi yolculuğumda bütün bunların hepsini bir kenara bırakıyorum. Benim için müzik zevk almanın en büyük yolu.

https://video.neoskola.net/1738062992277.srt

https://video.neoskola.net/1738062992069.srt

Yetenek Mi Çalışma Mı?

https://video.neoskola.net/1738062991812.srt

Şimdi müzikal yolculuğun en temel sorusuyla karşınızdayım. Yetenek mi, çalışma mı? Tabii ki de çoğunuz, yeteneğin bir insana ne kadar zaman kazandıracağını tahmin edebiliyordur. Ancak çalışma olmadan, inanın bana, yeteneğin belli bir yerde tıkanması işten bile değil. Yetenek bize sadece zaman kazandırıyor, yola daha erken çıkmamıza sebep oluyor. Ama çalışma olmadan yeteneğini körelten çok fazla müzisyen gördüm. Birebir şahit oldum bu insanlara. Dolayısıyla belli bir çalışma düzenini her zaman hayatımızda bir müzisyen olarak kurmak zorundayız. Bu aynı zamanda müzisyenliğin sportif bir faaliyet olmasından da kaynaklanıyor. Yani kondisyonumuzun her zaman yerinde olması lazım. Bu da belli bir çalışma düzeni, belli bir çalışma prensibi gerektiriyor. Bunu yapmadığımız zaman zihnimizdeki düşünceleri elimize dökemiyoruz. Veya nefesimize dökemiyoruz. Dökmeye çalıştığımız zaman da sakatlanıyoruz. Oramızda buramızda kistler çıkıyor, omzumuz ağrıyor. Eğiliyoruz, kalkıyoruz, yapamıyoruz her zaman yapabildiğimiz şeyleri. Yıllar önce İstanbul Jazz Festivali'nde ünlü davulcu Steve Smith'le çalma imkanım olmuştu. Kendisinin bana söylediği en önemli şeylerden biriydi. Bu her zaman aklımın kenarında. Günde 3-4 saat çalışmana gerek yok. Yarım saat çalış ama her gün çalış. Bu benim de verebileceğim en önemli tavsiyelerden bir tanesi. Her gün yarım saat bile olsa çalışmak. İlla 8-10 saat olmasına gerek yok. Ben belli bir dönem gerçekten günde 6-7 saat arasında çalışmıştım. Bir yıl civarında. Ve bugün teknik anlamda yapabildiğim şeylerin çoğunu o dönemki çalışmama borçluyum. İyi ki de yapmışım. Her müzisyenin böyle dönemler geçirmesi gerektiğini düşünüyorum. Konservatuvar okuyan arkadaşlarım bunu zaten mecburen okulda okurken yapıyorlar. Ama benim gibi genç yaşlarında konservatuvar veya müzik okulumuna gitmemiş olan insanların bu prensibi oturtması zor oluyor biraz. Çünkü özellikle ilk gençlik zamanlarında kafa başka yerlere kayabiliyor. Ama senin evde oturup gitar çalışman lazım. Çünkü daha iyi bir müzisyen olmak istiyorsun. Belli şeylerden feragat ediyorsun. Asıl konu burada işte belli şeylerden feragat ettiğini düşünmüyor olmak. Çünkü geleceğe en büyük yatırımı yapıyorsun o sırada. Çalışma konusunda verebileceğim en önemli tavsiyelerden bir tanesi de armoni bilgisine sahip olmak. Genç müzisyen arkadaşım bana notu öğrenmeli miyim, armoni öğrenmeli miyim, başka bir enstrüman çalmalı mıyım diye soruyor. Ben kendi tecrübelerimden yola çıkarak size söyleyebilirim ki evet davulcu dahil herkes armoni öğrenmek zorunda. Çünkü armoni dediğimiz şey esasında müziğin bütün akışını yönlendiren çok geniş bir bilim. Armoniyi herkes bilmek zorunda. Nota bilmek, evet nota bilmeyen bir sürü büyük müzisyen var bu arada. Ben de süper bir notist olduğumu söyleyemem. Deşifrem hiçbir zaman çok iyi olmadı. Ama kompozisyon okuduğum yıllarda Big Band için, Büyük Orkestra için Ali abinin özellikle Ali Peren'in zorlamasıyla eserler yazdım. İyi ki de yazmışım. Çok şey öğrendim. Bir basçı olarak çünkü genelde tek ses düşünmeye, armondaki kökleri düşünmeye birazcık giden bir zihnimiz var. Ama bütün orkestrayı düşünmek gerçekten bana çok tarifsiz zenginlik kattı. Bunun için de armoni bilgisine sahip olmak gerekiyor. İlla Big Band yazmanız gerekmiyor. Ama bir basçı olarak grubun armonik yönelimini yöneten adam olarak bir basçının özellikle armoni öğrenmesi lazım. Davulcunun da öyle. Yurt dışındaki çoğu ses mühendisleri kaydettikleri grubun skorlarını yani büyük notalarını önlerine koyarlar. Oradan grubun ne çaldığını takip ederler. Ses mühendisleri bile. İlla armoni bilmelerine gerek yok. Ama nota okuma, nota takip etme nosyonlarına sahiptirler. Türkiye'de de var tabii bu mühendislerden arkadaşlarımız. Pek kıymetliler. Şimdi bazen müzisyenlerin ben nota okumuyorum abi. Yani işte bana yetiyor ya bu kadar iyiyiz biz böyle dediklerini duyuyorum. İlla bunu sözel olarak duymama gerek yok. Bunu ben birazcık insanın kendisini küçük görmesi, belli komplekslere sahip olması olarak görüyorum. Ve belli oranlarda küstahlık olarak görüyorum. Müzikte hiçbir şey bize yetmez. Bence sanatta hiçbir zaman bize bir şey yetmez. Bize yettiğini düşündüğümüz zaman zaten biz bitmişizdir. Çünkü her şey biz beste bile yapmıyorsak müzikal üretim üstüne kurulu. Çaldığınız her nota esasında sizin kişiliğinizi ortaya koyan çok önemli elmaslar. Bunu bu bana yetiyor, bu kadarı bana yetiyor. Ben bu kadar çalsam benim için yeterli diyerek köreltemezsiniz. Bu size, kendinize, yeteneğinize yaptığınız en büyük kötülük olur. Bunun bir başka boyutu da var. O da sadece teknik konunun ön plana çıkarıldığı müzikler. Kendi adıma bu müzikleri de biraz eksik buluyorum. Çünkü duygunun asıl taçlandırıldığı anda teknik bir işe yarıyor bence. Teknik bir zanaat. İşin zanaat boyutu bu ama bir de işin sanat boyutu var. Sanat boyutunda birazcık daha fazla duygu var. Biraz daha fazla düşünce var. Bu zanaatla sanatı bir araya güzel bir şekilde getirdiğimiz zaman müzik çok güzel kaynıyor. Müzik başka insanlara daha güzel ulaşıyor. Ve bizi daha iyi ifade ediyor. Dolayısıyla tekniği asla hiçbir zaman göz artı etmeyeceğiz. Anlarını öğreneceğiz. Her zaman çalışacağız. Parmaklarımızı her zaman iyi durumda tutacağız. Ama işin duygu boyutunu hiçbir zaman unutmayacağız. Bu müziğin benim için ilk kuralı.

https://video.neoskola.net/1738062446424.srt

https://video.neoskola.net/1738062446211.srt

Müzisyenler Nasıl Çalışmalıdır?

https://video.neoskola.net/1738062445950.srt

Bir müzisyenin her zaman düzenli olarak çalışması gerektiğinden bahsettim. Ama nasıl çalışacağız? Bu da müzisyenler arasında bir muammadır. Çok fazla insandan çok fazla şey duyarsın. Hocalarından başka bir şey duyarsın. Tekniğine hayran olduğun başka bir müzisyenden başka bir şey duyarsın. Ama nasıl çalışmamız gerektiğinin esasında belli bir yolu var. Öncelikle yavaş çalışmaya başlayacağız. Her şeyi yavaş çalışacağız. Yavaş yaptığımız şeyleri net yaptıktan sonra hızlanmaya başlayacağız. Birdenbire maraton koşamazsınız. İki ayda Herbie Hancock olamazsınız. Bunu unutmayın. Her zaman yavaş çalışacağız. Çalıştığımız şeyleri hazmedeceğiz. Bunların elimize kasımıza oturmasına izin vereceğiz. Ama bunun en önemli yollarından biri de bunları sahnede çalmak. Bu konuya sonra geri döneceğim. Şimdi belli başlı çalışma önerilerim olacak. Bunlardan ilki her zaman çalıştığımızı kaydetmek. Eskiden bugünkü gibi telefonların üstündeki bir tane tuşa bastığımız zaman kendimizi kaydedebilme imkanımız yoktu. Aklıma bir fikir geldiği zaman o zaman nota da okumuyordum. Eve koşup evdeki müzik setine iki tuşuna basıp la la la diye söyleyip ondan sonra gitarda çıkarmaya çalışıyordum. Bugün artık bu imkanlar çok daha geniş. Bu fikirleri unutmuyoruz kaybetmiyoruz. Ama benim kaydetmekten kastım sadece telefona veya basit bir kayıt cihazına kaydetmek değil. Gerçekten bugün kullanımı çok kolay olan kayıt programları var. Bu programları kullanmayı öğreneceğiz. En az bir tanesini. Çünkü günümüzde artık bir müzisyenin bu sorumluluğu haline geldi. Müzik programlarından bir tanesini mutlaka kullanmayı öğrenmelisiniz. Ve kendinizi bu programda kaydederek her çalışmanızı hatta grubunuzla yaptığınız çalışmayı daha sonra dinlemelisiniz. Kayıtlarda veya provalarda şahane gelen bazı notaların daha sonra hezimet olduğunu bire bir yaşamış bir insan olarak. Size diyorum ki kayıtlarınızı daha sonra mutlaka dinleyin. Eksiğiniz ne? Güçlü tarafınız ne? Bunları tespit edin. Güçlü tarafınızı sürekli olarak çalışmak, yapabildiğinizi çalışmak size hiçbir şey kazandırmayacak. Eksik olan tarafı düzeltmek her zaman sizi ileriye götürecek. Bunu unutmamanız lazım. Basçılar için bir tavsiyem var. Davul beatleri üzerine çalışın. Artık her zaman her yerde ufak loop'lara rastlayabiliyoruz. Bir loop koyun farklı tempolarda. Onun üstüne çalışın. Belli gruvlar çalışın. Bas gitarın belli dönemleri var. Bu dönemlerin mutlaka üzerine gitmek lazım. Eğer daha gruv çalmak isteyen bir basçıysanız mutlaka Motown'u öğrenmek durumundasınız. James Jamerson kimdir bunu öğrenmek durumundasınız. Günümüzdeki onların çok sonrasında gelen yeni grupları takip ederek belli bir yere kadar gelebilirsiniz. Oraları biraz bilmek gerekiyor. Bir diğer önerim taklit etmek. Bu birazcık tuhaf gelecek size ama beğendiğiniz müzisyeni taklit edin. Bunda yanlış hiçbir şey yok. Miles Davis Charlie Parker'ı taklit etti. Bu kadar basit. Büyük müzisyenler birbirlerini taklit eder. Sıradan müzisyenler eder. Bundan daha normal bir şey yok. Çünkü birisine hayran oluyorsun. Onun çalışına hayran oluyorsun. Onu kendine yakın görüyorsun. Bunu asla göz ardı etmeyin. Taklitin, çaldıklarını çıkartın. Transcription dediğimiz o müzisyenin çaldığı soloyu, melodiyi mutlaka çıkartın. Notaya alın. Bu söylediklerim gözünüzde büyüyor olabilir. Ama bunu yapmadan gerçekten büyük adımlar atamayacağınızı da bilin. Yine bas gitaristler için söylüyorum. Her zaman gitarı askı ile çalışın. Askı olmadan çalıştığınız zaman elinize kolunuza o gitarı dengede tutmak için tuhaf tuhaf yükler bindireceksiniz. Bununla vücudun uğraşmasına gerek yok. Vücut sadece bas gitarı düzgün bir pozisyonda tutup doğru düzgün çalmaya odaklanmalı. Onu dengede tutmaya değil. O yüzden askı her zaman üstümüzde olacak. Bu yüzden televizyon karşısında da hiçbir zaman gitar çalışmayın. Yani bir filmi izlerken çalıştığınız gitar hem sizin pozisyonunuzu bozar, hem de ne çaldığınızdan hiçbir şey anlamazsınız. O yüzden çalıştığınız zaman sadece çalışın. Televizyon karşısında da bir film izlerken, dizi izlerken sadece televizyon izleyin. Onun da bir yeri var çünkü.

https://video.neoskola.net/1738063242967.srt

https://video.neoskola.net/1738063242735.srt

Armoni ve Beste Yapmak

https://video.neoskola.net/1738063242406.srt

Çalışma konusunda dikkat edilmesi gereken başka bir konu daha var, o da fiziğe zarar vermemek. Yani çalışalım, ilerleyelim derken bileğimizde kistler çıkıyorsa, omuzlarımız tutuluyorsa, kambur oluyorsak burada bir hata var demektir. Bunun doğrusunu yapmamız lazım. Duruş pozisyonu, tutuş pozisyonu her zaman çok önemli. Ben özellikle bu eğitimde bu tip şeylerin üzerinde çok uzun uzadıya durmuyorum. Çünkü bu eğitimin asıl konusu başka bir konu. Ama bu başlıkları size söylemek istiyorum. Çünkü daha sonra bunları araştırdığınızda mutlaka bu konuda çok fazla bilgiye ulaşacaksınız. Ben kendimden bir örnek verebilirim. Bileğimde uzun çalıştığım bir dönemden sonra bir kist çıktı ve bu kist uzun süre geçmedi. Ancak daha sonra kendi kendine patladı. Bu olabilen bir şeymiş. Yinelemeyecek diye bir şey yok ama o günden beri gerçekten çok dikkat ediyorum çalışmalarıma. Çünkü belli bir dönem çok az çalışıp ondan sonra vücuda çok yüklendiğiniz zaman bu tip arızaların olmasını bekleyebilirsiniz. Ben her müzisyenin kendi enstrümanı dışında başka enstrümanlar da çalması gerektiğini düşünüyorum. Piyanoyu artık saymıyoruz bile. O kesinlikle her müzisyenin mutlaka dokunması gereken, az çok kendisini ifade etmesi gereken bir enstrüman. Zaten armoni bilmenin öneminden bahsetmiştik. Bunun için de armoni çalışmanın en güzel yolu piyano üstünde çalışmak. Ama çalışmanın en önemli kuralı ve varmak istediğimiz yer beste yapmak olmalı. Pek çok müzisyen ben beste yapamıyorum deyip işin içinden sıyrılıp gidiyor. Ben buna inanmıyorum. Evde kendi kendinize mırıldandığınız ufacık bir figür bile bir beste haline gelebilir. Bunun çok güzel örneklerini etrafımızda görüyoruz. Ben kendimden biliyorum. Çocukken o işte teybe basarak yaptığım kayıtlardan elimdeki şu an kasetler mevcut ve onlardan bazı eski parçalarımı çıkartıp şarkılaştırıyorum. Bilgi Üniversitesi'nde her hafta ödev olarak yaptığım bir sürü parça albümlerimde gruplarımla beraber çaldığım parçalar haline geldi. Yani şunu demeye çalışıyorum. Kendinizi bu konuda biraz zorlamanız lazım. Bu söylediğim özellikle ben beste yapamıyorum diyen müzisyen arkadaşlarım için geçerli. Beste yapabilenler ne âlâ. Aynen devam. Ama ben bir melodi bulamıyorum. Ben söz yazamıyorum. Çok iyi olmasına gerek yok. Beste yapma yolunda olmanız lazım her zaman. Çünkü bu sizin üretkenliğinizi, yaratıcılığınızı her zaman arttıracak, sizi kamçılayacak. Daha önceden de armoni ve teknik bilgi üstüne birkaç cümle etmiştim. Armoni ne demek? Armoni esasında kelime anlamıyla uyum demek. Ama tek başına uyum diyerek geçiştiremeyiz müzikteki armoniyi. Müzikte notaların, müzikal yolun, müzikal gidişatın kendi içindeki uyumu ve yolu demek. Basit anlamıyla armoniyi bas nota, melodi notası ve arasında yer alan bütün notaların kendi içlerindeki uyumu, nereye beraber yol aldıkları, nereden geldiklerine dair teori ve bilgiler bütünü olarak özetleyebiliriz. Piyano dediğimiz enstrüman da armoniye dair en rahat çalışma yapılabilecek enstrüman. Bütün müzisyenlere öncelikle piyano çalışmalarını tavsiye ediyorum. Ve armoni piyano üzerinde çalışmalarını tavsiye ediyorum. Çünkü bas notalar, soprano yani melodi notası, tiz notalar ve aradaki armoniyi oluşturan, akorları oluşturan notaları en iyi çalışabilecekleri enstrüman piyano. Ama aynı zamanda eğer yapılabiliyorsa nefesle enstrüman çalmalarını da tavsiye ederim. Çünkü nefesle enstrüman çalan insanların nefes sınırlı olduğu için cümlelerini daha ekonomik, daha iyi kullandıklarını düşünüyorum. Eğer yapabilirseniz nefesle enstrümanda çalıp cümlelerinizi ona göre ayarlayın veya melodilerinizi. Armoniyi oluşturan unsurlar nelerdir? Bir, beni ilgilendiren taraf bas. Piyanoya göre konuşuyorum, kendi çaldığım taraftan. Daha sonra soprano, yani melodiyi çalan kısım. Bunun arasında çalan kısımda bizim armoni dediğimiz bütün oluşum yer alıyor. Yani bas ve soprano ile aralarındaki sesler bize armoniyi oluşturuyor. Burada grup içindeki enstrümanların fonksiyonları devreye giriyor. Az önce de söyledim, beni ilgilendiren kısım bas ve grubun şarkıcısı. Ama arada başka şeyler de var. O aradaki şeyler ne? Gitarist, belki piyano, belki keyboard, belki harpsikord, belki vibrafon. Hiç fark etmez. Önemli olan bir melodinin olması, o melodiyi kimin çaldığı veya kimlerin çaldığı. Ama bir önemli kişi daha var grupta, o da davulcu. Davulcular için bir sürü şakalar yapılır, biliyorsunuzdur bunları mutlaka. Müzisyenlerin yanlarında dolaştırdığı kişi kimdir, davulcu falan derler. Hiç böyle olduğunu düşünmüyorum. Ben şahane müzisyen davulcu arkadaşlarımla çalışıyorum. O yüzden bu fıkralara, basçılar için de çok yapıyorlar. Gerçi o yüzden sorun değil. Herkes birbirine ufak tefek takılmakta serbest. Davulcuların müzik, armoni bildiği bir dünyanın ideal dünya olduğunu düşünüyorum. Öncelikle bunu söyleyeyim. Daha önce de belirtmiştim bunu ama. Davulcu ile basçının uyumu bir gruptaki her şeyi belirler. Bir grup davulcusu kadar güçlüdür. Bunu hiçbir zaman unutmayın. İzleyen davulcu arkadaşlar varsa, kendilerine söylüyorum ki lütfen kendinize yaptığınız iyiliğin grubunuza yaptığınız iyilik olduğunu unutmayınız. Grubunuz sizin kadar güçlüdür. Çünkü siz grubun dinamini ve volümünü belirliyorsunuz. Davulcunun çaldığı volümde grup müzik yapar. Davulcu ne kadar düşük çalarsa grup da o kadar düşük çalar. Veya o kadar yükselebilir. Bu dinamikleri davulcu ayarlıyor grup içinde. Tabii ki de istisnaları oluyor bunun ama genel olarak, genel anlamda rahatlıkla söyleyebiliriz bunu. Burada davulcu ile basçının uyumu konusu gündeme geliyor. Gruptaki bas frekansı kimin yüklendiği konusu. Yani biz grupta bas frekansı davulun kick davulundan mı alacağız? Yoksa bas gitardan mı alacağız? Bu çok önemli bir konu. Kayıt teknolojisinde, mixtede de çok konuşulan bir konudur bu. Parçasına göre bu yer değiştirebilir. Ama çok kick yoğun bir müzikte bas gitarı ondan ayrışacak belli bir noktada tutmamız lazım. Sahnede çalarken ona göre herkesin kendi volümünü ve tonlarını ayarlayabiliyor olması lazım. Çünkü diğer türlü kaotik bir bas frekans sorunu yaşarız. Yaşanıyor bunlar bazen. Bunun dışında ortada kalan arkadaşlarımız, tabii ki de ortada kalmıyorlar. Gitaristler, piyanistler. Onlar asıl harcı karan insanlar oluyor. Biz birazcık temeli atıyoruz onlar için. Onlar harcı karıyor. En tepeye de artık binanın güzel boyaları yapılıyor. Onlar için tabi armonik konusu çok daha önemli bir konu haline geliyor. Ama alt taraftaki basçı gibi fonksiyona sahip ben gibi insanların onlara güzel bir temel oluşturmamız lazım. Bunu hak ediyorlar zira.

https://video.neoskola.net/1738059883600.srt

https://video.neoskola.net/1738059883232.srt

Davulculara Tavsiyeler

https://video.neoskola.net/1738059882775.srt

Ben bir bas gitaristim. Bir bas gitaristin gruptaki en önemli komşusu, en önemli beraberlik yaşadığı insan grubun davulcusu oluyor. Bu yüzden davulculara belli tavsiyelerim olacak. Bu hem kendi çalışmaları, solo çalışmaları hem de grupla beraber çalışmaları yani ensemble çalışmaları için geçerli olacak. Bir basçı olduğum için davulcular beni çok ilgilendiriyor ama davulcu grubun dinamini, volümünü belirlediği için esasında davulcu bütün grubu ilgilendiriyor. Kik bir prangadır arkadaşlar. Kikleri ne kadar az kullanırsanız o kadar kendinizi ve grubu rahat ettirirsiniz. Çok kik kullandığınız zaman grup birazcık daha müziği yürütüyormuş gibi hissetseniz bile o iş öyle olmuyor. Çünkü çaldığınız her kik bütün grubun içinde grubu sınırlayan ayrı bir kilometre taşı gibi oluyor. Sağa sola çarpmaya başlıyorsunuz. Ne kadar az kik o kadar iyi. Tabii bir speed metal grubunun davulcusuysanız dırrr diye bir şey çalmanızda bir problem yok ama normal koşullarda o kadar kik çalınmamasını istiyoruz. Bütün davulcuların davul akord etmeyi öğrenmesi lazım. Çok büyük bir eksik. Çok içgüdüsel davul derilerine vurarak bir şeyler yapılıyor görüyorum. Akord etmek o kadar basit bir konu değil. Davul akordu çok önemli bir konu. Siz nasıl ben bas gitarımı yanlış bir akord düzeniyle çalarsam hepinizin kulakları irkilir. Grupta da esasında davulda kötü bir akord duyduğumuzda biz böyle oluyoruz. Özellikle kayıtta bu çok net duyuluyor. İyi akorda dair internette çok fazla bilgi bulabilirsiniz. Lütfen onları takip edin. Ve nasıl iyi davul akord edilir öğrenin. Zil seçimi çok önemli. Grubun yaptığı müziğe göre mutlaka koyu bir zil mi? Daha parlak bir zil mi? Bunlara önem vermeniz gerekiyor. Örneğin Ilhan Erşah'ın İstanbul Sessions isimli bir grubumuz var. Biliyorsunuzdur diye tahmin ediyorum. Grubun davulcusu Turgut Alpbekoğlu grupta bas frekansı yoğun çok fazla enstrüman olduğu için zillerini özellikle daha tiz zillerden seçiyor. Çünkü tiz frekans ihtiyacı doğuyor. Ben bas gitar çalıyorum. İzzet Kızıl perküsyon çalıyor. Bir davul seti var ve tenor saksafon var grupta. Tiz frekansımız çok çok az. Ama onu zillerle dengelemeye çalışıyoruz. Bu tip detaylara önem vermeniz gerektiğini düşünüyorum. Davulla basın uyumu çok önemli. Laidback yani geriden çalma konusu önemli. Bu ne demektir? Ritmi bir matematiksel bir düzlem olarak düşünürsek bundan birazcık daha geride çalmak, biraz geriye yaslanarak çalmak gibi düşünebilirsiniz. Şöyle düşünün. Dört arkadaş yolda beraber yürüyorsunuz. Sizin onlardan belki bir on santim daha geriden yürüyormuş hissiyle yürümeniz gibi düşünün. Davulcuyla basçının bu hisleri kendi içinde güzel oturtması lazım. Bunu kendi içinizde amiyane tabirle eğer güzel gevretirseniz grubun çıkardığı müziğin lezzeti artacaktır. Laidback çalma esasında bir bilgisayar, bilgisayardaki looplar veya metronom üzerine çalışılabilecek bir şey olsa bile esasında grubun kendi dilini bulması açısından grubun kendi içinde çalışması gereken çok önemli bir konu. Söylediğim gibi dört kişinin beraber yürüdüğü ama davulcuyla basçının iki kişinin onlardan sanki on santim, on beşer santim geride yürüyor hissiyle bu yolu aldıkları bir durum. Bunu hem kendi evdeki çalışmalarınızda hem de grupla beraber olan çalışmalarınızda mutlaka mutlaka etüt etmeniz lazım. Çünkü müziğin lezzetini, grup müziğinin lezzetini ortaya çıkaran önemli unsurlardan biri bu. Davulcuların dikkat etmesi gereken çok önemli bir başka konu daha var. O da davuldan ton çıkarma meselesi. Bu bütün enstrümanlar için geçerli. Davulcular davul çalmanın davula vurmaktan ibaret olmadığını öncelikle idrak ederek bunu bilinciyle çalmalılar. Davuldan ton çıkarmak çok önemli ve özel bir konu ve üzerinde çalışılması gereken bir konu. Davulun hangi noktasına ne şekilde vurulursa nasıl bir ses alıyoruz, nasıl bir cevap alıyoruz bunu mutlaka test etmeliler. Özellikle kick davul ve trampet konusunda bu grubun genel soundunu belirleyici sesler olduğu için ve sürekli süre giden sesler olduğu için özellikle zaman harcamaları gerekiyor. Bir diğer konu davulcunun volümünü kontrol edebiliyor olması gerekiyor. Çünkü daha önce de söyledim, grubun genel volümünü davulcu belirliyor. Davulcunun çaldığı sertlik, davulcunun çaldığı yumuşaklık bütün grubun yönelimini belirliyor. Dolayısıyla davulcunun kendi tuş sesini yani vuruş sertliğini iyi hazırlaması, iyi bilmesi, dengelemesi, grubu dinleyerek parçanın gerektirdiği şekilde çalması çok önemli. Yoksa davula sadece vurmak veya teknik bazı becerileri göstermek belli bir noktadan sonra yavanlığı getirebilir. İzlediğiniz için teşekkür ederim. İzlediğiniz için teşekkür ederim. İzlediğiniz için teşekkür ederim. İzlediğiniz için teşekkür ederim. İzlediğiniz için teşekkür ederim. İzlediğiniz için teşekkür ederim. İzlediğiniz için teşekkür ederim. İzlediğiniz için teşekkür ederim. İzlediğiniz için teşekkür ederim. İzlediğiniz için teşekkür ederim. İzlediğiniz için teşekkür ederim. İzlediğiniz için teşekkür ederim. İzlediğiniz için teşekkür ederim.

Öğrendiklerinizi ölçmek için bu kısa testi yanıtlayabilirsiniz. Test sonuçları, sertifika durumunuzu etkilemeyecektir.

Ara Test (1)

Müziğin Temel Prensipleri

https://video.neoskola.net/1738060640979.srt

https://video.neoskola.net/1738060639599.srt

Nasıl İyi Grup Olunur?

https://video.neoskola.net/1738060639270.srt

Bir grup olmak nedir? Nasıl grup olunur? Nasıl daha iyi bir grup olunur? Nasıl çok iyi bir grup olunur? Bu sorular böyle devam eder gider. Ama grup olmak da hayatta her zamanki arkadaş grubu gibi, aile gibi, kendi içinde belli başlı yazılı olmayan kurallara sahip olan bir konu. Grup olmak için insanların birbirini sevmesi gerekmiyor. Ama insanların birbirine saygı duyması gerekiyor. Hayatta da böyle esasında. Birbirini dinlemeyen, birbiriyle uyum içinde çalmaya özen göstermeyen müzisyenler bütününü biz grup olarak kabul edemiyoruz. Belki bir başlık olarak onların albümlerini görebiliyoruz ama çıkarsalar bile, o noktaya gelebiliyorlarsa tabii. Ama öyle olmadığı durumlarda genelde yapılan şey sadece müzisyenin kendini tatmin ettiği belli başlı notalar bütünü olarak geçip gidiyor. Grup olabilmek için demin söylediğim gibi herkesin birbirini dinlemesi, birbirinin ne çaldığından haberdar olması, ona kulak kabartması ve bu konuda birbirinin fikirlerine verebileceği tavsiyelere, önerilere saygı duyması gerekiyor. Bunlar ilgili illa uygulanacak diye bir kaide yok ama birbirimizi dinlemezsek bu bizim solo projemiz olarak kalır ve devam eder. Benim bu derste özellikle söylemek istediğim, üzerinde durmak istediğim konu grup olma idi. Çünkü neden bahsedeceğimin üzerine düşünürken internette nasıl grup olunur, iyi bir grup nasıl olur konusunda çok az verinin olduğunu gördüm. Böyle bir açık olduğunu düşünüyorum. Ben bile bulamadıysam pek çok yeni başlayan müzisyen arkadaşım bu konuya asla ulaşamıyordur diye düşünüyorum. O yüzden kendi tecrübelerimi bu derste paylaşmak istedim. Grup kuracağımız kişileri ne şekilde seçeceğimiz konusu çok önemli bir konu. Birbirinden bir şeyler öğrenecek olan insanların grup kurması çok önemli. Yani sadece birilerini taşıyan, birilerini sırtlanan birkaç kişinin olduğu, diğerlerinin de onların peşinden sürüklenerek gittiği insanların olduğu bir grup çok başarılı olmayabiliyor. Ama illa herkesin aynı seviyede olması gerek anlamında söylemiyorum bunu. İnsanların kendi işçilerinde belli bilgi ve teknik alışverişte olabiliyor olması lazım. O dili konuşabiliyor olmaları lazım. Asıl konu bu. Başarılı gruplar her zaman ortak bir dil oluşturabilmiş gruplar oluyor. Bazıları çok daha zayıf müzisyenler oluyor teknik anlamda. Bazıları çok daha ileri seviyede müzisyenler olabiliyor. Ama asıl konu o dili oluşturabilmiş olmaları. Birbirinden bir şey öğrenmekten kastım bu. Teknik anlamda çok yetersiz bir müzisyenin o grubun yönelimi veya ne yapması gerektiği, o grubun sesi hakkında sunabileceği fikirler o grubun bütün başarısını değiştirebiliyor. Dolayısıyla illa bunu demin de söylediğim gibi teknik olarak eşdeğer müzisyenlerin çalması olarak değil, birbirinden beslenen, birbirine fikir veren, fikir alan, bunu dinleyebilen insanların ortak yolculuğu olarak görmek lazım. Kişisel çalışmalarda da belirttiğim önemli bir konu vardı. O da bütün çalışmaların kaydedilmesi. Çalışmaların yanına ben konserleri de ekliyorum. Ben elimden geldiği kadar bütün konserlerimizi hala kaydediyorum. Mümkün olduğunca dinlemeye çalışıyorum. En azından konserde belli noktalarda, aklımda kalan belli bölümleri eve gittiğimde tekrar dinlemeye çalışıyorum. O bölümde acaba gerçekten çuvalladık mı? İyi mi çaldık? Orada bir fikir vardı. Bu fikri daha sonra kullanabilir miyiz? Daha sonra parçalaştırabilir miyiz? Bunların her zaman üstünden geçmekte fayda var. Grubun kendi başarısı açısından grubun her zaman kendisini değerlendirmesi gerekiyor. Özellikle cazda karşılaştığımız önemli bir kavram var. Interplay. Interplay, müzisyenlerin birbirini dinleyerek adeta bir soru-cevap gibi birbirleriyle paslaşarak, onların ufak sorularına verdikleri minik cevaplarla veya onların çaldığı belli cümleleri alıp başka bir yere taşımalarıyla oluşan bir kavram bu. Özellikle Bill Evans triyoda, Bill Evans'ın Scott LaFaro ve Paul Motianno çaldığı efsanevi triyoda bunun en güzel örneklerini dinleyebilirsiniz. Sonsuz örnek var ama bir tane örnek verdiyseniz bu grubun şahane plaklarını dinlemenizi size günü rahatlığıyla önerebilirim. Sıkça duyduğumuz bir cümle var. Less is more. Az daha çoktur. Ben buna her zaman katılmıyorum. En azından müzikte. Yani illa daha kıymetli bir müzik yapmak için daha az çalmamız gerekmiyor. Bu anlayışta olan müzisyenler var elbette ama ben çok böyle düşünmüyorum. Evet belli oranlarda belli müzikteki ferahlığı sağlamak için tabii ki de kendimizi geri çekmemiz, belki müzikte belli rahatlama noktaları bulmamız gerekiyor ama illa çok sade olmamıza gerek olduğunu düşünmüyorum. Çok yoğun çalan harika gruplar var. Bunlar pek çok müzisyen içinde yol açtılar. Weather Report gibi, Weather Report'tan daha sonra bahsedeceğiz. Veya çok yoğun çalan başka müzisyenler, Alan Holdsworth gibi bir gitarcı muhteşem müziğiyle gitaristlerin dünyaya bakışını değiştirdi. O yüzden less is more her zaman müzikte çok da tercih edilen bir kavram olmayabilir. Ancak burada başka bir şey devreye giriyor. O da şu. Herkes aynı anda konuşursa kimse birbirini duyamaz. Ama herkes aynı anda birbiriyle soru cevap halinde konuşursa o zaman herkes birbirini anlayabilir. Yani konuşurken birbirimizin üstüne geldiğimiz noktaları iyi görmemiz lazım. İşte Interplay dediğim konu burada devreye giriyor. Birbirimizin sorularına nerelerde cevap veriyoruz, nerede girip nerede çıkıyoruz. Soru cevapları iyi ayarlamamız lazım. Burada da benim çok kıymetli hocam yine Emin Fındıkoğlu'ndan öğrendiğim bir kavram devreye giriyor. Kontrpuan. Kontrpuan müzikteki hatların birbirine soru ve cevabıdır. Kontrpuanı birazcık gözünüzde, kulağınızda çalmadan şu şekilde canlandırabilirim. Bir grupta çalan herkes kendi şarkısını söyleyecek. Kendi şarkısını söylemeli. Ama grubun kalan elemanlarını kapattığınızda önünüzde bir kayıt olduğunu düşünün. O adamın çaldığı hattan şarkıyı duyabilmeliyiz. Yani gitarist melodiyi çalıyor. Gitaristi kapattığımızda basçıdan verdiği cevaplarla, kendisini yönlendirmesiyle, kurduğu cümlelerle o şarkının gidişatını, yolunu duyabilmeliyiz. Aynı şekilde davulcu için de geçerli, piyanist için de geçerli. Şarkıcıyı zaten saymıyorum eğer varsa. Özellikle Emin Hoca her zaman, müzikte her şey kontrpuandır derdi bana. Bunu zaman geçtikçe daha çok anladım. Çünkü ben yıllarca gitar triyolarda çalma imkanı bulmuş bir basçıyım. Halen devam eden grubumuz Maden Öktem Ersönmez, Sarp Maden ve Volkan Öktem ile Önder Focanlı gitar triyosunda yıllarca beraber çalıştım. Bu gruplarda eğer herkes aynı şeyi aynı anda çalıyor olsaydı çok sıkıcı bir müzik ortaya çıkabilirdi. Ama biz birbirimizin çaldığı yerlerin boşluklarını yakalayarak, birbirimizin melodilerine kontrpuan hatları yazarak, bu müziği daha renkli, daha zengin ve müzikal kişiliğimizi daha ortaya koyar bir hale getirmeye çalıştık. Naçizane başarılı olduğumuzu düşünüyorum. Sizlere de her zaman herkesin unison, yani herkesin her şeyi eş zamanlı, bire bir çaldığı bir müzikten ziyade, parantez içinde bu olmayacak diye bir şey yok, belli yerlerde tabii olabilir ama, birbirini dinleyerek, birbirinin boşluklarını girip çıkarak çaldığı bir müzik yapmasını tavsiye ediyorum. Burada tekrar aynı yere geleceğim. Bill Evans'ın Scott LaFaro ve Paul Motian'ın triyosu, Keith Jarrett triyo, Gary Peacock ve Jack the Johnette'li olan triyoda bunu harika örneklerden biri.

https://video.neoskola.net/1738062147962.srt

https://video.neoskola.net/1738062147755.srt

Uyum ve İş Bölümü

https://video.neoskola.net/1738062147510.srt

Daha iyi bir grup olabilmek için en önemli unsurlardan bir tanesi de sound, yani grubun sesi. Herkesin her zaman çok pahalı, çok kıymetli, çok marka enstrümanlar alma imkanı olmayabilir. Ama her zaman pahalı enstrümanlardan iyi bir ses çıkacak diye de bir kaide yok. Ses esasında her zaman söylendiği gibi müzisyenin kendisinden çıkıyor. Enstrüman sadece bir araç. Ben enstrümanına isim veren müzisyenlerden değilim. Bas gitarına eşi gibi davranan müzisyenlerden de değilim. Benim için sadece bir araç. Benim için önemli olan benim kafamdakini ses olarak dışarıya çıkartması. Grup için de böyle olmalı. Gruptan iyi bir ses çıkarmak her zaman asıl amaçlardan biri olmalı. Davulcunun çıkardığı ses, keyboardcunun bulduğu sesler, basçının anfisini nasıl ayarladığı, gitaristin pedalları bunların hepsini bir araya getirdiğimizde bir grup sesinden, grup soundundan bahsediyoruz. Ve bu sesin güzel olması için herkesin birbirini dinleyerek uyum içinde çalışması lazım. Birbirlerinin tavsiyelerine kulak vermeleri lazım. Her zaman arayışta olmak zorunda değiliz ama grup sesimizi nasıl daha ileriye götürürüz, nasıl daha iyi bir ses çıkartırız bunun peşinde olmamız lazım. Müzikte bir tabir vardır bazen duyarız bunu. Görev adamı. Ben buna hiç inanmıyorum. Görev adamı diye bir şey yok. Herkes bulunduğu grupta eşit yüke, eşit ağırlığa, eşit role sahip. Weather Report demiştim. Weather Report'un efsanevi lideri Wayne Shorter'la beraber Joe Zawinul'un çok güzel bir lafı var. We never solo. We always solo. We always solo. Bu ne demek? Biz parçanın melodisini çaldık artık piyaniste solo sırası geldi. Hadi bakalım piyanist sen solonu çal, şimdi basçıya sıra geldi sen solonu çal. Hadi tekrar melodiyi çalıp parçayı bitirelim. Böyle bir şey yok. Herkes eş zamanlı olarak interplay içinde kendi ağırlığınca, kendi yükünce şarkıyı çalıyor. Kendi şarkısını çalıyor ama bütüne baktığımız zaman o parçanın kendisi haline geliyor. Dolayısıyla illa bir solistin olması gerekmiyor. Herkes eş zamanlı, aynı yüke aynı role sahip. Bunu hiçbir zaman aklımızdan çıkarmamalıyız. Ben basçıyım zaten arkada kökleri çalsam benim için yeterli dediğiniz zaman siz bitmişsinizdir. Asla böyle demeyin. Çok başarılı bazı gruplarda rastladığımız bir özellik var. O da iş bölümü. Bunun en güzel örneklerinden biri Rush. Kanadalı grup. Davulcuları Neil Peart grubun bütün şarkı sözlerini yazdı bütün kariyerleri boyunca. Gitarist Alex Lifeson ve basçı şarkıcı Gedil'i de besteleri yaptı. Normalde pek rastladığımız bir durum değil bu. Gruplarda genelde biri besteyi getirir. Arkadaşlar benim şöyle bir bestem var hadi bunu çalalım derler. Bu düzenlenir grup tarafından ve kaydedilir, çıkarılır. Veya gitaristle şarkıcı bir araya gelir bir beste yaparlar. Şarkıcı genelde vokal hattını bulur ve sözlerini yazar bu çıkar. Ama bu nadiren rastladığımız bir örnek. Gruptan herhangi birinin yazdığı bir şarkının grup tarafından icra edilmesinde veya bunun kaydedilmesinde herhangi bir sorun yok tabii ki de. Ama önümüzde Rush gibi bir iş bölümü örneği varken bu örneği hiçbir zaman unutmamamız gerektiğini düşünüyorum. 45 yıl boyunca harika bir kariyeri bu şekilde götürdüler. Ve gerçekten de çok üst bir noktaya çıktılar. Grup içindeki iş bölümüne açık olmamız lazım. Buna izin veriyor olmamız lazım. Herkesin sadece belli rollerde olmadığını kafamızın bir tarafında tutmamız lazım. Çünkü bence bu tip iş bölümleri gruplara çok daha başka yollar ve kapılar açacaktır.

https://video.neoskola.net/1738060727018.srt

https://video.neoskola.net/1738060726703.srt

Ego Konusu ve Weather Report Örnegi

https://video.neoskola.net/1738060726465.srt

Caz tarihi hatta bence müzik tarihi açısından en önemli gruplardan bir tanesi Weather Report. Weather Report'tan daha önce de bahsettim. Bu grubun kurucusu Joe Zawinul ve Wayne Shorter, Miroslav Vitos'la beraber, o daha sonra ayrılmıştı ama, çok eski arkadaşlar ve yeni bir müzik yapmak istediklerine karar verip Weather Report'u kuruyorlar. Bugün fusion adıyla bildiğimiz çalım tarzının çok önemli özel örneklerinden birini veriyorlar yıllarca. Bu grubun başka bir özelliği daha var. Wayne Shorter esasında caz tarihinin en önemli besticilerinden biri. Miles Davis grubuna katıldıktan sonra bütün Miles Davis repertuarını değiştirecek kadar üretken bir bestici. Hala da besteleri dünyanın her yerinde çalınıyor. Ben de yıllarca çaldım. Hatta bitirme projem olarak onun Miyako isimli bestesinin bir big band aranjmanını yapmıştım. Wayne Shorter, Weather Report'a girdikten sonra eski yaptığı hızda ve çoklukta beste yapmıyor. Daha çok Joe Zawinul'un besteleri çalınmaya başlanıyor. Ancak daha sonra Jaco Pastorius'un besteleri, o da gelmiş geçmiş en büyük basçılardan biri tabii. Diğer başka müzisyenlerin besteleri çalınıyor ama Wayne Shorter'ın bildiğimiz, alışkın olduğumuz hızında ve çoklukta beste görmüyoruz. Duyamıyoruz Weather Report'ta. Ancak burada çok önemli başka bir konu devreye giriyor. Bu büyük müzisyenler bile kendi aralarında bunu bir ego haline getirmiyorlar. Benim bestelerim çalınacak. Senin varsa şu kadar, benim de şu kadar olacak. Hiç böyle bir şey olmuyor. Wayne Shorter bu kadar büyük bir grupta yeri geliyor, sadece bir icracı olarak bile yer alabiliyor. Bunun asla konusu bile geçmiyor. Daha sonra kendisi 80'lerde tekrar kendi solo albümlerini yapmaya başladığında daha üretken bir evreye geçiyor. Bu ego konusu grupları yaşatan, başlatan ve bitiren konudur. Bütün grup olma konusunda belki de cımbızla çekip çıkarmak isteyeceğim tek bir başlık varsa o da bu ego başlıdır. Sonuçta insan olarak hepimiz egolarımızla yaşıyoruz. Müzik çok bireysel bir şey olduğu için bu egoların daha parlaması, daha büyümesi çok doğal. Ve grup içinde bu çatışmaların olması da çok doğal. Ama ben basit ego kavgalarıyla grubun önünün tıkanmasını, grubun yolunun kapanmasını hiç istemediğim için size bu tavsiyede bulunuyorum. Daha önce de söyledim. İnsanların birbirlerini aynı grupta çalarken sevmeleri gerekmiyor ama saygı duymaları gerekiyor. Kaldı ki ben iyi bir grup olmak için başlangıçta insanların iyi arkadaş olması gerektiğini de düşünenlerdenim. Daha sonra bu arkadaşlık süremeyebiliyor. Bunu da yaşadım ben. O arkadaşlık aynı şiddette, aynı güzellikte sürmese bile saygı sürdüğü sürece o grup başarılı bir şekilde yoluna devam edebiliyor. Çünkü bunlar yaşanıyor. Çok büyük gruplarda bile yaşanıyor. Ama bir şekilde yollarına devam ediyorlar. Şu an bildiğiniz pek çok grubun grup elemanları farklı farklı uçaklarda seyahat ediyorlar. Aynı uçakta olmak istemedikleri için. Ama sahneye çıktıklarında hiçbir şey fark etmiyor. Aynı performanslarını şahane bir şekilde gösteriyorlar. Bizim de bu saygıya en azından grup elemanları olarak her zaman sahip olmamız gerektiğini düşünüyorum. Farklı uçaklarla gitme lüksüne sahip olmasak bile en azından birbirimize tahammül edebilecek kadar birbirimizi alttan alabiliriz diye düşünüyorum.

Farklı Müzisyenlerle Çalışmak

Müzik kariyerimdeki belki de en önemli grup bugüne kadar Kangroove oldu. 1998 yılında kurduğumuz grupla çok uzun yıllar Türkiye'nin her yerinde çaldık. Bir albümümüzün olmaması esasında bizim ayıbımız. Ama bizden haberdar olan çok fazla insan olduğunu, müzisyen olduğunu da biliyorum. Hatta sağda solda bizim kaçak bazı kayıtlarımızın olduğunu da biliyorum. Bunlar bana bile geldi. Kangroove'la başarılı olmamızın en büyük sebebi çaldığımız parçaları bire bir çıkarmak olmuştu. Çalışma alt başlığında taklit etmenin ne kadar önemli bir yol olduğunu söylemiştim. Grup elemanları olarak dinlediğimiz, çaldığımız parçaların bire bir aynısını çalıyorduk. Stevie Wonder'ın bir şarkısı mı çalınacak? Basçı ne çalıyor? Aynısı. Keyboardçu, aynısı. Ve bunun için gerçekten her gün akşamüstü 6'dan 8'e kadar pro yapıyorduk. Her gün, 3 ay boyunca, yazları. Bu grup için çok önemli bir olay. Bunu yapmanızı imkanınız varsa tavsiye ediyorum. Ama bu kadar zaman ayıramasanız bile en azından çaldığınız grupların, coverladığınız grupların veya coverlamak istediğiniz grupların bire bir enstrüman partilerini çıkartın. Basçı onu çalsın. Keyboardçu onu çalsın. O sesi yakalamaya çalışsın. Çünkü bundan çok şey öğreneceksiniz. Bundan asıl öğreneceğiniz şey grup ensemblı ve grup sesi, sound'u olacak. Bunu es geçmeyin. Pek kıymetli grubun İlhan Erşah'ın İstanbul Sessions'dan bahsetmek istiyorum biraz da. İlhan, Türkiye'ye gelip gittiğinde çaldığı müzisyen arkadaşlarıyla kurulmak istediği bir gruptan bahsetmişti. Ve Kuruçeşme'deki o zaman eskiden ünlü olan bir mekanda pek çok müzisyen bir araya geldi bir akşam. Yaklaşık 20 müzisyendik. Birisi çalıyor, diğeri iniyor. Baskıtırı ben birisine veriyorum. Kimisi trompet çalıyor, perkusyona üç kişi çıkıyor. O grup esasında bugün İlhan Erşah'ın İstanbul Sessions olarak bildiğimiz formatın ilk haliydi. Daha sonra Babylon'da konserler verdik. Babylon'u bilmeyenleriniz vardır diye söylüyorum. İstanbul'un, Türkiye'nin efsanevi mekanlarından biriydi. Şu an başka bir yerde aynen devam ediyor. Daha sonra bu grup yavaş yavaş eleman sayısında azalmaya giderek şu anki dört kişiye kadar geldi. İlhan Erşah'ın saksafonda, İzzet Kızıl perkusyonda, Turgut Alpbekoğlu davulda, ben denizde bas gitardayım. Grup enteresan bir formata sahip. Benim bildiğim başka bu formatta grup yok. Perküsyon, davul, bas gitar, tenor saksafon. Tabii benzer gruplar vardır mutlaka ama ben bilmiyorum en azından. Grubun sesini oluştururken önem verdiğimiz bir konu şuydu. Grupta tiz frekans eksikliği hissediyorduk. Çünkü bas gitar, perküsyon, davul derken tizleri çok duymadığımız bir ses vardı. Dolayısıyla İzzet'in seçtiği çeşitli metal bloklar, çeşitli kobeller, Turgut'un seçtiği ziller bize o tiz frekansları verdi. Ve grubun sesini oluşturmamızda önemli bir yere sahip oldu bunlar. Grupta armonik enstrüman olarak sadece ben deniz yer almaktayım. Ve çaldığım şeyi çeşitlendirmek için, grubun müziğine katkıda bulunabilmek için kendime büyük bir pedal sistemi kurdum. Bu pedal sisteminde loop'ları kullanıyorum. Pek çok değişik efektler var. Zaman içinde bunlar büyüyor, eksiliyor, çıvalıyor, değişiyor. Bazen sopalarla, çomaklarla çalıyorum bas gitarı. Bazen İzzet'in perküsyoncumuzun yanına gidiyorum. O elleriyle benim bas gitarımı vuruyor. Kendimizi zorladığımız ama zorlamak için değil, doğal olarak kendi sınırlarımızı zorladığımız bir müzik yapıyoruz. Ve bu da bizi daha iyi bir yere götürüyor diye düşünüyorum. Çünkü zamanla geldiğimiz yere baktığımda gerçekten müziğimizden oldukça mutluyum. Bir diğer grubum Kuartet Muhartet. Artık Maden Öktem Ersönmez olarak devam ediyoruz. Kuartet Muhartet'i 2001 yılında kurduk. Volkan Öktem, Sarp Maden, Genco Arı ve ben. Daha sonra tri olarak devam ediyoruz günümüzde. Maden Öktem Ersönmez olarak. Benim ilk doğru düzgün caz çaldığım grubum. İlk bestelerimi yayınladığım grubum. Çok şey öğrendim, hala çok şey öğreniyorum. Grup müziği yapma konusunda. Gitarist ve piyanistin eş zamanlı olarak yoğun çaldığı gruplarda kendi aralarındaki voicing dediğimiz akorları nasıl tınlattıkları konusu önemli bir sorun olabiliyor. Melodiyi kimin alacağı, melodinin ne şekilde çalınacağı bazen sorun olabiliyor. Ama bunu da Genco'nun ve Sarp'ın şahane müzisyenlikleri sayesinde gayet güzel bir şekilde çözdük her seferinde. Kolay bir şey değil. Özellikle tekrar söylüyorum, yoğun çalınan müziklerde bu sorun olabiliyor. Şu an besti çalınan formattan sadece jam sessionlarımızı çalıp kaydettiğimiz bir duruma geldik. Maden Öktem Ersönmez'in son halinde biz bir parça yazmıyoruz artık. Jam sessionlar yapıyoruz ve bunun içinden çıkan fikirleri birazcık rafine edip bunları şarkılaştırıyoruz. Evde şarkı yazmaktan ziyade provalarda ve hatta soundchecklerde beraber şarkı yazıyoruz. Bunu da tavsiye ederim. Bunu denemek isteyen arkadaşlara güzel bir yol olabilir belki. Grup elemanı olmadığım ama grup elemanıymış gibi düşündüğüm başka bir ekipten bahsedeceğim şimdi. Athena. Athena'nın 2010 yılında çıkardığı Piss albümünde aranjör olarak yer aldım. Aynı zamanda bas gitarları da çaldım, biraz keyboard da çaldım, biraz vokal de yaptım, biraz perküsyon da çaldım. Aranjörler zaten birazcık böyle oluyorlar. Ufaktan bir şeylere dokunuyorlar enstrüman olarak ama asıl parçaların ne şekilde yorumlanacağına, ne şekilde akacağına karar veren insanlar oluyor. Tabii ki de tek başıma yapmadım. Gökhan Özoğuz, Hakan Özoğuz ve ben üçümüz aranjörlüğünü üstlendik. Yaklaşık bir buçuk yıl çalıştık. Uzun bir süre tabii. Albümü ilk kaydetme safhasına geldiğimizde Gökhan benim içime sinmiyor, bir daha yapalım bu şarkıları dedi. İyi ki de öyle yapmışız. Baştan başlayıp tekrar yaptığımızda parçaların daha güzel bir hale geldiğini gördük. Ve o şekliyle kaydettik. Çok da güzel bir albüm oldu. Çok içime sinen, çok şey öğrendiğim bir albüm oldu. Bu bir buçuk yıl hem onların kendi stüdyolarında, hem benim evimde, bazen salonda sadece akustik gitar çalarak, bazen davullarla, baslarla yüksek yüksek çalarak parçaların üstüne düşündüğümüz şahane bir repertuar çıktı ortaya. İyi ki de çıkmış. Çok seviyorum albümü. Yine kendisinden çok şey öğrendiğim büyük müzisyen Aydın Esen'den bahsetmek istiyorum. Aydın Esen bana grup olmak konusunda çok önemli bir tavsiyede bulunmuştu. Özellikle caz müziğinde formu kaybedebiliyoruz icra sırasında. Ancak iyi grup, iyi müzisyen her zaman beraber kaybolmayı göze alıp, sonra beraber toparlanmayı da becerebilen grup oluyor. Bunu da Aydın hocamdan duymuştum ilk. Kaybolmayı pek sevmeyiz ama beraber toparlanabilme kısmı galiba güzel oluyor. Bunu da başarmaya çalışıyoruz bütün gruplarımda. Ve Tarkan. 2006 yılından beri Tarkan Orkestrası'nın bas gitaristiyim. Şahane bir orkestramız var. Orkestra'daki bütün müzisyen arkadaşlarım kendi alanlarında en iyilerden. Tarkan yeni parçalarını genelde orijinali gibi sever ama eski parçalarda sürekli değişikliklere gidiyoruz. Bazen çeşitli potpourri'ler yapıyoruz. Parçaları birleştiriyoruz. O konuda her zaman hangi parçayı birbiriyle birleştirmemiz, tonları, hangi enstrümanların kullanılacağı gibi konularda hep karşılıklı görüş alışverişinde bulunarak yapıyoruz. Bütün düzenlemeleri. Herkes fikrini söylüyor. Grup olmak böyle bir şey işte bir pop sanatçısının arkasında da. Konsere çıktığımızda her zaman şarkının en iyi şekilde icra edilebilmesi için kendi teknik yeterliliklerimizi, belki başka gruplarda yapacağımız belli şeyleri bir kenara bırakıyoruz. Şarkının en güzel, en dinleyiciye iyi şekilde aktarılabilmesi için olması gerektiği gibi çalmaya çalışıyoruz. Orada işte less is more düsturunu uyguluyoruz. Yani her ne kadar bazı parçalar bire bir çalınsa bile bazı parçalar da tamamen farklı bir şekilde çalınıyor. Ve orada da gruptaki müzisyenlerin kendi fikirleri devreye giriyor. Burada da hiç ego yapmadan hangi fikir daha iyiyse, kimin fikri daha çok beğeniliyorsa onu uyguluyoruz, onu uygulamaya çalışıyoruz. Genelde de ortaya çok güzel bir sonuç çıkıyor. Tabii Tarkan'ın yönlendirmesiyle oluyor ama orkestradaki bütün müzisyen arkadaşlarım ve ben de dahil olmak üzere her türlü görüşü paylaşıyoruz. En iyi olan neyse de iyi olan kazanıyor. Cidden çok basit şarkı. Beşifre, tamam. Valla çok basit. Direkt okur muyuz? Direkt okursunuz. Ama asıl mevzu şu, parçamız 3 bölümden müteşekkil olup... Bu kadar abi. Ne adı? Bluebee. Bluebee. Ben bunu daha önce bir çekimde kullanmıştım. Cidden o zaman da böyle bir gece önce oturup şöyle bir tema bulmuştum. Üç akor abi zaten. Aynen öyle. Çağrı Bey buyurun. Doğru. Ne sorayım? Olur. Concert, yani şey istiyorsanız. Yok abi gerek yok. Bence de gerek yok. Şimdi diyorum ki, ben şu ilk baştaki akorlarla başlıyorum. Melodiyi parçanın başında ben çalsam. Bu parçanın başında ben çalsam. Şimdi diyorum ki, ben şu ilk baştaki akorlarla başlıyorum. Melodiyi parçanın başında ben çalsam. Sonra sololara girsek. Olur. Parçanın finalinde melodiler sizde olsak. Bizde olsun. Tamam. Peki şey olarak ne? Tür olarak. Nasıl bir şey yani? Buluruz ya. Ben zaten o rife girdiğimde sen hemen bir şey bulursun diye hissediyordu ama. Ben seni yönlendirmeyeyim açıkçası. Şey gibi. Aynen. Bravo. Ben işte görünce anlayamadım tabii. Ben onun bakınca hiç öyle bir şey olduğunu zannedemedim. Harbisi? Başta bu changeleri istiyorsun. Ondan üstüne melodiyi mi çalacaksın? Onları o çalıyor galiba. Bak, ilk baştaki akorları ben çalıyorum. Daha sonra sen katılıyorsun Edis'le beraber. Orada bence akorlarda Hammond'dan da Buster'ı sen çalarsın. Çünkü ben o melodiye girdiğimde birazcık Buster eksik kalabilir. Rockstar çalayım ya. Veya neyse. Olur. Ben daha sonra melodiden sonra tekrar devam ettiğinde zaten Buster'ı çalacağım. Tamam. Oradan sonra örneğin solo sırasına karar verelim. Peki şey mi? Open mi ilk baştaki 4 ölçü yoksa gerçi 8 ölçüde? Yazdığı kadar mı? Yazdığı kadar galiba. 8 ölçü sonra head'i sen çalıyorsun abi. Evet. Solo'lar sonra head altta biz giriyoruz. Solo'ların nerede? Solo'ları bence solo'lar işte karar verelim. Sizden birisi çalsın. İkiniz de çalın. Ne üzerine yazıyor? İlk 4 ölçü üstüne mi dönüyor? Parça sol minör. Şurada dönüyor herhalde. Aynen öyle. Bütün alttaki melodinin altında da zaten aynı akorlar devam ediyor. O zaman bu changelerin üstüne çalınacak. Evet. Tamam. Peki bu 16. ölçüdeki 8 bar çalınıyor mu her defasında?

Ara Test (2)

İyi Bir Grup Kurmak

https://video.neoskola.net/1738060999154.srt

https://video.neoskola.net/1738060998892.srt

Bas Gitar Üzerine

https://video.neoskola.net/1738060998643.srt

Bu dizinin betimlemesi TRT tarafından Sesli Betimleme Derneğine yaptırılmıştır. Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Bu dizinin betimlemesi TRT tarafından Sesli Betimleme Derneğine yaptırılmıştır. Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Bu dizinin betimlemesi TRT tarafından Sesli Betimleme Derneğine yaptırılmıştır. Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Bu dizinin betimlemesi TRT tarafından Sesli Betimleme Derneğine yaptırılmıştır. Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Bu dizinin betimlemesi TRT tarafından Sesli Betimleme Derneğine yaptırılmıştır. Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Bu dizinin betimlemesi TRT tarafından Sesli Betimleme Derneğine yaptırılmıştır. www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com Erişim www.seslibetimlemedernegi.com

https://video.neoskola.net/1738062768490.srt

https://video.neoskola.net/1738062768226.srt

Müzikte Groove'un Önemi

https://video.neoskola.net/1738062767988.srt

Bas gitar, bas gitar çalışma, teknik konular konusunda artık bilgiye ulaşmak çok kolay. Benim size özel olarak söyleyebileceğim başka bir şey var kendi tecrübelerimden yola çıkarak. O da müzikteki groove'un önemi. Groove nedir? Groove, müzikteki ritmik histir aslen. Davulla basçının daha çok grupta yarattığı, kaynattığı, grubu yükselttiği, belki de yerin dibine geçirdiği. Groove konusuna her basçının çok önem vermesi gerekiyor ve bunun için de bizden önceki büyük ustaları çok dinlememiz gerekiyor. Bunu yapmış olan insanlar kimdir? James Jamerson'dur, Jaco Pastorius'tur, Louis Johnson'dur, sonsuz isim var bu isimlere de zaten her yerde ulaşabilirsiniz büyük kayıtlarda her yerde görüyorsunuz bu isimleri, Anthony Jackson'dır. Groove'u bir grupta veren asıl şey ne? Bir, ritmik hakimiyet. Grupta davulla basın ne yaptığını, ne çaldığını çok iyi bilen bir hisle çalması gerekiyor, ayakları çok yere basan, daha önce bahsettiğim grubun birazcık gerisinde çalma, belki birazcık ilerisinde çalma gibi konular ayrı bir tartışma konusu ama davulla basın çok iyi bir ritmik hisle çalması gerekiyor. Bas gitar özelinde konuşulmayan bazı konular var. Bunlardan bir tanesi nota uzunlukları. Staccato dediğimiz kesik notalarla mı çalacağız bazı şeyleri yoksa birazcık daha uzun uzun birbirine bağlayarak legato mu çalacağız yani yoksa böyle mi çalacağız veya yoksa bu mu? Bu, müziğin bütün lezzetini veren, belki müziği yükselten belli yerlerde düşüren bir konu ama asıl önemli olan gruvu koruyabilmek, ritmik hissi koruyabilmek ve grubu güzel bir şekilde taşımak, yükseltmek, belli yerlerde düşürmek, belli yerlerde tamamen çekilmek, bu parça analizleriyle çok iyi yapılabilecek bir şey. Bir basçı olarak size 60'ların, 70'lerin Motown kayıtlarını şiddetle öneriyorum, hem basçı efsanevi James Jamerson'ı dinlemeniz açısından, Bobby Babbitt'i dinlemeniz açısından, aynı zamanda Tower of Power gibi yine soul, nosyonlu grupları dinlemenizi tavsiye ediyorum, Rocco Prestia efsanevi bir basçı. Bu adamlar gruvun, ritmik hissin şahane örneklerini bugün bize taşımış adamlar. Mutlaka dinleyin, mutlaka etidedin. Ben öyle yaptım, çok da faydasını gördüm. Bas gitarla ilgili söyleyebilecek sonsuz söz var. Benim de öğreneceğim sonsuz şey var. Hepimizin yürüyeceği çok uzun bir yol var. Ancak söylediğim gibi bilgiye ulaşmak günümüzde çok kolay. Benim size burada bire bir göstereceğim şeylerden ziyade daha sonra soru cevap kısmında sizlerden alacağım sorularla belki kafanızdaki sorulara birazcık daha açıklık getirebilirim. Şimdi başka bir konuya geçelim.

https://video.neoskola.net/1738062328364.srt

https://video.neoskola.net/1738062328150.srt

Bir Grup Kurarken Nelere Dikkat Edilmelidir?

https://video.neoskola.net/1738062327858.srt

Bir grubu kimlerle beraber kurmalıyız? Bir grup kurarken nasıl insanlar toplamalıyız? Bu çok önemli bir konu. Dünyada pek çok kendi alanında çok büyük isme sahibi olmuş olan müzisyenin bir araya gelip pek de iyi şeyler çıkartmadığını görebiliyoruz. Tam tersi de oluyor tabii. Genelde zaten tam tersi oluyor ama böyle örnekler de var. Ben kendi yaptığım gruplar için öncelikle kafamdaki müzik tarzına uygun olan bir çalım tarzını benim izlemiş müzisyenlerin olmasını isterim. Ancak bu yeterli değil. En az bunun kadar önemli olan bir şey var. O da bir müzisyenin söz verdiği zamanda, söz verdiği şekilde işini yapıyor olması, o konsere geliyor olması. Esasında en geniş anlamda seni yarı yolda bırakmıyor olması. Bu konu tahmin ettiğinizden daha önemli bir konu. Hiç müzikle alakası yok. Esasında hayatın kendisiyle ilgili bir konu bu. Çevremizdeki arkadaşlarımızı da buna göre seçiyoruz genelde. Müzikle de bu çok önemli. Beraber bir şey yapıyorsan senin yarı yolda bırakılmaman lazım. Senin de onları yarı yolda bırakmaman lazım. Ama tabii beraber aynı dili konuştuğun müzisyenlerin olması bulunmaz bir nimet. Bu yolda da beraber yürüyeceksiniz çünkü. O uzun yolu beraber aynı nefesle yürümeniz gerekiyor. Örneğin Latin bir grup kurduğumda ben hiç tarzı olmayan, daha çok Anadolu müziği çalmış bir perkisyoncu arkadaşımı o gruba davet etmek istemem. Çünkü onun tarzını zorlamak yerine, onun kişiliğini zorlamak yerine Latin müziğiyle daha çok haşır neşir olmuş bir müzisyeni bulmayı tercih ederim. Belki o müzisyen benim diğeri kadar iyi arkadaşım olmayabilir. Ama hiç sorun değil. Orada benim konuşmak istediğim dile daha uygun bir insan olduğu gerçeği dağın plana çıkıyor. Bugüne kadar yer aldığım gruplarda ben hep grup elemanı olarak yer almayı tercih ettim. Ve gruplarımızda da her zaman herkes grup elemanı olarak yer aldı. Yani bir lider yoktu. Bunu ben çok değerli görüyorum. Yani herkesin grupta eşdeğer olduğu, eşdeğer varlığa, ağırlığa sahip olduğu durumu çok kıymetli buluyorum. Grubun ismi Ilhan Erşay'ın İstanbul Sessions olsa bile yine de o dört kişi aynı ağırlığa sahip, aynı şekilde müzik yapıyorlar. Buradaki en önemli faktör tabii bizim müzisyenler olarak gruba kattığımız şey. Bir grubun liderinin kim olduğu çok da önemli değil. Ben kendi grubum içinde müzisyen arkadaşlarımın her zaman fikirlerini söylemesini, bir şey katmasını, ortaya kişilik koymalarını beklerim. Müzik kolay bir yol değil. Hem sanatçı olacaksınız, hem sporcu olacaksınız, kondisyonunuz yerinde olacak. Hem entelektüel birikiminizi sürekli yerinde tutmaya çalışacaksınız, dünyadan haberdar olmaya çalışacaksınız. Aynı zamanda hayatın gerçekleri var. O kiralar ödenecek, o çocuklar okullara yollanacak. Bunların hepsini bir arada düzgün bir şekilde yönetmek gerçekten zor oluyor. Çalışma saatlerimizde her zaman çok ideal saatler olmayabiliyor. Öncelikle buna birazcık hazırlıklı olmak lazım. Ama yaşam tarzımıza dikkat ettiğimizde bunun üstesinden gelinmeyecek şeyler olmadığını düşünüyorum. Bizden büyüklere baktığımızda da çok düzgün yaşamlar kurmuş müzisyen, sanatçı abilerimizi, ablalarımızı görebiliyoruz. Bu olmayacak bir şey değil. Ama sonuçta müziğin kolay bir yol olmadığını bilmek lazım. Ancak çok da zevkli, çok da mutlu eden bir yol olduğunun hepimizin farkında olması lazım. Müzik, insanoğlunun hayata kazandırdığı en önemli şeylerden biri. Ama en önemli şey değil. Hayatta en önemli şey huzur. İnsanın huzurlu olmanın yollarını bulması lazım. Benim için müzik bu yollardan biri. Benim her zaman kendime sorduğum bir soru var. O da şu. Ben müzisyen olarak yaptığımı bir dinleyici olarak dinler miydim? Bunu sever miydim? Yoksa sadece kulağıma çalınan öyle bir şey olarak geçip gider miydi? Bu soruyu kendinize her zaman sormanızı tavsiye ederim. Yaptığınız işlerdeki kaliteyi veya kalitesizliği, güzelliği veya çirkinliği iyi değerlendirmenize sebep olacaktır. Ve yolunuzda belki az da olsa yönünüzü bulmada size yardımcı olabilecek bir tavsiye olacaktır.

Bu testte yüzde 80 oranında başarılı olmanız halinde, sertifika almaya hak kazanacaksınız.

Sertifika Testi

Bas Gitar Teknikleri

<p>Alp Ersönmez ile Grup Kültürü ve Müzisyenlik Eğitimi, müziğe yeni başlayanlar ve müzikte grup kültürünün nasıl oluşturulacağını profesyonel bir müzisyenden öğrenmek isteyenler için temel bilgiler sunuyor. Okul hayatında öğrendikleri ile uzun yıllar birlikte çalıştığı müzisyenler ve kendi tecrübelerinden süzdüğü bilgiler ışığında on beş farklı bölümden oluşan bir içerik hazırlayan Ersönmez, bir müzisyenin nasıl çalışması gerektiğinden grup üyesi olmanın getirdiği sorumluluklara, başarılı grupların sırlarından davul çalmanın inceliklerine müzikle ilgilenen herkes için önemli dersler veriyor. Bu eğitim, yaptığı iş ne olursa olsun hep müzisyen olmak isteyenler ve yaptığı iş müzik olup, alanında en iyisi olmak isteyenler için!</p>

Favori Beşlim

Jazz Theory Book

Rick Beato Müzik Hakkında Her Şey

John Patitucci’nin Dersleri

Ufuk Açıcı Bir Sanatçı

Anatomy of a Murder

Müzik Yapım Şeklini Değiştiren Cihaz

Leo Fender

DAW Nedir

Tampere Sistem Nedir

Tiny Desk Concerts

Dünyada Neler Dinleniyor

Grup Kültürü ve Müzisyenlik eğitiminde Alp Ersönmez başarılı müzisyenlerin sırlarını paylaşıyor, grup kültürü oluşturmak isteyenler için temel bilgiler veriyor.

Alp Ersönmez'den Grup Kültürü ve Müzisyenlik Eğitimi

Grup kültürü ve müzisyenliğe dair temel bilgiler Alp Ersönmez ile Grup Kültürü ve Müzisyenlik Eğitimi’nde

3 DERS, 13 BÖLÜM

Canlı soru-cevap oturumlarına katılarak, Alp Ersönmez’e grup kültürü ve müzisyenlikle ilgili merak ettiklerinizi sorabilirsiniz.

EĞİTMENLE CANLI SORU-CEVAP

Eğitimi bitirince, üzerinde eğitmen imzasının bulunduğu sertifikaya sahip olursunuz

EĞİTMEN İMZALI SERTİFİKA

İzleme sınırı olmaksızın dilediğiniz zaman, dilediğiniz kadar izleyebilirsiniz

SINIRSIZ ERİŞİM

Sertifikanı aldıktan sonra 12 hafta boyunca her hafta sana gönderilecek ekstra içeriklerde eğitim içeriğiyle paralel kitap önerileri, söyleşiler, videolar ve dahası seni bekliyor!

EKSTRA İÇERİKLER

Grup Kültürü ve Müzisyenlik Eğitimi | Alp Ersönmez

Grup Kültürü ve Müzisyenlik Eğitimi

Başarılı müzisyenlerin sırlarını profesyonel Bas gitarist Alp Ersönmez’den öğrenin

Türkiye’nin en iyi Bas gitaristlerinden müzisyen Alp Ersönmez’e göre, müzisyenlik yalnızca yetenekle ulaşılıp sürdürülebilecek bir iş değildir. 
İyi bir müzisyen olmak için aynı zamanda çalışmak ve nasıl çalışılacağını da bilmek gerekir.
‘Nasıl iyi bir müzisyen olunur?” ve “İyi bir müzik grubu nasıl kurulur?” sorularının cevaplarını, İlhan Erşahin’den Nil Karaibrahimgil’e, Aydın Esen’den Tarkan’a, dünyanın en iyi müzisyenleriyle, sayısız konser ve albüm yapan Alp Ersönmez’den öğrenin.

Çıkardığımız ses belli bir düşünceye, belli bir duyguya, belli bir güzelliğe hitap ediyorsa o bizim için müziktir.

Türkiye'nin önde gelen bas gitaristlerinden biri olan Alp Ersönmez, eğitiminde grup müziği ve prodüksiyon süreçlerini paylaşıyor.

Alp Ersönmez

3 Cisim Problemi ve Kaos Kuramı eğitiminde 3 cisim probleminin ortaya çıkışını ve hem iklim hem de modern kaos kuramıyla ilişkisini keşfedeceksiniz.

Bu eğitimde üç cisim probleminin ne olduğunu ve modern kaos kuramına etkilerini keşfedeceksiniz.

3 Cisim Problemi ve Kaos Kuramı

'Agility: İş Hayatında Çeviklik' eğitiminde Ahmet Akdağ 'agile' yani çevik düşünme sistemini ve çevik dönüşümlerin farklı iş modellerindeki etkisini inceliyor. 

Bu eğitimle iş hayatında sürdürülebilirliğin anahtarlarından “agile” yani çevik düşünme sistemi inceleyecek, çevik dönüşümlerin farklı iş modellerindeki etkisine şahit olacaksınız.

Agility: İş Hayatında Çeviklik

Sinema eleştirmeni Mehmet Açar Amerikan Sinema Tarihi eğitiminde izleyenleri Amerikan sinemasının 120 yıllık tarihinde bir yolculuğa çıkarıyor.

Amerikan sinemasının 120 yıllık tarihine bir yolculuk

Amerikan Sinema Tarihi

Anadolu Mutfağının Modern Yorumu eğitiminde Maksut Aşkar geleneksel Anadolu mutfağı tariflerinin modern tekniklerle rafine yorumlarını gösteriyor.

Bu eğitimle, coğrafya, tarih ve kültürün etkisiyle şekillenen geleneksel Anadolu mutfağının önemli yapı taşları ve günümüzde farklı yorumlanan inceliklerini keşfedecek, geleneksel tariflerin modern tekniklerle rafine yorumlarına şahit olacaksınız.

Anadolu Mutfağının Modern Yorumu

Antik Çağ'dan 19. Yüzyıla Sanat Tarihi eğitiminde Prof. Dr. Tuna Şare Ağtürk Batı sanat tarihine yön veren sanat akımlarını inceliyor. Sanat Tarihi Eğitimi

Bu eğitimle Batı sanat tarihine yön veren sanat akımlarını inceleyecek, resim, heykel ve mimari sanat eserlerini yorumlayabilmek için ihtiyacınız olan temel bilgi birikimini edineceksiniz.

Antik Çağ'dan 19. Yüzyıla Sanat Tarihi

Neo Skola'nın kadın eğitmenlerinden Ayça Çiğdem Budak, Buket Akdol, Mehpare Çelik ve Rüzgar Mira Okan, bir rol model olarak Mustafa Kemal Atatürk'ü anlatıyor!

A. Ç. Budak & B. Akdol & M. Çelik & R. M. Okan

Neo Skola eğitmenlerinden Ayça Çiğdem Budak, Buket Akdol, Mehpare Çelik ve Rüzgar Mira Okan, bir rol model olarak Mustafa Kemal Atatürk'ü anlatıyor!

Atatürk'ün Mirasını Anlamak ve Geleceğe Taşımak

Atatürk’ü Anlamak eğitiminde Prof. Dr. İlber Ortaylı Atatürk'ün hayatını şekillendiren gelişmeleri ve hem Türkiye hem Dünya tarihinde bıraktığı izi anlatıyor.

Bu eğitimde, kurucu liderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatını şekillendiren gelişmeleri öğreneceksiniz. Devamında da hem Türkiye hem de Dünya tarihinde bıraktığı izi daha iyi anlayacaksınız.

Atatürk’ü Anlamak

Sinema eleştirmeni Mehmet Açar, Avrupa ve Dünya Sineması Tarihi eğitiminde sinemanın 20 yıl içindeki yayılması ve dünyayı değiştirmesinin hikayesini anlatıyor.

Avrupa'da doğan sinemanın 20 yıl içinde tüm dünyaya yayılması ve dünyayı değiştirmesinin hikayesi

Avrupa ve Dünya Sineması Tarihi

Ağız Yapısı ve Lezzet Katmanları eğitiminde Oğul Türkkan gurmeliği, lezzet algısını ve tatları anlatıyor.

Bu eğitimle lezzet ve tadın tüm etkenlerini, gurmeliği inceliklerini ve ağız tadınızı keşfedeceksiniz.

Ağız Yapısı ve Lezzet Katmanları

B2B Pazarlama Eğitimi’nde Ahmet Hazım Topçuoğlu ile şirketten şirkete satış süreçlerinde başarıyı etkileyen tüm faktör, teknik ve ayrıntıları keşfedin!

Bu eğitimle şirketten şirkete satış süreçlerinde başarının sırlarını keşfedeceksiniz.

B2B Pazarlama Eğitimi

Migren belirtileri nedir? Baş ağrısı nasıl geçer? Migrenin tedavisi var mı? Prof. Dr. Pınar Yalınay Dikmen'in yeni eğitiminde keşfedeceksiniz!

Bu eğitimle baş ağrısı hastalıkları ve migren hakkında bilinmesi gerekenleri keşfedeceksiniz.

Baş Ağrısı ve Migren

Başarılı Kariyerin Sırları eğitimi kapsamında Şerif Kaynar, kariyer yolculuğunda başarının sırlarını keşfetmeniz için yol gösteriyor.

Bu eğitimle, başarılı yöneticilikten başarılı girişimciliğe, büyük şirketlerde yönetim kurulu üyeliğinden yönetim kurulu başkanlığına kariyer yolculuğunda başarının sırlarını keşfedeceksiniz.

Başarılı Kariyerin Sırları

Bir Yaşam Şekli Olarak Yoga eğitiminde Müjde Mısırlı günlük hayatınıza uyarlayabileceğiniz yoga felsefesi ve pratiklerini paylaşıyor. İncelemeye hemen başlayın!

Bu eğitimle duygularınızda derinleşebileceğiniz bir yoga akışına eşlik edecek, yoganın felsefesi ve pratiklerini günlük hayatınıza uygulayabileceksiniz.

Bir Yaşam Şekli Olarak Yoga

Bir Şarkının Anatomisi: Grup Müziği ve Prodüksiyon Süreci eğitimi ile bir şarkının kayıt aşamasına baştan sona şahit olun!

Alp Ersönmez'in "Çiçek Dürbünü" ile çalıştığı bu eğitimde bir grup olarak müzik yapmanın ve prodüksiyon sürecinin aşamalarını keşfedeceksiniz.

Bir Şarkının Anatomisi: Grup Müziği ve Prodüksiyon Süreci

Bira Tarihi ve Kültrü eğitiminde Oğul Türkkan biranın tarihini, kültürünü ve çeşitlerini anlatırken biranın her yudumundan daha fazla keyif almanızı sağlıyor.

Tarihini, kültürünü ve çeşitlerini öğrendiğinizde, biranın her yudumundan daha fazla keyif alacaksınız.

Bira Tarihi ve Kültürü

Ekolog ve Evrimsel Biyolog Prof. Dr. Utku Perktaş ile biyoçeşitlilik eğitiminde doğanın mirası biyoçeşitliliği korumanın yollarını keşfedeceksiniz.

Bu eğitimle biyoçeşitliliğin dünyamız için önemini ve bu küresel mirası korumak için yapabileceklerimizi keşfedeceksiniz.

Biyoçeşitliliği Anlamak ve Korumak

Blockchain ve Kripto Paranın Temelleri eğitiminde Dr. Cüneyt Özdemir blockchain'in çalışma prensiplerini ve kripto para kavramının temellerini anlatıyor.

Bu eğitimle blockhain’in çalışma prensiplerini, gizemlerini, tasarım bileşenlerini ve kripto para kavramını keşfedeceksiniz.

Blockchain ve Kripto Paranın Temelleri

Markalar için purpose iletişiminin önemini ve doğru marka amacını bulmanın sırlarını Brand Purpose: Marka Amacı eğitiminde keşfedeceksiniz.

Bu eğitimle “purpose” kavramının inceliklerini ve doğru marka amacını tüm iletişimlerde yaşatmanın sırlarını keşfedeceksiniz.

Brand Purpose: Marka Amacı

Psikiyatrist ve Psikoterapist Dr. Emre Tolun Arıcı ile Cinsellik Eğitimi’nde kadın ve erkek cinsel anatomisini, güvenli cinselliğin inceliklerini keşfedin! 

Bu eğitimle yetişkin bireyler ve çiftler için güvenli, sağlıklı ve doyumlu cinselliğin inceliklerini keşfedeceksiniz.

Cinsellik Eğitimi

Oğul Türkkan ile "Craft Beer: Butik Bira Yapımı ve Tadımı" eğitiminde "craft beer" üretimini, craft bira türlerini ve tadımının inceliklerini keşfedeceksiniz!

Bu eğitimle butik bira tarihini ve farklı aromalardaki türlerini keşfedecek, bira fabrikasında üretim süreçlerini adım adım takip edeceğiniz bir yolculuğa çıkacaksınız!

Craft Beer: Butik Bira Yapımı ve Tadımı

“Cumhuriyet Neden Kazanacak?” eğitiminde Prof. Dr. Emre Kongar Atatürk'ün Cumhuriyet Devrimi'ni, günümüze ve geleceğe yansımalarını inceliyor.

Bu eğitimle, Atatürk’ün Cumhuriyet Devrimi’ni inceleyecek, yirminci yüzyılın en mucizevi olayının günümüzde başardıklarına ve geleceğe etkisine şahit olacaksınız.

Cumhuriyet Neden Kazanacak?

Cumhuriyet'in Anayasa Tarihi'nde Demirhan Burak Çelik Türkiye Cumhuriyeti'nin anayasa tarihine dair tüm bilmeniz gerekenleri anlatıyor.

Bu eğitimle, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan günümüze kadar esas aldığı anayasaları hazırlandıkları dönemin koşulları, olumlu ve olumsuz tüm etkileriyle keşfedeceksiniz.

Cumhuriyet'in Anayasa Tarihi

Cumhuriyet'in İlk Yılları eğitimi ile Saltanat ve halifeliğin kaldırılması ve Cumhuriyet'in ilk yıllarını keşfedeceksiniz.

Bu eğitimde saltanatın kaldırılmasından tek parti yönetiminin kurulmasına kadar geçen süreci keşfedeceksiniz..

Cumhuriyet'in İlk Yılları

Depresyon Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri eğitiminde Doç. Dr. Defne Eraslan depresyonu tanımlıyor, nasıl önlenebileceğini ve tedavi yöntemlerini anlatıyor.

Depresyon nedir? Depresyonun kısır döngüsü: Duygular, düşünceler, davranışlar ve beden

Depresyon Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Design Thinking eğitiminde Gülay Özkan tasarım odaklı düşüncenin temellerini, adımlarını ve yardımcı araçlarını inceliyor, şirketlerdeki etkisini gösteriyor.

Bu eğitimle iz bırakmak isteyen bir markanın ihtiyacı olan tasarım odaklı düşünme pratiğinin temellerini, adımlarını ve yardımcı araçlarını inceleyecek, dünyanın önde gelen yenilikçi şirketlerinde yarattığı etkiye şahit olacaksınız.

Design Thinking: Tasarım Odaklı Düşünme

Eski TRT Başspikeri Mehpare Çelik, Diksiyon Eğitimi ile Türkçe'yi güzel konuşmanın önemini vurguluyor ve önemli tavsiyelerde bulunuyor. Hemen inceleyin!

Diksiyon Eğitimi

Diksiyon Eğitimi ile duyarak, konuşarak ve pratik yaparak güzel konuşma yeteneğine sahip olabilirsin. Güzel konuşma eğitimini hemen Neo Skola'da keşfet!

Doğum Sonrası (Postpartum) Dönemde Psikoloji eğitiminde Doç. Dr. Defne Eraslan doğum döneminde tüm annelerin yaşadığı psikolojik zorlukları anlatıyor.

Doğum döneminde tüm annelerin yaşadığı psikolojik zorluklar

Doğum Sonrası (Postpartum) Dönemde Psikolojiniz

Ebe Hayriye Erdoğu'nun eğitimiyle doğum korkunuzu geride bırakın! Doğum öncesi eğitimi ve rahatlama tekniklerinin önemi, sağlıklı bir doğum için bilmeniz gerekenler ve dahası bu eğitimde!

Bu eğitimde doğum öncesinde bilmeniz gerekenleri, doğum sonrası bakım için ipuçlarını ve sağlıklı bir doğumun adımlarını keşfedeceksiniz!

Doğum Yolculuğu: Gebelikten Anneliğe

Duygusal Dayanıklılık eğitiminde Enis Arslan belirsizliklerle dolu bir dünyada zorluklarla mücadele etmenin yollarını gösteriyor. Hemen keşfedin!

Duygusal Dayanıklılık Eğitimi

Bu eğitimle, Duygusal Dayanıklılık kavramı hakkında bilgiler edinirken, belirsizliklerle dolu bir dünyada zorluklarla mücadele etmenin metotlarını öğreneceksiniz.

Duygusal Dayanıklılık

Kurumsal dönüşüm sürecinde liderlik stratejileri ve kurum kültürünün önemi bu eğitimde.

Bu eğitimle kurumsal dönüşüm sürecinde kritik olan liderlik stratejilerini ve kurum kültürünün önemini keşfedeceksiniz. Ayrıca Vodafone Türkiye CEO'su Engin Aksoy ile vaka analizi sizi bekliyor!

Dönüşümün Temelleri: Liderlik, Strateji ve Kültür

İyi yaşam ve beslenme uzmanı Dilara Koçak'ın "En İyi Diyet Nedir?" eğitimi ile hem size hem de gezegene en iyi gelecek diyeti keşfedin!

Bu eğitimle iyi yaşam için en iyi diyet modelini, gıda okuryazarlığının püf noktalarını ve sürdürülebilir beslenme modellerini keşfedin. Size iyi gelen, gezegene de iyi gelsin!

En İyi Diyet Nedir?

Etkilenenler ve Yakınları için Travmaya Yaklaşım eğitiminde Doç. Dr. Defne Eraslan travma sonrası etkilenen kişiye destek olmanın sağlıklı yollarını paylaşıyor.

Bu eğitimle bireysel ve kitlesel travmanın belirtilerini ve aşamalarını inceleyecek, travma sonrası dönemde etkilenen kişiye destek olmanın sağlıklı yollarını keşfedeceksiniz.