Sağlık Eğitimleri

Sağlık

https://video.neoskola.net/1738418791918.srt

https://video.neoskola.net/1738418791625.srt

Merhaba, ben Prof. Dr. Özgür Öztürk. 25 senelik psikiyatristim. Onlarca farklı gruptan, binlerce kişiyle birebir çalıştım, onların doktoru oldum, tedavi ettim.

25 senedir insanı anlamaya, tanımlamaya ve onlara yardım etmeye çalışıyorum.

Neoskola'nın bu eğitiminde, bu 25 yıllık çabanın sonucunda özel bir alanda insanların zaaflarıyla, zaafların nasıl mecburiyetlere ve bağımlıklara dönüştüğüyle ve insanların neden zaaflı olduklarıyla ve zaaflarıyla başa çıkamadıklarıyla ilgili bir kitap çıkardım geçen sene.

Bu kitabın içeriğindeki konuları daha detaylı anlatıyoruz ve buralardan insanların kendilerine bir şeyler çıkarmalarına, zaaflarını tanımalarına, kendi biyolojik ve psikolojik yatkınlıklarını anlamalarına ve bunlarla nasıl mücadele edebileceklerine dair birkaç da teo vermeye çalışıyoruz.

Bu eğitimde ilk başta insanın biyolojik zihinsel yapısını, neden zaaflara yatkın olduğunu, zaafların nasıl bir takım mecburiyetlere ve bağımlılığa dönüştüğünü, bunun biyolojik mekanizmalarını ve sosyal mekanizmalarını, hangi etkenlerin bunu kolaylaştırdığını, insan kişiliğinin nasıl geliştiğini ve genetik bazı kişilik özelliklerinin bazı davranışlara nasıl meyil yarattığını konuştuk.

Ve biraz açıkçası kendimizi biyolojik ve sosyal anlamda tanımayı, nasıl davrandığımızı, nasıl düşündüğümüzün temellerinin nasıl atıldığını anlatmayı amaçladım.

Daha sonra klasik zaaf nesnelerine gireceğiz. Bunların içerisinde en bilindik olanları işte alkol gibi, esrar gibi bunları detaylandıracağız. Ve daha sonra eylemsel ve davranışsal zaaflarımızın bağımlılığa yol açmış halleri, örneğin alışveriş bağımlılığına nasıl dönüşüyor, seks bağımlılığına nasıl dönüşüyor, oyun ve teknoloji bağımlılığı nasıl bir şeydir bunlardan bahsedeceğiz.

Ve daha sonra da en son bölümlerde bu zaafları nasıl tanıyabiliriz, zaaflı bir insan olmanın farkında olarak zaaflarımızla nasıl başa çıkabiliriz, başa çıkabilmenin yolları nelerdir, hangi özelliklerimizi kullanırsak, hangi yeteneklerimizi kullanırsak bu zaaflarımıza kapılmadan ama yine de zevkli, mutlu, üretken bir hayat yaşayabiliriz bunları konuşacağız.

Giriş

https://video.neoskola.net/subtitles/LhsaEtDGWdP93yi2f-tr-1745072253011.srt

Merhaba, ben Prof. Dr. Özgür Öztürk. 25 senelik psikiyatristim. Onlarca farklı gruptan, binlerce kişiyle birebir çalıştım, onların doktoru oldum, tedavi ettim. 25 senedir insanı anlamaya, tanımlamaya ve onlara yardım etmeye çalışıyorum. Neoskola'nın bu eğitiminde, bu 25 yıllık çabanın sonucunda özel bir alanda insanların zaaflarıyla, zaafların nasıl mecburiyetlere ve bağımlıklara dönüştüğüyle ve insanların neden zaaflı olduklarıyla ve zaaflarıyla başa çıkamadıklarıyla ilgili bir kitap çıkardım geçen sene. Bu kitabın içeriğindeki konuları daha detaylı anlatıyoruz ve buralardan insanların kendilerine bir şeyler çıkarmalarına, zaaflarını tanımalarına, kendi biyolojik ve psikolojik yatkınlıklarını anlamalarına ve bunlarla nasıl mücadele edebileceklerine dair birkaç da teo vermeye çalışıyoruz. Bu eğitimde ilk başta insanın biyolojik zihinsel yapısını, neden zaaflara yatkın olduğunu, zaafların nasıl bir takım mecburiyetlere ve bağımlılığa dönüştüğünü, bunun biyolojik mekanizmalarını ve sosyal mekanizmalarını, hangi etkenlerin bunu kolaylaştırdığını, insan kişiliğinin nasıl geliştiğini ve genetik bazı kişilik özelliklerinin bazı davranışlara nasıl meyil yarattığını konuştuk. Ve biraz açıkçası kendimizi biyolojik ve sosyal anlamda tanımayı, nasıl davrandığımızı, nasıl düşündüğümüzün temellerinin nasıl atıldığını anlatmayı amaçladım. Daha sonra klasik zaaf nesnelerine gireceğiz. Bunların içerisinde en bilindik olanları işte alkol gibi, esrar gibi bunları detaylandıracağız. Ve daha sonra eylemsel ve davranışsal zaaflarımızın bağımlılığa yol açmış halleri, örneğin alışveriş bağımlılığına nasıl dönüşüyor, seks bağımlılığına nasıl dönüşüyor, oyun ve teknoloji bağımlılığı nasıl bir şeydir bunlardan bahsedeceğiz. Ve daha sonra da en son bölümlerde bu zaafları nasıl tanıyabiliriz, zaaflı bir insan olmanın farkında olarak zaaflarımızla nasıl başa çıkabiliriz, başa çıkabilmenin yolları nelerdir, hangi özelliklerimizi kullanırsak, hangi yeteneklerimizi kullanırsak bu zaaflarımıza kapılmadan ama yine de zevkli, mutlu, üretken bir hayat yaşayabiliriz bunları konuşacağız.

https://video.neoskola.net/1738418927917.srt

İnsan, doğası gereği iyi hissetmeyi ve mutlu olmayı arzulayan bir canlıdır. Bunu gerçekleştirmek için ihtiyaç duyduğu, en temel psikolojik faktörlerden biri farklı ve özgün olduğunu düşünmek ve hissetmektir.

İnsanın diğerlerinden farklı, özgün ve özel hissetme ihtiyacı zevklerin ortaya çıkmasında önemli bir etkendir.

Kişi zevk aldığı, kendini farklı hissettiren davranış ve zevkleri zaaf haline getirebilir. Kişinin zaafları zamanla kendini tekrar etme itkisi kazanır ve vazgeçilmez olur. 

Kişinin aynı hazzı almak için tekrarladığı eylemleri beyin öğrenir. Hazza ulaşmak ve mutlu olmak için bu davranış ve nesnelere tekrar tekrar başvuran kişi, bu döngüde zaaflar geliştirmeye başlar.

https://video.neoskola.net/1738418927597.srt

Dünya üzerinde sekiz milyar insanlar. Bu insanların her biri yani kendilerini iyi hissetmek istiyorlar, mutlu olmak istiyorlar, güzel yaşamak istiyorlar.

Ve bunun için en temel psikolojik ihtiyaçlardan bir tanesi kendinin farklı olduğunu, özgün olduğunu, diğer insanlardan farklı bir hayat sürdüğünü ve farklı düşündüğünü hissetmek.

Acaba gerçekten öyle mi? Dünyaya uzaydan birisinin geldiğini varsaysak, bu sekiz milyar insanı dışarıdan gözlese, biz birbirinde ne kadar farklı olduğunu düşünsek de,

çekik gözlüler, farklı rekte insanlar, kadınlar, erkekler, çocuklar, yaşlılar bunların hepsinin birbirinden farklı olduğunu düşünsek de,

uzaydan gelen birisi için toplam 70-75 sene ortalama hayat süren ve birbirlerine esasında çok da büyük farklılıklar içermeyen,

yani onlar için bir çok dünya dışından gelen birisi için bu farklılıkların çok anlam ifade ettiğini söyleyemeyeceğimize göre,

insanların kendilerini bireysel olarak farklı hissetmelerinin bir noktada eğer fotoğrafı biraz yukarıdan çekersek çok da anlamı kalmayabiliyor.

Ama psikolojik olarak hepimizin bu ihtiyacı, bu sekiz milyar insanı sıradan bir ferdi olmak hiç kimseyi mutlu etmiyor.

Hiç kimseyi iç dünyasında tatmin eden bir şey değil. Dolayısıyla herkes farklı olmak, herkes özgün olmak, herkes biricik olmak istiyor.

Herkes annesinin, babasının en güzel, en sevilen evladı, sınıfın birincisi, içinde bulunduğu iş yerinin en değerli elemanı,

işte sevdiği kadının gözünün başkasını veya sevdiği erkeğin gözünün başkasını görmediği en yakışıklı, en değerli, en karizmatik,

en pozitif insan olmak istiyor. Ve bunun için de bütün hayat mücadelemizde esasında bunu kovalamakla ne kadar farklı olabildiğimizi tanımlamak üzerine geçiyor.

Ve burada tabii insanların farklılıklarını oluşturan şeyler, dışarıdan bakan birisi için aslında bunlar çok küçük şeyler de olsa veya bir anlamı ifade etmese bile,

işte bu farklı olmak için yaptığımız küçük küçük şeyler bizim esasında kimliğimizin çok temel taşlarını oluşturuyorlar.

Çünkü derler ya insan DNA'sının %99.99 birbirinin aynı. O çok küçük küçük küçük farklılıklar bizi diğer insanlardan farklı olmamızı,

özgün olmamızı ve kendimizi iyi hissetmemizi sağlayan şeyler.

İşte bu farklı olma çabası için uğraşırken kendimizi diğer insanlardan daha farklı, daha özgün ve daha özel birisi hissetmeye çalışırken

ortaya çıkan bir takım şeylerimiz var. İşte bunlar bizim zevklerimiz.

Zevk deyip geçmemek lazım çünkü bu zevkler esasında bizim hayattaki duruşumuzun ve yani %99.99 aynı olduğumuz diğer bireylerden bizi farklı kılan,

beni Özgür, Mehmet, Zeynep, Cemre yapan neyse işte bu bizim o küçük küçük zevklerimiz dediğimiz şeyler.

Yani Türk kahvesini orta şekerli mi az şekerli mi içtiğiniz, gece yatarken hangi renkte tişört giymek istediğiniz

veya evde hangi koltukta oturmayı daha çok sevdiğiniz ve bir misafir geldiğinde sizin koltuğunuzda oturursa ne kadar rahatsız olduğunuz

aslında hiç de önemsiz şeyler değil.

Çünkü sizi siz yapan şeyler sokakta kullandığınız işte şey metro veya kahve içtiğiniz yer değil.

Millonlarca, binlerce, on binlerce insanla ortak olarak kullanıyorsunuz.

Size özgün olan, size farklı hissetmenizi sağlayan şeyler işte böyle bu küçük küçük şeyler.

Ve o küçük küçük şeyleri insanların korumak için ne kadar mücadele ettiğini görseniz hepiniz şaşırırsınız.

Örneğin işte arkadaşlarıyla halı saha maçına giden bir erkeğin maçta giydiği uğurlu tişörtünü çamaşıra attığı için karısıyla kavga ettiğini görmek

mesela bir anlattığımız zaman çok şaşırtıcı gelmiyor ama esasında ne kadar küçük bir şey ve buradan çok büyük problemler çıkabiliyor.

Veya işte evdeki en sevdiği işte kahve fincanıyla kahve içmek isteyen birisinin çocukların gündüz o kahve fincanını kırdıklarını duyduğunda kapıldığı öfke.

Çünkü bunlar çok küçük küçük şeyler ama sizin hayattaki benliğinizi, kimliğinizi, farklılığınızı ortaya koyan şeyler.

Ama işte gel gelelim bu küçük küçük zevkler, küçük küçük eğlenceler, kendinizi farklı hissetmek için yaptığınız, bulundurduğunuz bu şeyler, faaliyetler

nerede bir mecburiyete ve nerede bir insanı yavaş yavaş böyle hani cehennemin yapı taşı iyi niyet taşlarıyla örüldür derler.

Oraya doğru giderken sizi yavaş yavaş nasıl böyle bir çukura, bir zaaflar denizinde boğulmaya doğru götürüyor.

İşte bu çok enteresan çok enteresan bir şey.

Zevklerimiz ve bize zevk veren faaliyetler, bu zevk veren faaliyetler herhangi bir yapay şeyler olabilir.

İşte maddeler bunları uzun uzun konuşacağız.

Ve işte son zamanlarda aynı mekanizmaları aynı biyolojik ve psikolojik mekanizmaları kullanan bir takım davranışlar, bir takım eğlenceli hissettiğimiz.

Bu eğlenceli davranış herkesin eğlenceli hissettiği şeyler olmak zorunda değil.

İşte ama herkesin ortak olarak eğlenceli hissettiği bir sürü davranış biçimi de var.

İşte kumar oynamak gibi, yemek yemek gibi veya bazı başka insanların bu kadar paylaşmadığı ama sadece size zevkli gelen size özel bir davranış biçimi.

İşte bunlar esasında beynimizde zevkin size verdiği bir takım biyokimyasal şeylerin tekrar ettirmesi ve bazı onları da konuşacağız.

Bazı nörobiyolojik sistemlerin de devreye girmesiyle kendilerini tekrar etmeye bir niyil kazandırıyorlar.

Ve bazı davranışlar özellikle bize zevkli gelen yani o biz dediğimiz ben sen o her birimize farklı gelen ve her birimizin kendimizi daha özel hissettiğimiz bir takım zaaflarımız var.

O hangi zaafınız neyse kişiye ait olan işte o kendini tekrar etmeye bir itki kazanıyor ve giderek tekrar eden tekrarlayıcı bir nitelik kazanıyor.

Ve ondan işte bir süre sonra vazgeçemez oluyorsunuz ve aynı hazzı almak için beynin bunu öğrenmiş olduğunu varsayalım ve öğreniyor gerçekten.

Aynı hazzı almak için bu davranışlar tekrar tekrar tekrar aynı yere ulaşmak için sizi mutlu etmek için esasında sizi bir şey yapıyor.

Bir tür böyle zombileştiriyor farkında olmadan esasında daha mutlu olmak için beyninizde oluşmuş olan öğrenmiş modeli tekrar etmeye başlıyorsunuz.

İşte bu çok ilginç bir şey. Yani buraya giden yol öyle kısa bir yol değil çok uzun zamanda ortaya çıkan bir şey.

Ama hem biyolojik hem psikolojik manada insan giderek bu kendine zevk veren kendine eğlenceli gelen şeylerin bir süre sonra esiri haline geliyor.

Ve bu biraz da yani bu genel şeylerin hani toplumdaki genel yaklaşımın aksine bu bir insanın zayıf karakteriyle veya işte kötü bir insanın olmasıyla

şunda bunda pek ilgili değil sadece ve sadece insanın insan olmasıyla insanın varoluşsal bir durumuyla ortaya çıkan bir şey.

Benim bu eğitimde temel olarak farklı olarak ortaya koymak istediğim şey bu zaten.

Yani buna bir günah, ayıp veya etik olmayan, ahlaki olmayan, ahlak dışı bir şey gibi koymak yerine

esasında bunun insanın doğal olarak varoluşsal durumundan ortaya çıkan bir itki olduğunu ve bu itkinin herkes için 8 milyar insan için de kaçınılmaz olduğunu

ama bu itkiye yol açan nesnelerin herkes için farklı olabileceğini ama bunların sonucunda ortaya çıkan bu zaafların ve işte alışkanlıkların

veya ondan sonra en son safhada ortaya çıkan bağımlılık dediğimiz kavramın yani nasıl başa çıkabileceğimizi

ve bu madem buna eğilimliyiz antropolojik olarak, biyolojik olarak, psikolojik olarak madem buna eğilimliyiz

bununla başka türlü bir mücadele biçimi geliştirebilir miyiz?

Yani varoluşsal olarak eğilimli olduğumuz bir durumu kendimizi eğiterek, kendimizi belli bir bilinç seviyesine taşıyarak

acaba buralara gelmeden işte bu hani benim bahsettiğim kitabımda da bahsettiğim çok şey bir şey

zaaflar denizi yani eğlence denizi yani eğlenceler okyanusu 21. yüzyılda o kadar geniş bir eğlence ve bize keyif veren şeyler okyanusunda yaşıyoruz ki

hani bu maddelerden her gün üretilen maddelerden her gün ortaya çıkan yeni kimyasal maddelerden birleşimlerden öte

her gün ortaya çıkan yeni zevk nesneleri işte oyunlar bilgisayar oyunları internet üzerinden oynanan keyifli şeyler

işte porno bağımlılığı kumar bağımlılığı internet üzerinden kumar oynamak gibi gibi gibi ve bunları çoğaltabiliriz

lezzetli besinlere ulaşmak lezzetli besinlerin bir düğmeyle evimize kadar gelebilmesi

yani bunları çeşitlendirebiliriz ve günün sonunda geleceğimiz yer

esasında 21. yüzyılın insanların zaaflarının çok kolay bir şekilde elde edilebileceği

bir yüzyıl ve bunların ulaşmanın çok kolay olması nedeniyle çok kolay da bu çukurlara bu zaafların yavaş yavaş ilerleyerek

bağımlılık ve hastalık noktasına taşınabileceği bir yüzyılda bir çağda bir teknolojik ve sosyal dönemde olduğumuzu da kabul etmek lazım

o zaman ne yapabiliriz ve bununla nasıl başa çıkabiliriz

ilk başta kendimizi ve insan biyolojisini insan psikolojisini tanımak

zaaflarımızın farkında olmak kendimizi ve çevremizdeki daha doğrusu insanoğlu olma kavramını da küçümsemeden

ve insanın zevk almaya ve keyif almaya olan ihtiyacını da yok saymadan bir orta yol bulabilir miyiz

ölçülü olmayı ve ölçülü yaşamayı başarabilir miyiz bütün mesele esasında bu olacak

İnsan Neden Zaaflı Olur?

https://video.neoskola.net/subtitles/oLu3jHNSCbxYa7dQi-tr-1745072497476.srt

Dünya üzerinde sekiz milyar insanlar. Bu insanların her biri yani kendilerini iyi hissetmek istiyorlar, mutlu olmak istiyorlar, güzel yaşamak istiyorlar. Ve bunun için en temel psikolojik ihtiyaçlardan bir tanesi kendinin farklı olduğunu, özgün olduğunu, diğer insanlardan farklı bir hayat sürdüğünü ve farklı düşündüğünü hissetmek. Acaba gerçekten öyle mi? Dünyaya uzaydan birisinin geldiğini varsaysak, bu sekiz milyar insanı dışarıdan gözlese, biz birbirinde ne kadar farklı olduğunu düşünsek de, çekik gözlüler, farklı rekte insanlar, kadınlar, erkekler, çocuklar, yaşlılar bunların hepsinin birbirinden farklı olduğunu düşünsek de, uzaydan gelen birisi için toplam 70-75 sene ortalama hayat süren ve birbirlerine esasında çok da büyük farklılıklar içermeyen, yani onlar için bir çok dünya dışından gelen birisi için bu farklılıkların çok anlam ifade ettiğini söyleyemeyeceğimize göre, insanların kendilerini bireysel olarak farklı hissetmelerinin bir noktada eğer fotoğrafı biraz yukarıdan çekersek çok da anlamı kalmayabiliyor. Ama psikolojik olarak hepimizin bu ihtiyacı, bu sekiz milyar insanı sıradan bir ferdi olmak hiç kimseyi mutlu etmiyor. Hiç kimseyi iç dünyasında tatmin eden bir şey değil. Dolayısıyla herkes farklı olmak, herkes özgün olmak, herkes biricik olmak istiyor. Herkes annesinin, babasının en güzel, en sevilen evladı, sınıfın birincisi, içinde bulunduğu iş yerinin en değerli elemanı, işte sevdiği kadının gözünün başkasını veya sevdiği erkeğin gözünün başkasını görmediği en yakışıklı, en değerli, en karizmatik, en pozitif insan olmak istiyor. Ve bunun için de bütün hayat mücadelemizde esasında bunu kovalamakla ne kadar farklı olabildiğimizi tanımlamak üzerine geçiyor. Ve burada tabii insanların farklılıklarını oluşturan şeyler, dışarıdan bakan birisi için aslında bunlar çok küçük şeyler de olsa veya bir anlamı ifade etmese bile, işte bu farklı olmak için yaptığımız küçük küçük şeyler bizim esasında kimliğimizin çok temel taşlarını oluşturuyorlar. Çünkü derler ya insan DNA'sının %99.99 birbirinin aynı. O çok küçük küçük küçük farklılıklar bizi diğer insanlardan farklı olmamızı, özgün olmamızı ve kendimizi iyi hissetmemizi sağlayan şeyler. İşte bu farklı olma çabası için uğraşırken kendimizi diğer insanlardan daha farklı, daha özgün ve daha özel birisi hissetmeye çalışırken ortaya çıkan bir takım şeylerimiz var. İşte bunlar bizim zevklerimiz. Zevk deyip geçmemek lazım çünkü bu zevkler esasında bizim hayattaki duruşumuzun ve yani %99.99 aynı olduğumuz diğer bireylerden bizi farklı kılan, beni Özgür, Mehmet, Zeynep, Cemre yapan neyse işte bu bizim o küçük küçük zevklerimiz dediğimiz şeyler. Bu zevkleri hiç hafife almamak lazım. Yani Türk kahvesini orta şekerli mi az şekerli mi içtiğiniz, gece yatarken hangi renkte tişört giymek istediğiniz veya evde hangi koltukta oturmayı daha çok sevdiğiniz ve bir misafir geldiğinde sizin koltuğunuzda oturursa ne kadar rahatsız olduğunuz aslında hiç de önemsiz şeyler değil. Çünkü sizi siz yapan şeyler sokakta kullandığınız işte şey metro veya kahve içtiğiniz yer değil. Millonlarca, binlerce, on binlerce insanla ortak olarak kullanıyorsunuz. Size özgün olan, size farklı hissetmenizi sağlayan şeyler işte böyle bu küçük küçük şeyler. Ve o küçük küçük şeyleri insanların korumak için ne kadar mücadele ettiğini görseniz hepiniz şaşırırsınız. Örneğin işte arkadaşlarıyla halı saha maçına giden bir erkeğin maçta giydiği uğurlu tişörtünü çamaşıra attığı için karısıyla kavga ettiğini görmek mesela bir anlattığımız zaman çok şaşırtıcı gelmiyor ama esasında ne kadar küçük bir şey ve buradan çok büyük problemler çıkabiliyor. Veya işte evdeki en sevdiği işte kahve fincanıyla kahve içmek isteyen birisinin çocukların gündüz o kahve fincanını kırdıklarını duyduğunda kapıldığı öfke. Çünkü bunlar çok küçük küçük şeyler ama sizin hayattaki benliğinizi, kimliğinizi, farklılığınızı ortaya koyan şeyler. Ama işte gel gelelim bu küçük küçük zevkler, küçük küçük eğlenceler, kendinizi farklı hissetmek için yaptığınız, bulundurduğunuz bu şeyler, faaliyetler nerede bir mecburiyete ve nerede bir insanı yavaş yavaş böyle hani cehennemin yapı taşı iyi niyet taşlarıyla örüldür derler. Oraya doğru giderken sizi yavaş yavaş nasıl böyle bir çukura, bir zaaflar denizinde boğulmaya doğru götürüyor. İşte bu çok enteresan çok enteresan bir şey. Zevklerimiz ve bize zevk veren faaliyetler, bu zevk veren faaliyetler herhangi bir yapay şeyler olabilir. İşte maddeler bunları uzun uzun konuşacağız. Ve işte son zamanlarda aynı mekanizmaları aynı biyolojik ve psikolojik mekanizmaları kullanan bir takım davranışlar, bir takım eğlenceli hissettiğimiz. Bu eğlenceli davranış herkesin eğlenceli hissettiği şeyler olmak zorunda değil. İşte ama herkesin ortak olarak eğlenceli hissettiği bir sürü davranış biçimi de var. İşte kumar oynamak gibi, yemek yemek gibi veya bazı başka insanların bu kadar paylaşmadığı ama sadece size zevkli gelen size özel bir davranış biçimi. İşte bunlar esasında beynimizde zevkin size verdiği bir takım biyokimyasal şeylerin tekrar ettirmesi ve bazı onları da konuşacağız. Bazı nörobiyolojik sistemlerin de devreye girmesiyle kendilerini tekrar etmeye bir niyil kazandırıyorlar. Ve bazı davranışlar özellikle bize zevkli gelen yani o biz dediğimiz ben sen o her birimize farklı gelen ve her birimizin kendimizi daha özel hissettiğimiz bir takım zaaflarımız var. O hangi zaafınız neyse kişiye ait olan işte o kendini tekrar etmeye bir itki kazanıyor ve giderek tekrar eden tekrarlayıcı bir nitelik kazanıyor. Ve ondan işte bir süre sonra vazgeçemez oluyorsunuz ve aynı hazzı almak için beynin bunu öğrenmiş olduğunu varsayalım ve öğreniyor gerçekten. Aynı hazzı almak için bu davranışlar tekrar tekrar tekrar aynı yere ulaşmak için sizi mutlu etmek için esasında sizi bir şey yapıyor. Bir tür böyle zombileştiriyor farkında olmadan esasında daha mutlu olmak için beyninizde oluşmuş olan öğrenmiş modeli tekrar etmeye başlıyorsunuz. İşte bu çok ilginç bir şey. Yani buraya giden yol öyle kısa bir yol değil çok uzun zamanda ortaya çıkan bir şey. Ama hem biyolojik hem psikolojik manada insan giderek bu kendine zevk veren kendine eğlenceli gelen şeylerin bir süre sonra esiri haline geliyor. Ve bu biraz da yani bu genel şeylerin hani toplumdaki genel yaklaşımın aksine bu bir insanın zayıf karakteriyle veya işte kötü bir insanın olmasıyla şunda bunda pek ilgili değil sadece ve sadece insanın insan olmasıyla insanın varoluşsal bir durumuyla ortaya çıkan bir şey. Benim bu eğitimde temel olarak farklı olarak ortaya koymak istediğim şey bu zaten. Yani buna bir günah, ayıp veya etik olmayan, ahlaki olmayan, ahlak dışı bir şey gibi koymak yerine esasında bunun insanın doğal olarak varoluşsal durumundan ortaya çıkan bir itki olduğunu ve bu itkinin herkes için 8 milyar insan için de kaçınılmaz olduğunu ama bu itkiye yol açan nesnelerin herkes için farklı olabileceğini ama bunların sonucunda ortaya çıkan bu zaafların ve işte alışkanlıkların veya ondan sonra en son safhada ortaya çıkan bağımlılık dediğimiz kavramın yani nasıl başa çıkabileceğimizi ve bu madem buna eğilimliyiz antropolojik olarak, biyolojik olarak, psikolojik olarak madem buna eğilimliyiz bununla başka türlü bir mücadele biçimi geliştirebilir miyiz? Yani varoluşsal olarak eğilimli olduğumuz bir durumu kendimizi eğiterek, kendimizi belli bir bilinç seviyesine taşıyarak acaba buralara gelmeden işte bu hani benim bahsettiğim kitabımda da bahsettiğim çok şey bir şey zaaflar denizi yani eğlence denizi yani eğlenceler okyanusu 21. yüzyılda o kadar geniş bir eğlence ve bize keyif veren şeyler okyanusunda yaşıyoruz ki hani bu maddelerden her gün üretilen maddelerden her gün ortaya çıkan yeni kimyasal maddelerden birleşimlerden öte her gün ortaya çıkan yeni zevk nesneleri işte oyunlar bilgisayar oyunları internet üzerinden oynanan keyifli şeyler işte porno bağımlılığı kumar bağımlılığı internet üzerinden kumar oynamak gibi gibi gibi ve bunları çoğaltabiliriz lezzetli besinlere ulaşmak lezzetli besinlerin bir düğmeyle evimize kadar gelebilmesi yani bunları çeşitlendirebiliriz ve günün sonunda geleceğimiz yer esasında 21. yüzyılın insanların zaaflarının çok kolay bir şekilde elde edilebileceği bir yüzyıl ve bunların ulaşmanın çok kolay olması nedeniyle çok kolay da bu çukurlara bu zaafların yavaş yavaş ilerleyerek bağımlılık ve hastalık noktasına taşınabileceği bir yüzyılda bir çağda bir teknolojik ve sosyal dönemde olduğumuzu da kabul etmek lazım o zaman ne yapabiliriz ve bununla nasıl başa çıkabiliriz ilk başta kendimizi ve insan biyolojisini insan psikolojisini tanımak zaaflarımızın farkında olmak kendimizi ve çevremizdeki daha doğrusu insanoğlu olma kavramını da küçümsemeden ve insanın zevk almaya ve keyif almaya olan ihtiyacını da yok saymadan bir orta yol bulabilir miyiz ölçülü olmayı ve ölçülü yaşamayı başarabilir miyiz bütün mesele esasında bu olacak

https://video.neoskola.net/1738418987218.srt

Canlılığın temel özelliklerinden bir tanesi acıdan kaçma isteği, acı olan ortam ve nesnelerden oradan hızlı bir şekilde uzaklaşma isteğidir.

https://video.neoskola.net/1738418986948.srt

Doğada hiçbir canlı acı çekmek istemez.

Hatta canlılığın yani temel özelliklerinden bir tanesi, bütün canlıların acıdan aktif olarak kaçmak istemesi, acı çekmekten hoşlanmaması, acı olan yerde durmaması ve o ortama girmemesi ve oradan hızlı bir şekilde acı veren nesneden veya ortamdan hızlı bir şekilde uzaklaşmak istemesidir.

Canlılığın temel şeylerinden hatta temel özelliklerinden bir tanesinin bile bu olduğunu söyleyebiliriz.

İşte refleks dediğimiz daha umurgalılarla bizim ortak olarak, bütün umurgalı hayvanlarda ortak olan bir takım hızlı düşünmeden, insanın frontal korteksinin devreye girmeden şey yapabildiği, hızlı bir şekilde acıdan veya tehlikeden korunabildiği bir takım hızlı aksiyon alabildiği durumlar var.

Örneğin gözümüze çok parlak bir ışık tutulduğunda gözümüzü oradan uzaklaştırmak veya elimizi çok sıcak bir sobaya, işte bir resneye, bir tabağa dokundurduğumuzda, bardağa dokundurduğumuzda elimizi oradan hızlı çekmek.

Bunlara biliyorsunuz refleks diyoruz. Refleksler hızlı bir şekilde bu acı yaratan, tehdit yaratan, hayati tehlike yaratan durumlardan bizi karar verme mekanizmalarına hiç girmeden beynimizin alt taraflarında, beynimizin arka taraflarında, yani bu frontal korteks dediğimiz düşünerek, karar vererek, hesap kitap yaparak, onlar tabi çok hızlı oluyor yine de ama o hıza bile, o sürece bile girmeden hızlı bir şekilde beynimizin alt taraflarında bir kısa devre yaparak yapılan,

yapılan şeyler, aksiyonlar, işte bu refleksler bir defa birçok canlıda, omurgalı dediğimiz birçok canlıda işte kertenkelelerden memelilere kadar ortak bu refleksle acıdan kaçınıyoruz.

Bir de tabi bir sonraki aşamada işte daha gelişmiş canlılarda yani düşünerek bilinçli bir şekilde de acıdan kaçınıyoruz. Yani bize keyif vermeyen insanlardan veya bizim canımızı sıkan, bizi eleştiren insanlardan uzak durmak da mesela bir tür acıdan kaçma ve kendimizi şey yapma, kendimizi koruma şeyi, uygulaması.

Dolayısıyla hiç kimse acı çekmek istemiyor. Acı çekmek istemediği gibi bir de herkes de keyifli ve eğlenceli ve haz veren şeyler yapmak istiyorlar. Şimdi acıdan kaçabilmek her zaman tabi mümkün olmuyor.

Hazdan kaçabilmek de her zaman çok mümkün değil. Hatta hazdan kaçmak yerine insanlar tam tersine hazda doğru gitmeye doğru bir eğilimleri var. Yani haz olan şeye, keyif veren şeylere, tatlı yemeğe yani en baştan daha sonra bunları yeme içme meselesinde de konuşacağız. Bunlara karşı zaten bir meyilleri var.

Acıdan peki kaçmanın ve acıdan kaçma ihtiyacının, eğiliminin çok ileri noktalara varması bize nelere mal oluyor? Onları da yavaş yavaş konuşalım. Ne var ki refleks denilen mekanizmalar bizi her zaman acıdan uzak tutmayı başaramaz.

Çünkü biz gerçekten sofistike varlıklarız. Çok karmaşık bir sosyal ve psikolojik ağ içerisinde yaşıyoruz. Beynimiz çok gelişmiş ve dolayısıyla sadece kertenkelelerin yaptığı gibi tehlikeli durumlardan refleksle kaçmak bizi acıdan korumuyor.

İnsanın beyni doğadaki bütün memelilerden büyük. Bizden daha büyük beyni olan hayvanlar var. Fillerin mesela beyni bizden daha büyük ama oransal olarak insan beyni çok büyük bir şey. Anatomik olarak da vücuduna göre en büyük beyne sahip olan varlıklar bizleriz.

Dolayısıyla bizim acıdan kaçmak için daha komplike, daha karmaşık mekanizmalara ihtiyacımız var. Örneğin sevdiğimiz birini kaybetmekten sadece refleksle veya sevdiğimiz birini kaybettiğimiz zaman kendimizi teskin edebilmek, kendimizi rahatlatmak için sadece reflekslerle bunları yapamayız.

Çok daha gelişmiş psikolojik düşünce biçimlerine, çok daha gelişmiş sosyal destek sistemlerine ihtiyacımız var. Veya işte hayvanlar gibi cinsel arzularımız bizi sardığında önümüze gelenle cinsel arzularımızı gidermek için bir arayış içerisine giremeyiz.

Bunun için de bir organizasyon, bir ilişki, uygun ortam, uygun kişi gibi bir takım böyle sosyal kuralları, kaideleri gözeterek bir sistem kurabilmemiz lazım. Dolayısıyla insanlar hızlı bir şekilde bunları çözemiyorlar ve daha sofistike şeylere ihtiyaç duyuyorlar.

Acıdan Kaçış

https://video.neoskola.net/subtitles/nYEi7sfeWqXtuRDsD-tr-1745072802959.srt

Doğada hiçbir canlı acı çekmek istemez. Hatta canlılığın yani temel özelliklerinden bir tanesi, bütün canlıların acıdan aktif olarak kaçmak istemesi, acı çekmekten hoşlanmaması, acı olan yerde durmaması ve o ortama girmemesi ve oradan hızlı bir şekilde acı veren nesneden veya ortamdan hızlı bir şekilde uzaklaşmak istemesidir. Canlılığın temel şeylerinden hatta temel özelliklerinden bir tanesinin bile bu olduğunu söyleyebiliriz. Bunu nasıl yapıyor canlı varlıklar? İşte refleks dediğimiz daha umurgalılarla bizim ortak olarak, bütün umurgalı hayvanlarda ortak olan bir takım hızlı düşünmeden, insanın frontal korteksinin devreye girmeden şey yapabildiği, hızlı bir şekilde acıdan veya tehlikeden korunabildiği bir takım hızlı aksiyon alabildiği durumlar var. Örneğin gözümüze çok parlak bir ışık tutulduğunda gözümüzü oradan uzaklaştırmak veya elimizi çok sıcak bir sobaya, işte bir resneye, bir tabağa dokundurduğumuzda, bardağa dokundurduğumuzda elimizi oradan hızlı çekmek. Bunlara biliyorsunuz refleks diyoruz. Refleksler hızlı bir şekilde bu acı yaratan, tehdit yaratan, hayati tehlike yaratan durumlardan bizi karar verme mekanizmalarına hiç girmeden beynimizin alt taraflarında, beynimizin arka taraflarında, yani bu frontal korteks dediğimiz düşünerek, karar vererek, hesap kitap yaparak, onlar tabi çok hızlı oluyor yine de ama o hıza bile, o sürece bile girmeden hızlı bir şekilde beynimizin alt taraflarında bir kısa devre yaparak yapılan, yapılan şeyler, aksiyonlar, işte bu refleksler bir defa birçok canlıda, omurgalı dediğimiz birçok canlıda işte kertenkelelerden memelilere kadar ortak bu refleksle acıdan kaçınıyoruz. Bir de tabi bir sonraki aşamada işte daha gelişmiş canlılarda yani düşünerek bilinçli bir şekilde de acıdan kaçınıyoruz. Yani bize keyif vermeyen insanlardan veya bizim canımızı sıkan, bizi eleştiren insanlardan uzak durmak da mesela bir tür acıdan kaçma ve kendimizi şey yapma, kendimizi koruma şeyi, uygulaması. Dolayısıyla hiç kimse acı çekmek istemiyor. Acı çekmek istemediği gibi bir de herkes de keyifli ve eğlenceli ve haz veren şeyler yapmak istiyorlar. Şimdi acıdan kaçabilmek her zaman tabi mümkün olmuyor. Hazdan kaçabilmek de her zaman çok mümkün değil. Hatta hazdan kaçmak yerine insanlar tam tersine hazda doğru gitmeye doğru bir eğilimleri var. Yani haz olan şeye, keyif veren şeylere, tatlı yemeğe yani en baştan daha sonra bunları yeme içme meselesinde de konuşacağız. Bunlara karşı zaten bir meyilleri var. Acıdan peki kaçmanın ve acıdan kaçma ihtiyacının, eğiliminin çok ileri noktalara varması bize nelere mal oluyor? Onları da yavaş yavaş konuşalım. Ne var ki refleks denilen mekanizmalar bizi her zaman acıdan uzak tutmayı başaramaz. Çünkü biz gerçekten sofistike varlıklarız. Çok karmaşık bir sosyal ve psikolojik ağ içerisinde yaşıyoruz. Beynimiz çok gelişmiş ve dolayısıyla sadece kertenkelelerin yaptığı gibi tehlikeli durumlardan refleksle kaçmak bizi acıdan korumuyor. İnsanın beyni doğadaki bütün memelilerden büyük. Bizden daha büyük beyni olan hayvanlar var. Fillerin mesela beyni bizden daha büyük ama oransal olarak insan beyni çok büyük bir şey. Anatomik olarak da vücuduna göre en büyük beyne sahip olan varlıklar bizleriz. Dolayısıyla bizim acıdan kaçmak için daha komplike, daha karmaşık mekanizmalara ihtiyacımız var. Örneğin sevdiğimiz birini kaybetmekten sadece refleksle veya sevdiğimiz birini kaybettiğimiz zaman kendimizi teskin edebilmek, kendimizi rahatlatmak için sadece reflekslerle bunları yapamayız. Çok daha gelişmiş psikolojik düşünce biçimlerine, çok daha gelişmiş sosyal destek sistemlerine ihtiyacımız var. Veya işte hayvanlar gibi cinsel arzularımız bizi sardığında önümüze gelenle cinsel arzularımızı gidermek için bir arayış içerisine giremeyiz. Bunun için de bir organizasyon, bir ilişki, uygun ortam, uygun kişi gibi bir takım böyle sosyal kuralları, kaideleri gözeterek bir sistem kurabilmemiz lazım. Dolayısıyla insanlar hızlı bir şekilde bunları çözemiyorlar ve daha sofistike şeylere ihtiyaç duyuyorlar.

https://video.neoskola.net/1738419039865.srt

Freud’un Yapısal Kuramı insan davranışlarını id, ego ve süperego olmak üzere üç işlev düzeyine bölerek açıklar. 
İd, insanın acıdan kaçınmasını ve hızlı bir şekilde hazza ulaşmasını temel alır. Süperego ise süreci ertelemeyi, hazza ulaşma metotlarının sosyal, toplumsal, psikolojik olarak daha uyumlu olmasını ve bunların bir denge içerisinde çalışmasını sağlayan bir sistemdir.
Erteleme ve arzuların karşılanmasında birtakım sosyal ve psikolojik normların gözetilmesiyle, id ve süperego arasında bir denge kurulabilir.

https://video.neoskola.net/1738419039588.srt

Freud'un insan davranışlarını açıklamak için kullandığı, Freud'un yapısal kuramı denen bir model var.

Bunlar, herkesin malumudur, işte üç işlev düzeyine böler insan davranışlarını.

Freud, işte bunlara it, ego ve süperego denir.

Çok temel olarak şunu söylersek, it esasında insanın acıdan kaçınmasını ve hızlı bir şekilde hazza ulaşmasını temel alan bir yapılanım.

Daha sonra işte süperego, işte bunu ertelemeyi, hazza ulaşmanın metotlarının daha sosyal, toplumsal olarak veya işte psikolojik olarak daha uyumlu olmasını sağlayan

ve bunların bir denge içerisinde çalışmasını sağlayan bir sistem.

Çok anlaşılabilir, çok basit ve çok güzel bir kuram bu yapısal model.

Buradaki it örneğin çocukluk çağımızda, bebeklik çağında biz tamamen haz odaklı yaşarız.

Bebekler bir an evvel işte sıkıntılarının giderilmesini, altlarının alınmasını, ağladıkları zaman annelerinin onları kucaklayıp işte annelerinin kokusunu hissetmeyi isterler

ve hızlı bir şekilde hazza ulaşımı, acının ortadan kaldırılmasını ve hazza ulaşımı isterler.

Ama daha sonra tabi bunlar sadece böyle pat diye doğar doğmaz ortaya çıkan şeyler değil, süperegonun ortaya çıkabilmesi için işte biraz da anatomik olarak da insanın beyninin büyümesi gerekiyor.

Bebek büyüdükçe, beynin yapısı daha da oturdukça, işte nöronal ağlar arasındaki ilişkiler kuruldukça süperego dediğimiz sistemin devreye girebilmesi

mümkün oluyor. Yoksa süperego böyle yukarıdan pat diye belli bir yaşam döneminde hadi o yaştan sonra oluştu denebilecek bir şey değil.

Yani beyin bunu mümkün kıldığında bir noktadan sonra biz sadece haz odaklı yaşamayı veya sıkıntımızın giderilmesi amaçlı yaşamamayı başarabiliyoruz.

Ne yapabiliyoruz? Ertelemeyi ve arzuların, ihtiyaçların karşılanmasını belli bir takım sosyal ve psikolojik normların gözetilmesiyle it ve süperego arasında bir denge kurabilmeye başlıyoruz.

Çünkü her istediğimizi hemen yapabilmemiz biraz evvel söylediğim gibi sosyal normlara uyumsuzluk, imajınızın kaybolması hatta suç işlemek gibi riskler barındırıyor.

Dolayısıyla bunu böyle yapamayız insanoğlu olarak.

Ne yapıyoruz? İşte bu haz ve erteleme arasında, haz ve kontrol arasında, it ve süperego arasında bir denge kuruluyor bir noktada.

İt ve süperego arasındaki ilişki işte zaman içerisinde insanın tecrübeleriyle, olgunlaşmasıyla, beyninin gelişmesiyle yani hem biyolojik anlamda gelişmesiyle hem psikolojik anlamda gelişmesiyle, eğitimle, çevresel koşullarla şekilleniyor ve bir denge oluşuyor.

Dolayısıyla sadece haz odaklı yaşamamayı başaran insan hazlarının ihtiyaçlarını giderebilmek için bir noktada bunun bir dengesini kurabilmeyi uygun zamanda, uygun koşullarda hazla ulaşmayı öğrenmeye başlıyor.

Herkes öğrenebiliyor mu? Veya herkes ne ölçüde öğreniyor? Bunu bilemiyoruz.

Biliyoruz tabii ki. Yani bir takım insanlar bunu daha böyle hazlara ulaşmayı çok öncelerken, bir takım insanlar da hazlarını bastırmayı, ertelemeyi daha öncelikli yapabiliyorlar.

Bu çok kişisel bir şey ama bu dengede nerede durduğunuz işte belki de sizin biraz işte o hazda olan düşkünlüğünüz veya hazı erteleyememe özelliğinizin olmasıyla bir yerde oluşuyor.

Ve bu da belki de bu zaafların hangi noktada tehlikeli veya hastalıklı olabileceğini belirleyen bir denge diye düşünebiliriz.

İd, Ego ve Süperego

https://video.neoskola.net/subtitles/6yhsKspNcZ5kkaRJb-tr-1745073043573.srt

Freud'un insan davranışlarını açıklamak için kullandığı, Freud'un yapısal kuramı denen bir model var. Bunlar herkesin malumudur. İşte üç işlev düzeyine böler insan davranışlarını. Freud işte bunlara it, ego ve süperego denir. Çok temel olarak şunu söylersek, it esasında insanın acıdan kaçınmasını ve hızlı bir şekilde hazza ulaşmasını temel alan bir yapılanım. Daha sonra süperego, bunu ertelemeyi, hazza ulaşmanın metotlarının daha sosyal, toplumsal olarak veya psikolojik olarak daha uyumlu olmasını sağlayan ve bunların bir denge içerisinde çalışmasını sağlayan bir sistem. Çok anlaşılabilir, çok basit ve çok güzel bir kuram bu yapısal model. Buradaki it örneğin çocukluk çağımızda, bebeklik çağında biz tamamen haz odaklı yaşarız. Bebekler bir an evvel sıkıntılarının giderilmesini, altlarının alınmasını, ağladıkları zaman annelerinin onları kucaklayıp, annelerinin kokusunu hissetmeyi isterler ve hızlı bir şekilde hazza ulaşımı, acının ortadan kaldırılmasını ve hazza ulaşımı isterler. Ama daha sonra tabi bunlar sadece böyle pat diye doğar doğmaz ortaya çıkan şeyler değil. Süperegonun ortaya çıkabilmesi için biraz da anatomik olarak da insanın beyninin büyümesi gerekiyor. Büyüdükçe beynin yapısı daha da oturdukça işte nöronal ağlar arasındaki ilişkiler kuruldukça süperego dediğimiz sistemin devreye girebilmesi mümkün oluyor. Yoksa süperego böyle yukarıdan pat diye belli bir yaşam döneminde hadi o yaştan sonra oluştu denebilecek bir şey değil. Yani beyin bunu mümkün kıldığında bir noktadan sonra biz sadece haz odaklı yaşamayı veya sıkıntımızın giderilmesi amaçlı yaşamamayı başarabiliyoruz. Ne yapabiliyoruz? Ertelemeyi ve arzuların, ihtiyaçların karşılanmasını belli bir takım sosyal ve psikolojik normların gözetilmesiyle it ve süperego arasında bir denge kurabilmeye başlıyoruz. Çünkü her istediğimizi hemen yapabilmemiz biraz evvel söylediğim gibi sosyal normlara uyumsuzluk, imajınızın kaybolması hatta suç işlemek gibi riskler barındırıyor. Dolayısıyla bunu böyle yapamayız insanoğlu olarak. Ne yapıyoruz? İşte bu haz ve erteleme arasında, haz ve kontrol arasında, it ve süperego arasında bir denge kuruluyor bir noktada. İt ve süperego arasındaki ilişki işte zaman içerisinde insanın tecrübeleriyle, olgunlaşmasıyla, beyninin gelişmesiyle yani hem biyolojik anlamda gelişmesiyle, hem psikolojik anlamda gelişmesiyle, eğitimle, çevresel koşullarla şekilleniyor ve bir denge oluşuyor. Dolayısıyla sadece haz odaklı yaşamamayı başaran insan hazlarının ihtiyaçlarını giderebilmek için bir noktada bunun bir dengesini kurabilmeyi uygun zamanda, uygun koşullarda hazla ulaşmayı öğrenmeye başlıyor. Herkes öğrenebiliyor mu? Veya herkes ne ölçüde öğreniyor? Bunu bilemiyoruz. Yani bir takım insanlar bunu daha böyle hazlara ulaşmayı çok öncelerken, bir takım insanlar da hazlarını bastırmayı, ertelemeyi daha öncelikli yapabiliyorlar. Bu çok kişisel bir şey ama bu dengede nerede durduğunuz işte belki de sizin biraz işte o hazda olan düşkünlüğünüz veya hazı erteleyememe özelliğinizin olmasıyla bir yerde oluşuyor. Ve bu da belki de bu zaafların hangi noktada tehlikeli veya hastalıklı olabileceğini belirleyen bir denge diye düşünebiliriz.

https://video.neoskola.net/1738419164126.srt

Hazzın yasaklanması ve haz nesnelerinin ortadan kaldırılması tarih boyunca başarılı sonuçlara ulaşmayan bir çaba olmuştur. 

İnsanın zaaflarıyla mücadelesinin daha bireysel ve varoluşsal bir problem olduğunu göz önünde bulundurulduğunda, insanın sadece kendini geliştirerek, zaaflarının ve yatkınları konuşunda bilinçlenerek ve varoluşuyla barışarak bu zaaflarla mücadele etmesi mümkündür.

https://video.neoskola.net/1738419163841.srt

Tabi tarih boyunca biraz da bunlardan da şey yapmak lazım, örnek vermek lazım.

İnsanın hazla ve hazla erteleyebilme şeyi veya hazla düşkün olan insanların kötüleştirilmesi,

dönem dönem hazzın çok ön plana çıkartılması ve değerlenmesi gibi dönemler yaşanmış.

Örneğin kimi dinler keyif almayı veya keyifli bir vakit geçirmeyi son derece günah ve olumsuz bir şey olarak düşünürlerken,

cinsellikten keyif almanın yasak olması bir takım radikal tarikatlarda ve sadece üremek için cinsellik yapılabilmesinden,

yemek yemenin veya büyük şölenlerin, şunların bunların gösterişin yasak edilmesi gibi şeyler yaşanırken

veya naziler döneminde keyif odaklı yaşayan marjinal grupların onların keyif odaklı yaşadığını düşündükleri

veya daha alt kategori olarak düşündükleri çingeneler gibi eşcinseller gibi toplama kamplarını göndermek gibi

veya bundan da farklısı örneğin eski Yunan'da Aristopos gibi tamamen hazlı ve hazcılığı hayattaki mutluluğun temel çözümü olarak

Yani nasıl biz it ve süperego arasında insanoğlu bir salınım gösteriyorsa,

felsefede de veya siyasette de, insanın sosyal yaşayışında da,

yani hazzın çok yukarılara çıkartılıp övülmesinden,

hazzın tu kaka edilip tamamen toplumun dışına itilmesine kadar değişik dönemlerde değişik yaklaşımlar ortaya çıkmış

ve bunlar da işte bizim esasında yüz binlerce yıldır varoluşumuzda bulunan bu haz meselesiyle ilgili meselemizi,

haz meselesi son noktaya gelmediğimizi, tam bir çözüm koyamadığımızı

ve bu hazza olan eğilimimizin, keyif olan eğilimimizi hayatımızda nereye koyacağımız,

toplumsal hayatımızda nereye koyacağımızla ilgili hala bir netlik olmamasını gösteren kanıtlardan bir tanesi.

Çünkü buradaki temel problem bence şu, insanın varoluşunu birazcık inkar ediyoruz.

Yani sanki bazı şeyleri kontrol edebilirmişiz gibi,

yani örneğin okuma yazmayı öğrenen birisinin artık önüne bir yazı geldiğinde bunu okumaması nasıl mümkündeyse bir yerden sonra

veya işte görebilen birisinin kendi arzusuyla görmeyi engelleyebilmesi nasıl mümkündeyse,

yani haz alabileceği bir nesneye ulaşan birisinin de ondan vazgeçebilmesi çok da kolay değil.

Çünkü bunları bu uygulamalardan ve tarihsel gelişimlerden görürüz.

Hazın yasaklanması, hazın ortadan kaldırılması,

haz nesnelerinin karşı çok sıkı mücadele edilmesi hiçbir zaman çok da başarılı sonuçlara ulaşmıyor.

Yani bir takım nedenlerle örneğin 1929-1931 yılları arasında Amerika'da içki yasağı dönemi biliyorsunuz.

Wall State kanunu diye bir kanun çıkartıyorlar.

Ahlakçı bir dönem yaşanıyor Amerika'da ve bütün problemlerin kaynağı olarak alkol şubu gösteriliyor

Ama o yasağın ardından ortaya çıkan şey hiç de öyle başarılı bir şey değil.

Yani yaklaşık işte zaten bir dekat bile sürmüyor.

Bir 10 sene içerisinde bundan tamamen geri dönüyorlar.

Çünkü yasaklamaların tam tersine kullanımı arttığı, arttırdığı,

illegaliteye sevk ettiği, bir takım mafya gruplarının ortaya çıktığı,

işte Al Capone gibi meşhur mafyayı temsil eden bir isim var.

Al Capone hepimizin ortak hafızasında var olan bir şey.

Al Capone dediğimiz adam esasında içki kaçakçılığıyla kendini var etmiş bir şey.

Dolayısıyla bu baskılamaların, yasakların bir yere varmadığını,

yani hazza ulaşmayı ertelemenin de veya ortadan kaldırmanın da pek mümkün olmadığını görüyoruz.

Örneğin işte alkolün yasak edildiği,

işte dini baskının uygulandığı bir takım toplumlar var Orta Doğu'da.

Örneğin İran'da, şurada, burada bunları biliyoruz.

Ve buralarda da yani yasak edilen nesne değil,

başka yasak olmayan veya daha kolay ulaşabilen nesnelerin haz nesnesi olarak kullanıldığını görüyoruz.

Örneğin İran'a, Afganistan'dan çok kolaylıkla gelebilen şeyler,

heroin, morfin gibi bunların kullanımı sosyal olarak son derece yaygın.

Ve biz Türkiye'deki psikiyatristler olarak o kültürlerden gelen insanların,

hani alkol kullanmasalar bile çok başka keyif verici maddeleri kullandıklarını

ve bunların yaygın olarak toplumda tüketildiğini görebiliyoruz.

Dolayısıyla insanın haz arayışının sonu yok.

Buna ne kadar baskı yapmaya kalkarsanız,

İnsanlık Tarihinde Hazzın Yeri

https://video.neoskola.net/subtitles/yaTv3pQAY3Ei58vGo-tr-1745073631175.srt

Tabi tarih boyunca biraz da bunlardan da şey yapmak lazım, örnek vermek lazım. İnsanın hazla ve hazla erteleyebilme şeyi veya hazla düşkün olan insanların kötüleştirilmesi, dönem dönem hazzın çok ön plana çıkartılması ve değerlenmesi gibi dönemler yaşanmış. Örneğin kimi dinler keyif almayı veya keyifli bir vakit geçirmeyi son derece günah ve olumsuz bir şey olarak düşünürlerken, cinsellikten keyif almanın yasak olması bir takım radikal tarikatlarda ve sadece üremek için cinsellik yapılabilmesinden, yemek yemenin veya büyük şölenlerin, şunların bunların gösterişin yasak edilmesi gibi şeyler yaşanırken veya naziler döneminde keyif odaklı yaşayan marjinal grupların onların keyif odaklı yaşadığını düşündükleri veya daha alt kategori olarak düşündükleri çingeneler gibi eşcinseller gibi toplama kamplarını göndermek gibi veya bundan da farklısı örneğin eski Yunan'da Aristopos gibi tamamen hazlı ve hazcılığı hayattaki mutluluğun temel çözümü olarak ortaya koyanlar gibi. Yani nasıl biz it ve süperego arasında insanoğlu bir salınım gösteriyorsa, felsefede de veya siyasette de, insanın sosyal yaşayışında da, yani hazzın çok yukarılara çıkartılıp övülmesinden, hazzın tu kaka edilip tamamen toplumun dışına itilmesine kadar değişik dönemlerde değişik yaklaşımlar ortaya çıkmış ve bunlar da işte bizim esasında yüz binlerce yıldır varoluşumuzda bulunan bu haz meselesiyle ilgili meselemizi, haz meselesi son noktaya gelmediğimizi, tam bir çözüm koyamadığımızı ve bu hazza olan eğilimimizin, keyif olan eğilimimizi hayatımızda nereye koyacağımız, toplumsal hayatımızda nereye koyacağımızla ilgili hala bir netlik olmamasını gösteren kanıtlardan bir tanesi. Çünkü buradaki temel problem bence şu, insanın varoluşunu birazcık inkar ediyoruz. Yani sanki bazı şeyleri kontrol edebilirmişiz gibi, yani örneğin okuma yazmayı öğrenen birisinin artık önüne bir yazı geldiğinde bunu okumaması nasıl mümkündeyse bir yerden sonra veya işte görebilen birisinin kendi arzusuyla görmeyi engelleyebilmesi nasıl mümkündeyse, yani haz alabileceği bir nesneye ulaşan birisinin de ondan vazgeçebilmesi çok da kolay değil. Yani hatta mümkün değil. Çünkü bunları bu uygulamalardan ve tarihsel gelişimlerden görürüz. Hazın yasaklanması, hazın ortadan kaldırılması, haz nesnelerinin karşı çok sıkı mücadele edilmesi hiçbir zaman çok da başarılı sonuçlara ulaşmıyor. Yani bir takım nedenlerle örneğin 1929-1931 yılları arasında Amerika'da içki yasağı dönemi biliyorsunuz. Wall State kanunu diye bir kanun çıkartıyorlar. Ahlakçı bir dönem yaşanıyor Amerika'da ve bütün problemlerin kaynağı olarak alkol şubu gösteriliyor ve yasaklamaya çalışıyorlar. Ama o yasağın ardından ortaya çıkan şey hiç de öyle başarılı bir şey değil. Yani yaklaşık işte zaten bir dekat bile sürmüyor. Bir 10 sene içerisinde bundan tamamen geri dönüyorlar. Çünkü yasaklamaların tam tersine kullanımı arttığı, arttırdığı, illegaliteye sevk ettiği, bir takım mafya gruplarının ortaya çıktığı, işte Al Capone gibi meşhur mafyayı temsil eden bir isim var. Al Capone hepimizin ortak hafızasında var olan bir şey. Al Capone dediğimiz adam esasında içki kaçakçılığıyla kendini var etmiş bir şey. Kriminal birisi. Dolayısıyla bu baskılamaların, yasakların bir yere varmadığını, yani hazza ulaşmayı ertelemenin de veya ortadan kaldırmanın da pek mümkün olmadığını görüyoruz. Örneğin işte alkolün yasak edildiği, işte dini baskının uygulandığı bir takım toplumlar var Orta Doğu'da. Örneğin İran'da, şurada, burada bunları biliyoruz. Ve buralarda da yani yasak edilen nesne değil, başka yasak olmayan veya daha kolay ulaşabilen nesnelerin haz nesnesi olarak kullanıldığını görüyoruz. Örneğin İran'a, Afganistan'dan çok kolaylıkla gelebilen şeyler, heroin, morfin gibi bunların kullanımı sosyal olarak son derece yaygın. Ve biz Türkiye'deki psikiyatristler olarak o kültürlerden gelen insanların, hani alkol kullanmasalar bile çok başka keyif verici maddeleri kullandıklarını ve bunların yaygın olarak toplumda tüketildiğini görebiliyoruz. Dolayısıyla insanın haz arayışının sonu yok. Buna ne kadar baskı yapmaya kalkarsanız, ister dini baskı yapın, ister siyasi baskı yapın, ister yasaklamaya kalkın, ister polisiye tedbirlerle engellemeye kalkın ve bunların sonu yok ve insanlar bir şekilde o alan olmasa bile başka bir alandan, yani böyle bir kapalı kaplar kanunu gibi bir yerden bastırdığında bir yerden yükselebiliyor. Dolayısıyla benim temel yaklaşımım burada bir polisiye tedbirlerin, yasakçılığın, ahlakçılığın bir noktada çok işe yaramadığını, bu işle mücadelenin, yani insanın zaaflarıyla mücadelesinin daha çok bireysel bir varoluşsal problem olduğunu ve insanın kendini geliştirmesiyle, daha çok eğitimle ve kendi varoluşuyla barışarak bununla ancak mücadele edebileceğini düşünüyorum. Tabii yani bunun bir medikal boyutu var. Herhangi bir maddeye bağımlı olup, herhangi bir zaaftan dolayı ruhsal ve fiziksel olarak zarar gören bir takım insanlar bireysel olarak mecburen tedavi edilmek zorunda kalıyorlar ve bunu ben de kendi pratiğimde yapıyorum. İster istemez bir hastalığa dönüşen bir şeyi ancak hastalık modelinde tedavi etmek zorunda kalırsınız. Ama bunun hastalığa dönüşmeden daha toplumsal bir kavrayışla, daha felsefi, daha varoluşsal ve insanların hatta belki ortaokul, lise yıllarından kendi varoluşlarının farkında olarak, eğilimlerinin, zaaflarının, yatkınlıklarının bilincinde olarak hayata karşı bir ölçülü ve bir erdemli bir bakışla ilerledikleri zaman esasında bunlardan gerçekten korunabileceklerini düşünüyorum ben.